Başparmak Sargısı
Endikasyonlar
1. Ayak başparmağının incinme, burkulma ve kırıkları
2. Ayak başparmağının çıkıklarının düzeltilmesi sonrası
Malzemeler
a) 2.5 cm genişliğinde pamuklu tübüler bandaj
b) 2.5 cm genişliğinde elastik flaster
c) Makas
Yöntem
1. Hastanın elastik flastere alerjisi olup olmadığı kontrol edilir, eğer vasa alerjik olmayan flaster kullanılır.
2. Pamuklu tübüler bandajdan 8 cm uzunluğunda bir parça kesilir, ayak parmağına sarılır, başparmağın ucu serbest bırakılır.
3. Elastik flasterden, altı santimden on santime kadar çeşitli uzunluklarda altı parça kesilir.
4. Elastik flaster başparmak ucundan bitimine kadar sekizli sargı şeklinde ve tırnaktan birinci metatarsa kadar V harfi oluşturmak üzere sarılır. Gerekirse ekstra flasterler de kullanılabilir.
5. Elastik flaster ayağın etrafından sarılır, tesbit edilir, konstriksiyonu önlemek için 2 cm'lik bir genişlik bırakılır.
6. Dolaşımın yeterli olup olmadığı, başparmağın rengi ve ısısı ile kontrol edilir.
Hastaya uyarı ve öneriler
Sargı kuru tutulur.
Eğer başparmakta renk değişimi, ağrı, karıncalanma olursa hastaneye geri gelinir.
Sargı, doktorun önerdiği sürece kullanılır.
Otururken veya uzanıldığında ayak yükseltilir.
Metatars Yastığı ve Sargısı
Endikasyonlar
1. Metatars kemiklerinin kırıkları
2. Ayağın ağrılı durumları
Malzemeler
a) 7.5 cm genişliğinde pamuklu tübüler bandaj
b) 7.5 cm genişliğinde 2 adet elastik flaster
e) 5-10 mm kalınlığında yapışan ortopedik yastık
materyali
d) Makas
Yöntem
1. Hastanın elastik flastere alerjik olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa alerjik olmayan flaster kullanılır.
2. Elastik flaster kullanıldığında ekstremitede oluşabilecek sıkışmayı önlemek için flasterin doğal basınçta sarılmasına dikkat edilir.
3. Bacağın dizden aşağısı açılır, ayağa uygun pozisyon verilir.
4. Pamuklu tübüler bandajdan 70 cm uzunluğunda bir parça kesilir. Ayak parmakları bitiminden dizin aşağısına kadar bütün bacağa sarılır ve aşağı doğru dönülerek sarmaya devam edilir.
5. Ortopedik yastık materyalinden yastık hazırlanır ve ağrılı alandaki tübüler bandaja uygulanır.
6. Elastik flaster açılır, ayak parmaklarının bitiş yerinden başlanarak spiral şekilde yukarı doğru sekizli sargı biçiminde sarılır. Ayak bileği etrafında iki üç kez döndürülür. Pamuk tübüler bandajın topuğu tamamen sardığından emin olunur. Spiral şekilde bacağı sarmaya devam edilir. Her döndürmede sargının genişliğinin yarısı, bir önceki sargının üzerine gelecek şekilde sarılır. Kırışıklık oluşmamasına dikkat edilir, çünkü bu durum basınç ağrısına neden olabilir. Sargı dizin 3 cm aşağısında tespit edilir.
Hastaya uyarı ve öneriler
Sargı kuru tutulur.
Ayak parmaklarında renk değişimi, uyuşma veya aşın bir şişme olursa hastaneye geri gelinir.
Ayak parmaklarına egzersiz yaptırılır.
Ayak olabildiğince bel seviyesinin üzerinde tutulur
(özellikle ilk 48 saat boyunca); gece iki yastık üzerinde dinlendirilir.
Ağırlığı yüklenme, hareket etme, yürürken kullanılacak yardımcı araçlar konusunda doktor
önerilerine göre hareket edilir.
Sargı doktor önerisine göre çıkartılır.
Ayak Bileği Sargısı
Endikasyonlar
1. Ayak bileğinin tespit edilmesi
2. Ayak bileği etrafındaki minör kırıklar
3. Alçı sargının çıkartılması sonrası
Malzemeler
a) 7.5 cm genişliğinde pamuklu tübüler bandaj
b) 7.5 cm genişliğinde iki adet elastik flaster
c) Makas
Yöntem
1. Hastanın elastik flastere alerjik olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa yerine alerjik olmayan bir flaster kullanılır.
