Çocuk Felci Nedir, Salgın Çocuk Felci Hakkında Bigiler
Çocuk Felci Hastalığı Çocuklarda görülen mikroplu ve bulaşıcı hastalıklardan birisidir. Sinir sisteminin omurilik kısmında iltihap husule gelmesiyle kendisini gösteren bu hastalığa doktorlar (Poliyomiyelit) veya sadece (Poliyo) derler. İlk defa (Hayne) ve (Medin) adındaki iki âlim bu hastalıkla uğraştıkları için bazı yerlerde (Hayne-Medin hastalığı) diye de anılmaktadır.
Ondokuz ve yirminci yüzyıllarda dünyanın birçok yerlerinde bu hastalığa tutulan binlerce çocuk görülmüş ve iyice tetkik edilmiştir.
Hastalık, bütün dünyada görülüyorsa da Avrupa'nın kuzey kesimlerinde ve Amerika'da daha fazla olmaktadır.
Bizim memleketimizde öteden beri bu hastalığa tek tük vakalar halinde rastlanır. Fakat son zamanlarda çocuk doktorları hastalığın yurdumuzda da artmağa başladığını söylemektedirler.
Çocuk felcini yapan âmil ufak bir virüstür. Çok küçük olan bu virüsün başlıca üç tipi vardır.
Hastalık en ziyade yaz ve sonbahar aylarında (1 - 4) yaşları arasında çocuklarda görülmektedir.
Hastalık mikroplan hastaların boğaz ve burunlarında oturduğundan, öksürür, aksırır, ve söz söylerken ağız ve burundan fırlayan tükürük damlacıkları ile etrafa yayıldığı anlaşılmaktadır.
Hastaların tükürük ve ağız ifrazlarıyla kirlenmiş eşyaları ve sağlam göründükleri halde burun ve boğazlarında mikrop bulunan ve bunu etraflarına saçıp bulaştıran (sağlam taşıyıcılar) da vardır.
Hastaların dışkılarında (büyük apteslerinde) hastalık mikroplarının mevcut bulunduğu, mikropların bu yoldan lâğımlara, sulara ve gıda maddelerine intikal ederek bunların da bulaşmada büyük rol oynadıkları tesbit edilmiştir. Yaz aylarında lâğım akan sahillerde yapılacak banyoların bulaşma bakımından tehlikeli olduğu da ileri sürülmektedir.
Çeşitli pislikler, üzerine konarak ve oradan oraya uçarak yaz aylarında faaliyet gösteren karasineklerin de çocuk felci mikroplarını gıda maddelerini taşıyıp insanlara bulaştırmada vasıta oldukları önemle bildirilmektedir.
Çocuk Felci Belirtileri
Mikrop alındıktan bir müddet sonra hastalık yüksek ateşle, nezle ve grip tarzında başlar. Vücudun her tarafında ağrılar, kırıklıklar, kusmalar, mide bağırsak bozuklukları, ishal ve inkıbaz, burun, boğaz nezleleri ortaya çıkar.
Hastada şiddetli baş ağrısı, sersemlik, huzursuzluk vardır. Bu devreden sonra ateş düşmeğe ve hastalar kendilerini iyi hissetmeğe başlarlarsa da, birdenbire menenjite benzeyen birtakım sinir sistemi bozuklukları ve daha sonra kol ve bacak gibi organlarda felçler ortaya çıkar. Bu felçler, yumuşak felç karakterindedir. Yalnız hareket yollarına aittir. His yollarında büyük bir bozukluk yoktur.
Bunu müteakip hastalık müzmin bir şekil alır. Felce uğrayan organların kasları yavaş yavaş kuvvet ve canlılığını kaybeder, ufalır ve küçülürler. Kol ve bacaklarda kuvvet kalmaz. Bazı vakalarda felçler, yapılan tedavi ile yavaş yavaş düzelir, hasta yeniden normal haline kavuşursa da bir çok vakalarda felçlerin bütün ömür boyunca devam ettikleri vardır.
