Obezitenin Riskleri ve Komplikasyonlari:
Obezite genel olarak, ömrü kısaltan bir durumdur. İstatistikler bunu kanıtlamaktadır (7). Son zamanlarda sigara içmeyen ve diğer risk faktörlerini taşımayan, hafif ve orta derecedeki şişmanların mortalite açısından zayıf akakranlanndan farklı olmadığı ileri sürülmektedir. Obezitenin risk ve komplikasyonlan Tablo 6'da verilmiştir. (Obezite Risk)
Bu komplikasyonlan şöyle özetleyebiliriz:
1. Psikolojik bozukluklar ve toplumsal uyumsuzluklar:
Günümüzde obezite estetik açıdan hoş karşılanmamaktadır. Bu durum özellikle gençlerde ciddi nörozlara neden olabilir. Tedavide bundan yararlanılabilir. Ancak yararlanırken hastada ağır komplekslere neden olmamalıdır.
2. Solunum sıkıntısı:
Obezite solumun için mekanik bir yük oluşturur. Solunum zorlaşır. Obezite ileri ölçüde ise kanda karbondioksit artar. Hastayı uykuya yatkın kılar. Kronik karbondioksit birikiminden dolayı kolay uyuyan şişmanlara Pickwick sendromu denir. Kronik karbondioksit birikimi sekonder polisitemi yapar. Polisitemi viskoziteyi artırır, pıhtılaşma ve trombozlara neden olur. (Obezite Riski)
3. Mekanik Güçler:
İskelet ve kaslar senelerce ek bir ağır yük altında zorlanmaktadır. Bunun sonucunda düztabanlık, diz ve kalça artrozlan şişmanlarda da Obezitenin risk ve komplikasyonları:
1. Diabetes Mellitus
2. Arteryosklerotik koroner kalp hastalığı
3. Karaciğer sirozu
4. Apandisit
5. Safra taşı
6. Kronik nefrit
7. Beyin kanaması
8. Trafik kazası, ev ve iş kazası
9. İntihar
10. Tüberküloz
11. Alveoler hipoventilasyon ( Pickvick sendromu)
12. Hipertansiyon 13- Cor pulmonale
14. Varis ve tromboembolizm
15. Yağlı karaciğer
16. Osteoartrit
17. Gut
18. Oligomenore
19- Gebelik toksemisi
20. Endometrium kanseri
21. Hipertrigliseridemi
22. Düztabanlık, diz ve kalça artrozu
23. Deri infeksiyonlan, intertrigo, mantar
24. Hiatus hernisi, fıtıklar
25. Cerrahi ve doğum riski
Alt ekstremitelerdeki toplar damarlar kasların kontraksiyonlan sonucu içindeki kanı daha kolay olarak kalbe döndürebilmektedir. Ancak şişman kişide etrafı yağla çevrilmiş kaslar yeterince kontraksi-yon yapamamakta, dolayısı ile damarları etkileyememektedir. Damarlar kasların masaj etkisinden yoksun kalır. Sonuç olarak varisler ve varis yaralan kolay oluşur. Obezite Sorunları.
Karın içinde ve duvarında yağ toplanması sonucu kann kaslan zayıflar ve kolaylıkla fıtık oluşabilir.
4. Endokrin ve Metabolik Komplikasyonlar:
Bu grup bozuklukların başında diabetes mellitus gelir. Tip 2 diabe-tin ortaya çıkmasına sebep olan en önemli neden şişmanlıktır. Obezite ne kadar ileri derecede ve uzun süreli olursa diabetin ortaya çıkış oranı da o derece artar.
Obezlerde trigliserid düzeyi yüksektir. Serbest yağ asitleri artar. HDL kolesterol düzeyi ise düşer. Bu üçlü arteryoskleroza neden olur. Hipertrigliseridemi de yağlı karaciğere neden olur.
Obezitede ürik asit düzeyi de artarak guta zemin hazırlar.
5. Kalp damar konıplikasyonlari:
Obezlerde hipertansiyon sıktır. Kilo verince hipertansiyon normallesin Bazı yazarlar, şişmanların kol çevresi geniş olduğu için normal tansiyon aletlerinin manşonu rölatif olarak küçük geldiğini ve bu nedenle yanlış olarak obezlerde kan basıncının yüksek ölçüldüğünü i-leri sürerler. Bazıları da bu faktörün önemli olmadığını, şişmanlarda gerçek tansiyon yüksekliğinin sık bulunduğunu iddia ederler.
Hipertansiyon, hipertrigliseridemi yüksekliği ve HDL düşüklüğü i-le birlikte arteryosklerotik koroner arter hastalığına neden olur. Angına pektoris, myokard infaktüsü ve kalp yetmezliği şişmanlarda daha sıktır. Hastanın zayıflatılması ile bu hastalarda olumlu iyileşmeler görülür. Obezlerde hipertansiyonun ortaya çıkmasında sodyum pompasının işleyişinin yavaşlaması etkili olabilir.
6. Obezlerde safra taşına ve taş komplikasyonlarına daha sık rastlanır.
7. Obezitede ameliyat sonu yara infeksiyonu, dikiş atma gibi komplikasyonlar daha sıktır. Şişmanlarda doğum da güç ve risklidir.
8. Deri altı yağ dokusunun fazla oluşu deri infeksiyonlarını artırır. Kasıklarda ve ayaklarda mantar infeksiyonları sıktır.
9. Obezlerde jinekolojik komplikasyonlar da sıktır. Oligomeno-re, gebelik toksemisi ve endometrium kanseri sık görülür.
10. Obezler ev, iş kazası ve trafik kazalarına daha çok neden olurlar.
İntihar olayları da şişmanlarda daha sık görülmektedir.
Şişmanlıkta, yukarıdaki komplikasyonlar nedeniyle, ömür kısalmaktadır. Bu da en önemli komplikasyondur. Şişmanlık kadınlarda ömrü, erkeklerdeki kadar kısaltmaz. Fakat şişman kadınlarda diz ve kalça artrozu daha sık ve şiddetlidir. Bu da yaşamı sıkıntılı hale sokar. Tüm bu komplikasyonlar da gösteriyor ki şişmanlık, tümüyle tedavisi gereken bir hastalıktır. (Obezite Yaklaşım)
Obezitenin Derecelendirilmesi:
Obezite göreceli kiloya göre ve vücut kitle indeksine göre derecelere ayrılmıştır.
1. Hafif derecede obezite: ölçülen kilo, ideal kilonun % 20'sini aş-mistir, amâ % 40'ından fazla değildir. Hafif derece şişmanlıkta vücut kitle indeksi de 27,5'dan fazla ama 30'dan azdır.
2. Orta derecede obezite: ölçülen kilo, ideal kilonun % 40'ından fazla ama % 100'ünden azdır. BMI 30'dan fazla fakat 40'ın altındadır.
3. İleri derecede obezite: Buna morbit obezite de denmektedir. Aktüel kilo idealin % 100'ünün üzerindedir. BMI de 40'ın üzerindedir.