2. Elastik flaster, kullanıldığında ekstremite kontraksiyonunu engellemek için gergin tutulmamalıdır.
3. Etkilenen bacak dize kadar açılır ve uygun pozisyon verilir.
4. Pamuklu tübüler bandajdan yaklaşık 70 cm uzunluğunda bir parça kesilir. Ayak parmakları bitiminden dizin aşağısına kadar önce bütün bacağa uygulanır, sonra tekrar aşağıya doğru sarılır.
5. Elastik flaster açılır. Ayak parmaklarının bitiş yerinden başlanarak spiral şekilde yukarı doğru sekizli sargı biçiminde uygulanır, ayak bileği etrafında iki üç kez döndürülür. Pamuklu tübüler bandajın topuğu tamamen sardığından emin olunmalıdır. Spiral şekilde bacağı sarmaya devam edilir, her döndürmede sargının genişliğinin yarısı, bir önceki sargının üzerine gelecek şekilde sarılır. Kırışıklık oluşmamasına dikkat edilir. Çünkü bu durum basınç ağrısına neden olabilir. Sargı dizin 3 cm aşağısında tespit edilir.
Hastaya uyarı ve öneriler
Sargı kuru tutulur.
Ayak parmaklarında renk değişimi, uyuşma veya aşırı bir şişme olursa hastaneye geri gelinir.
Ayak parmaklarına egzersiz yaptırılır.
Ayak olabildiğince bel seviyesinin üzerinde tutulur
(özellikle ilk 48 saat boyunca), gece iki yastık üzerinde dinlendirilir.
Ağırlığı yüklenme, hareket etme, yürürken kullanılacak yardımcı araçlar konusunda doktor
önerilerine göre hareket edilir.
Sargı doktor önerisine göre çıkartılır.
Robert Jones Basınç Bandajı
Endikasyonlar
1. Dizin hemartroz ve zedelenmeleri
2. Diz aspirasyonu sonrası
3. Ankiloze diz manipülasyonu sonrası
Malzemeler
a) 3.5 cm genişliğinde hidrofil pamuk sargı
b) 15 cm. genişliğinde 3 adet kaliko bandaj
c) 15 cm uzunluğunda 2 adet krepe bandaj
d) 2.5 cm genişliğinde elastik flaster
e) İğne
f) Pamuk
g) Makas
İşlem
İşlem için 2 hemşire gereklidir.
1. Hastaya, sedye üzerinde rahat edebileceği bir pozisyon verilir ve etkilenen bacak açılır.
2. Bir hemşire topuktan tutarak bacağı kaldırır, dizin düz olmasına dikkat edilir.
3. İkinci hemşire hidrofil pamuk sargıyı malleolden uyluğun üstüne kadar sarar.
4. Kaliko bandaj pamuk üzerini örtecek şekilde malleolden başlayarak uyluk üzerine kadar sıkıca sarılır, üst tarafta tespit edilir.
5. Hidrofil pamuk sargı uygulamasından sonra ikinci kat kaliko bandaj uyluktan bileğe kadar ters yönde sarılır, alt uçta tespit edilir.
6. Doktor önermişse üçüncü kat pamuk ve kaliko bandaj uygulanır.
7. Bütün sargıların üzerine krepe bandaj uygulanır ve elastik flaster yapıştırılır.
Hastaya uyarı ve öneriler
Bandaj kuru tutulur.
Ayakta renk değişimi, uyuşma veya aşırı bir şekilde şişme olursa hastaneye geri gelinir.
Bacak bandajlı iken aşağıdaki gibi bilek ve kuadriseps egzersizleri yapılır.
Ayak doğru açıda tutulur ve uyluğun önyüz kasları kasılır. Aynı taraftaki bacak 5 saniye kadar
yükseltilir ve yavaşça indirilir; ayak bileği saat yönünde ve ters yönde çevrilir; bu egzersizler gün
boyunca saatte 5 dakika olacak şekilde tekrarlanır.
Doktor önerisine göre ekstremite yüksekte tutulur.
Ağırlığı yüklenme, ayağın hareketi ve yürüme gereçleri konusunda doktorun önerileri dikkate
alınır.
