Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBO Nedir)
Hiperbarik oksijen tedavisi kapalı bir basınç odasında, 1 atmosferden (1 ATA= 760 mmHg ) daha yüksek basınç altında, maske veya başlıkla, aralıklı olarak % 100 O2 solutmak suretiyle uygulanan bir tedavi yöntemidir.
Tedavi, tek veya birden fazla hastayı barındırabilen basınç odalarında yapılmaktadır. Her iki basınç odası tipinde de hasta oksijeni maske, başlık veya endotrakeal tüpten solur. Ayrıca tek kişilik basınç odasında hasta oksijeni ortamdan da soluyabilir. 1 atmosfer basmçda % 100 O2 solunumu veya topikal uygulanımı hiperbarik oksijen tedavisi olarak kabul edilmez, hastanın basınç odasında inhalasyonla oksijen alması gerekmektedir.
Fizyoloji: Ot renksiz ,kokusuz ve yakıcı, hayatın devamı için şart olan yeryüzündeki en önemli elementtir. Oksijenin fiziksel, fizyolojik ve biyokimyasal özellikleri uzun yıllar araştırılmıştır.
HBO tedavisi ve C02 birikmesi: Venöz kan HBO tedavisi sırasında oksijenle %100 satüre olduğu zaman kan pCÛ2'sinde artış ve pH'da asit yöne kayma meydana gelir. Bu durumun sebebi mevcut CO2M taşımak için ortamda hiç hemoglobinin kalmamasıdır. Bu olay sadece mevcut olan C02'in %20'si için geçerlidir. Çünkü kandaki C02'in ancak %20'si hemoglobine bağlı olarak nakledilir. HBO tedavisi sırasında veya başka bir nedenden dolayı C02'de birikme olursa bu fazla CO2 plazmada eriyik olarak taşınabildiği gibi H2CO2 / HCO3 mekanizması ile de taşınır.
Venöz kandaki hemoglobin O2 ile %100 satüre olduğu zaman serebral venöz pCO2 yaklaşık 5-6 mmHg yükselir fakat kan akımının etkisi ile CO2 venöz kanda ve dokularda sürekli yükselmez ve böylece1 CO2 artışı büyük bir problem oluşturmaz.
HBO tedavisi sırasında doku oksijen basıncı: Lambertson ve arkadaşları 1953 yılında 3 ATA'da HBO tedavisi sırasında herhangi bir dokuda arteriovenoz oksijen farkının 350 mmHg kadar arttığını göstermişlerdir (43). Şayet dokulardaki kan akımı yarıyarıya azaltılacak olursa kapiller PO2 da buna uyumlu olarak 50 mmHg ile 288 mmHg arasında değişir. Çünkü doğal olarak her dokunun oksijen ihtiyacı da farklıdır.
Hail,1965 yılında HBO tedavisi sırasında oksijen, basıncına etkili faktörleri şu şekilde sıralamıştır;
l.Arteryel PO2 yüksek olduğu zaman doku PCVsi de yüksektir. Bu durumda oksijenin dokulara diffüzyonu ve girmesi de çok kolay olur.
2.Arteriel PCVnin derecesi mevcut oksijen miktarına bağlıdır.Bu durumda solunan oksijen ve mevcut Hb ile doğrudan alakalıdır.
3.Doku kan akımı dokulara oksijeni taşıması bakımından doku oksijen parsiyel basıncı ile ilgilidir.
4.Doku oksijen seviyesi mevcut oksijenin tüketimine görede değişebilir.
Doku oksijen basıncı üzerindeki bir diğer faktör de HBO'nun yaptığı vazokonstruktör etkidir. Bu etki ile kan akımı azaltılır. En etkili hücresel oksijenlenme çok yüksek arteriel P02'de ve çok düşük kan akımı hızında iken olur. Yani HBO tedavisi, kan akımını azaltıp çok yüksek arteriel P02 oluşturarak en etkili ve en iyi hücresel oksijenlenme oluşturur.
Kaynak: http://zehirlenme.blogspot.com
