El Anatomisi
Elin temel yapısını bazı yazarlar bilek, metakarplar ve parmaklar olarak 3 birimde incelerken, bazı yazarlar ise fonksiyonel el anatomisi olarak 4 birimde toplamışlardır.
Elin yapısal temeli, dört birim halinde düzenlenmiş 27 adet kemik ve el bileğinden meydana gelir. Bu dört birim ise; tek bir sabit birim (8 adet karpal kemik ve 2., 3. Parmak metakapları) ve bundan çıkan 3 hareketli birimden (birinci birim; karpometakarpden itibaren başparmak, ikinci birim; metakarptan itibaren ikinci parmak ve üçüncü birim: metakarptan itibaren üçüncü parmak ve karpometakarpaldan itibaren 4., 5.parmaklar) oluşur (Şekil 1A ). El bileği ekstansiyon ve fleksiyonunun büyük bölümü radyokarpal eklemde, lateral medial deviasyonu ise midkarpal eklem tarafından yapılır.
8 adet karpal kemik bulunur ve bunlar arasında çok sınırlı hareket vardır. 7 karpal kemik elbileği fonksiyonuna katkı sağlarken psiform kemik FCU tendonu içinde bulunur. Karpal kemikler 4 adet proksimalde ve 4 adet de distalde dizilirler. Distal karpal kemikler 2. ve 3. metakarp tabanlarına sıkıca bağlanarak elin sabit birimini oluştururlar. Diğer tüm kısımlar bu sabit birimle bağlantılı olarak hareket ederler.
Başparmak elin en hareketli ve en uyum sağlayan birimi olup çok hareketli olan karpometakarpal eklemde trapeziumla eklemleştiği yerde sabit birime bağlanır. Birinci metakarp tabanına yapışan APL ve tenar intrensek kaslar ile stabilize olup kontrol edilir.
İkinci en hareketli birim 2. parmaktır. Metakarpı, proksimalde trapezoide sıkıca bağlanmış olmasına rağmen metakarp ve interfalangeal eklemleri diğer parmaklardan daha fazla fonksiyonel özelliğe sahiptir. Bunun faydası 2. parmak, ince beceri isteyen işlerde başparmakla beraber çalışmasını önemli hale getirir.
3.parmak anatomisi, 2. parmaktan farklı olarak DİF eklemde FDP’nin fonksiyonel olarak bağımsız olmamasıdır. Orta parmak kapitatum ile proksimalde sabit birime sıkıca yapışır. Orta parmağın arada bir pozisyonu vardır; başparmak ile hassas tutma hareketini yerine getirirken 4.ve 5.parmakla beraber güçlü kavrama fonksiyonunu yerine getirir.
Elin fonksiyonel ünitine 3.uyum sağlayan birim güçlü kavrama ile ilişkilidir. Bu birim kısmen hareketli 4. ve 5. metakaplar ile 3., 4. ve 5. parmakların falankslarından oluşur. 4. metakarpal eklemin 15 derece ve 5. metakarpal eklemin 25 derece fleksiyon/ekstensiyon hareketliliği vardır. Bu da palmar yüz içinde tutmaya ve 4. ve 5. parmakların başparmak ile pulpa-pulpaya karşı karşıya gelmesine izin verir.
El bilek eklemi vücudumuzdaki en kompleks eklemdir. Karpal kompleksin karmaşık mekaniğini anlamak için birçok tanımlama önerilmiş olmasına rağmen, klinik olarak hiç biri basitçe karpalları proksimal (skafoid, lunat, trikuetrum ve psiform) ve distal (trapezium, trapezoid, kapitatum ve hamatum) sıra olarak ayırmaktan daha yararlı olmamıştır.
Elin Temel Birimleri. 2 ve 3. metakarplardan oluşan sabit birim karpometakarpalde karpal kemiklerle sıkıca bağlanmıştır. Hareketli ve uyum sağlayan birimler sabit birim etrafında hareket ederler. Başparmak en fazla uyum sağlayan birimdir ve 2. parmak onu takip eder. Güçlü kavramada önemli olan yapılar ise 3., 4. ve 5. parmaklar ve 4. ve 5. metakarplardır. Son iki MF eklemindeki hareketlilik avuç içinde kavramaya izin verir. Bu iskeletsel yapı sıklıkla karpal kaynaşma gibi küçük varyasyonlara sahiptir ancak temel model sabittir. 1B) Karpal kompleks proksimal ve distal sıra olarak ikiye ayrılır. Skafoid ikisi arasında bağlantı oluşturacak şekilde yarı proksimal yarı distal sırada yer alır. Bu da skafoidi kırıklara karşı savunmasız kılar. Psiform kemik FCU tendonu içinde bulunan susamsı bir kemiktir, bundan dolayı el bileğinin fonksiyonel parçası değildir (36). S: Skafoid, L: Lunat, T: Trikuetrum, P: Psiform, TM: Trapezium, TD: Trapezoid, C: Capitatum, H: Hamatum
Skafoid proksimal ve distal sıralar arası bir köprü olan tek kemiktir ve bu da onu kırıklara karşı savunmasız kılmaktadır. Çünkü karpal kemikler arası çok sınırlı bir hareket açıklığı vardır ve elin pozisyon alması radyokarpal (el bileği) eklemdeki aşırı fleksiyon ve ekstansiyon yeteneği ile sağlanır. Midkarpal eklemlerde çok daha az hareket vardır ama radyokarpal eklemde görülenden daha çok medial lateral el bilek hareketini sağlar.
El bileğinin konumlandırılması hem ön kol rotasyonu (pronasyon/süpinasyon) ile hem de beraberinde dirsek ve omuz hareketleri ile sağlanır. Pronasyon (el ayasını aşağı döndürmek) median sinir tarafından innerve edilen proksimal ön kolda pronator teres ve el bileğinin hemen proksimalinde pronator kuadratus kası tarafından radiusun sabit distal ulna üzerinde döndürülmesi ile sağlanır.
Kaynak: http://zehirlenme.blogspot.com