Basınç bandajı çıkarılmamalıdır. En üstte bulunan krepe bandaj yıkamak için çıkarılır ve yeniden
uygulanır.
Thomas Ateli
Endikasyonlar
Özellikle femur gövdesi kırıkları sonrasında alt ekstremitelerin yaralanmalarında traksiyonu sağlamak amacıyla
Malzemeler
a) Thomas ateli
b) 15 cm genişliğinde flanel bandaj
c) Gamgee sargısı
d) 15 cm genişliğinde 2 adet kaliko bandaj
e) Mezura
f) Emniyetli toplu iğneler
g) Makas h) İğne
i) Pamuk j) Blok
Yöntem
İşlem için 1 doktor ve 3 hemşire gereklidir. Doktor önerisine göre uygun analjezi uygulanır.
1. İşlem hastaya anlatılır. Önce deri ekstensiyonu uygulanacaktır.
2. Hastaya rekümbent veya semi rekümbent pozisyon verilir, yaralanan bacak açılır.
3. Bacağın kasık çevresinden ölçümü yapılarak atelin boyutu belirlenir; bu ölçüme ödem için 5 cm eklenir. Bacağın iç yanından kasık-topuk ölçümü yapılarak atelin uzunluğuna 25 cm eklenir. Atel, ayağın tam plantar fleksiyona geçmesine izin verecek uzunlukta olmalıdır.
4. Doktor traksiyon atelini bacaktan geçirerek, kasık seviyesinde yerleştirir.
5. Bir hemşire uygulama sırasında kırık bölgesini destekler.
6. Diğer hemşire atelin boyutlarına göre herbiri yaklaşık 60-90 cm olacak şekilde 6 flanel bandajı keser.
7. Bir hemşire, flaneli sedyenin bir yanından, hastanın ayak topuğunun biraz üzerinden atele uygular.
8. İkinci hemşire flanel bezleri metal bara sararak uçlarını ortada birleştirir. Üçüncü hemşire bu uçları alır, hastanın bacağının altından geçirerek tekrar ikinci hemşireye uzatır. Üçüncü hemşire çengelli iğne ile bu sargıları tespit eder.
9. Gamgee bezi bacağın altına gelecek şekilde atelin üstüne yerleştirilir. Gamgee'den bir ped hazırlanarak dizin altı desteklenir.
10. Doktor traksiyon sargısını Thomas ateline tespit eder.
11. Atelin ucu bir blok üzerine bağlanır.
12. Atelin üzerine kaliko bandaj uygulanır. Bu bandaj atelle beraber biri dizin altında, diğeri de üstünde olmak üzere sarılır. Diz fizyoterapi uygulamaları ve gözlem için açıkta bırakılır.
13. Hasta rahatlatılır ve servise gönderilir.
Deriyi Germe Uygulamaları
Endikasyonlar
1. Femur boynu kırıkları
2. Femur gövdesi kırıkları (Thomas ateli uygulaması öncesi)
3. Tibia platosu kırıkları
4. Pelvis kırıkları (özellikle kalçanın merkezi çıkıkları)
5. İrrite kalça
6. Bel ağrısı
Malzemeler
a) 7.5 cm genişliğinde 2 adet deri genişletici elastik flaster. Alternatif malzemeler de bulunabilir.
b) 10 cm genişliğinde 2 adet pamuklu bandaj
c) Tıraş makinası
d) Tentür benzoin spreyi
e) 10 cm genişliğinde pamuk keçe
f) İğne
g) Pamuk
h) Makas
Yöntem
İşlem için 2 hemşire gereklidir. Doktor önerisine göre uygun analjezi uygulanır.
1. Hastanın elastik flastere alerjik olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa lateks deri traksiyon bandajları kullanılabilir (bu daha çok ince ve hassas deride kullanılır).