Bu hastalık en ziyade, küçük yaştaki çocuklarda görülür. Büyüklerde görülmesi nâdirdir. Çok ölüme sebep olmaz, fakat yaptığı felçlerin uzun sürmesi ve tedavisinin uzun ve güç olması gibi kötülükleri de vardır.
Çocuk felcinin yalnız ateş ve genel belirtilerle sanki bir grip veya soğuk algınlığı imiş gibi seyreden ve hiç felç yapmayan şekilleri de vardır. Fakat, bu şekilde hastalığı tanımak ve ona teşhis koymak, çok defa mümkün olmaz. İnsan aldanabilir. Bu şekillerin felçlerin husule gelmesi gibi bir fenalığa meydan kalmadan bağışıklık sağlaması kabil olduğundan bulaşma şartlarına maruz kalan insanlardan bir çoklarının hastalığa tutulmamalarının sırrını bu suretle izah etmek mümkün olur. Bazı hastalarda teneffüs sisteminde felçler hâsıl olması, hastanın nefes almasına engel olarak ve akciğerde çeşitli iltihapların ortaya çıkmasına kapı açarak hayatın tehlikeye girmesine sebep olur.
Hastalığa tutulan çocukların, bir kısmında aptallık, sersemlik gibi hallerin kalması, hastalığın fena ihtilâtlarından sayılır.
Çocuk Felci Tedavisi
Hastalığın özel bir ilâcı olmadığından, ateşli ve gürültülü zamanında ateş düşürücü ve ağrıları dindirici ilâçlar kullanılır. Hastanın en azından bir, bir buçuk ay kadar yatakta yatırılıp tedavisi lâzımdır.
Bu hastalığa tutulup kurtulmuş ve bağışıklık kazanmış sağlam insanların kanını almak ve bu kanın serumunu çıkararak, hastaların belkemiği kanalı içine enjeksiyon yapmakta rayda görüldüğü yazılmıştır. Fakat, bu tedavi felçler başlama dan yapılmalıdır. Felçler teşekkül edip yerleştikten sonra, haftalar ve aylarca kol ve bacak gibi organlara friksiyon, masaj ve elektrik tedavileri yapılması icap eder.
(Gamaglobülin) ve (plasma) tedavisinden de fayda görülmektedir. Hastayı tedavi eden doktor, uygun gördüğü diğer ilâçları tatbik eder. Küçük çocukların organlarında hâsıl olan felçleri dikkatli bir surette tedavi etmek ve organlarındaki aksaklıkları uygun vasıtalarla düzeltmeğe çalışmak yerinde olur. Masajlarla birlikte sıcak banyoların da faydası olur.
Çocuk Felcinden Korunma Yolları, Çocuk Felci Aşısı
Hastalık bulaşıcı olduğu için hastaların, (3-4) hafta müddetle sağlamlardan ayrılıp tedavi edilmesi lâzımdır.
Hastaların dışkılarını (büyük apteslerini) mikrop öldürücü ilâçlarla dezenfekte etmelidir. Pişmeden yenecek gıdaları gayet temiz tutmak ve karasineklerle mücadele etmek en önemli tedbirlerdendir. Suların ve sütlerin temizliğine de itina edilmelidir.
(Salk) adındaki Amerikalı bir âlim, hastalık virüsünü üretip, öldürerek bir aşı hazırlamıştır ki, bugün bütün dünyada bu aşıdan koruyucu olarak faydalanılmaktadır.
Hastalık çıkan yerlerde, çocuklara bu aşının yapılması lâzım gelir. (Salk) aşısından sonra hastalık virüslerini canlı fakat hastalık yapamayacak bir şekle sokmakla hazırlanan ve ağızdan verilmek suretiyle tatbik edilen bir aşı daha keşfedilmiştir. (Sabin aşısı)
Bu aşının (Salk) aşısından daha büyük bir koruyucu hassası mevcut olduğu iddia edilmektedir.
