KOAH
ve Anemi
KOAH’ta görülen aneminin, beslenme bozukluğu, gizli
kan kaybı, oksijen tedavisi, bazı ilaçların (teofilin, anjiotensin converting
enzim inhibitörleri) yan etkileri gibi faktörlere bağlı gelişebileceği düşünülse
de (145); KOAH, bilinen sistemik etkileri de göz önüne alındığında, KHA ile
birlikte olmaya aday, kronik inflamatuvar bir hastalıktır. Günümüzde KOAH’ta
akciğerlerde artmış inflamasyon ile birlikte sistemik inflamatuvar cevap
da ortaya konmuş kavramlardır.
KOAH hastalarında IL-8, IL-ip, TNF-a ve IL-6 gibi
inflamatuvar sitokinlerin, monosit kemotaktik protein (MCP) gibi kemokin
düzeylerinin; CRP, fibrinojen, SA-A gibi akut faz proteinlerinin periferal
kanda arttığı bilinmektedir. KOAH’ın bu sistemik inflamatuvar profili, KHA için
öncül olarak değerlendirilen birçok mediyatörü içermektedir.
Daha önceki çalışmalarda KOAH’ta hipoksemiye
polisitemik cevap verildiği fakat bunun beklenen orandan az olduğu
bildirilmiştir (145). John ve ark. (15), yaptığı bir çalışmada 101 ağır KOAH’lı
hastanın 13’ünün anemik olduğunu ve anemik hastalarda serum CRP ve IL-6
seviyelerinin kontrol grubuna göre yüksek olduğunu saptamışlardır fakat anemik
olan ve olmayan grup arasında IL-6,IL-8 ve IL-10 düzeyleri arasında anlamlı
farklılık saptanamamıştır . KOAH’da anemi ve inflamasyon ilişkisinde farklı
etyopatogenetik mekanizmalar rol oynuyor olabilir ve bu konuda farklı sitokin
ve mediyatörlerin etkisini gösteren çalışmalara gereksinim duyulmaktadır. Anemi
KOAH’ta beklenenden daha sık görülür ve hastalığın ağırlığına katkıda bulunur
(146). Kalp yetmezliğinde olduğu gibi, KOAH’ta anemi, sağ kalımda düşüş ve
morbiditede artışa bağlı olarak negatif prognoz etkisi gösterebilir ve anemi
dispneyi ve egzersiz kısıtlılığını kötüleştirebilir. Uzun süreli oksijen
tedavisi alan 2554 KOAH hastası ile yapılan bir çalışmada erkeklerin
%12.6’sının kadınların ise %8.2’inin anemik olduğu saptanmıştır (12). Yediyüz
KOAH hastası ile yapılan bir başka kohort çalışmasında hemoglobin düzeyleri ve
mortalite arasında doğru orantı saptanmıştır.
Anemik hastalarda anemik olmayan hastalara göre
6-dakika yürüme testi daha düşük ve mortalite daha yüksek saptanmıştır.
Tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi KOAH’da gelişen
anemiye de halsizlik, çabuk yorulma, kaşeksi, beslenme bozukluğu, kognitif
fonksiyonlarda ve yaşam kalitesinde bozulma eşlik eder.
KOAH ve anemi ilişkisi ile ilgili son zamanlarda
yapılan çalışmalar artsa da; KOAH’da gelişen KHA prevalansı, patogenezi ve sistemik
etkileri ile ilgili prospektif çalışmalar yeterli değildir.