2. Elastik bandaj kullanıldığında natürel gerilim uygulanır.
3. Hastaya güven verilir ve işlem açıklanır.
4. Hastaya rekümbent ya da semi rekümbent pozisyon verilir.
5. Yaralı ekstremite açılır.
6. Kalçadan bileğe kadar bacağın iç ve dış yanı tıraş edilir.
7. Tıraşlanmış bölgeye benzoin sprey sıkılır, bu uygulama deri fraksiyonunun yapışmasını sağlar.
8. Pamuk keçe bilek etrafında Malleollar üzerinde friksiyonu önlemek için iki kez döndürülür.
9. Deri traksiyonu bacak uzunluğunda kesilir.
10. Bir hemşire hastanın ayağını, 25 cm yukarı kaldırır ve bacağı yükseltir.
11. Diğer hemşire deri fraksiyonunu, lateral malleol üzerinden büyük trokanterlere kadar bacağın dış yüzüne uygular.
12. Diğer traksiyon medial malleolden, kasığın 5 cm aşağısına kadar uygulanır.
13. Traksiyon her iki yanda yeterince gerilmelidir; böylece kırışıklık ve katlanmalar önlenir.
14. Traksiyonu tespit etmek için diz üstünde ve altında pamuklu bandaj uygulanır
15. Bandaj tespit edilir.
16. Diz fizyoterapi, gözlem ve değişik traksiyon yöntemleri için açıkta bırakılır.
17. Hasta yatağına giderken hareketini önlemek için I bacak sedyenin alt ucunda tesbit edilir.
18. Hasta rahatlatılır ve servise gönderilir.
Mallet Ateli
Endikasyonlar
Ekstensor tendon ucunun rüptürü ya da tendonun kemiğe yapıştığı noktada bir parçasının ayrılması sonucu oluşan Mallet parmağı
Malzemeler
a) Hastaya uygun ölçüde Mallet parmak ateli
b) 5 mm kalınlığında yapışkan flaster
c) 2.5 cm genişliğinde elastik flaster
d) Makas
Yöntem
1. Hastanın elastik flastere alerjik olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa alerjik olmayan flaster kullanılır.
2. Etkilenen parmak açılır, varsa yüzükler çıkartılır; parmak yıkanır kurulanır.
3. Atel parmağa takılır, distal eklemin düzgün olmasına, fleksiyon ya da hiperekstensiyonda olmamasına dikkat edilir. Atelin ucu gerekirse ped ile beslenir. Proksimal eklemin atele alınmamasına dikkat edilir.
4. Atel elastik flaster ile parmağa tespit edilir.
Hastaya uyarı ve öneriler
Doktor önermedikçe atel çıkarılmamalıdır (eğer dolaşım engellenmiyorsa).
Parmak olabildiğince temiz ve kuru tutulur.
Parmakta renk değişimi, uyuşma, ağrı ve zonklama başlarsa hastaneye geri gelinir.
Yaralı parmaktaki proksimal eklem de dahil olmak üzere elin diğer eklemlerine egzersiz yaptırılır.
Başparmak Sargısı
Endikasyonlar
1. Başparmağın incinme, burkulma ve kırıkları
2. Başparmak çıkıklarında redüksiyon sonrası
Malzemeler
a) 1.5 cm genişliğinde pamuklu tübüler bandaj
b) 2.5 cm genişliğinde elastik flaster
c) Makas
Yöntem
1. Hastanın elastik flastere alerjisi olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa alerjik olmayan flaster kullanılır.
2. 10 cm uzunluğunda pamuklu tübüler bandaj kesilir, başparmağın ucu serbest bırakılarak parmağa geçirilir.
3. 8-15 cm uzunluklarında 8 adet elastik flaster kesilir.
4. Bu elastik flasterlerden herbiri şekilde görüldüğü gibi başparmağa sekizli sargı şeklinde sarılır.
5. Uzun bir elastik flaster bilek etrafına sarılarak tesbit edilir: Konstriksiyonu önlemek için 2 cm'lik boşluk bırakılır.
6. Başparmağın rengi ve duyusu kontrol edilir.
Hastaya uyarı ve öneriler
Sargı kuru tutulur.
Başparmakta renk değişimi, uyuşma, ağrı, zonklama olursa hastaneye geri gelinir.
Sargı doktorun önerdiği sürece kullanılır.
Rulo Bandaj Sargısı
Endikasyon
Metakarp başı ya da parmak kırıkları
Malzemeler
a) 5 cm genişliğinde pamuklu bandaj
b) 1.5 cm genişliğinde pamuklu tübüler bandaj
c) 7.5 cm genişliğinde krepe bandaj
d) 2.5 cm genişliğinde elastik flaster
e) Makas
f) Tıraş makinası
Yöntem
1. Hastanın elastik flastere alerjisi olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa alerjik olmayan flaster kullanılır.
2. Etkilenen kol dirseğe kadar açılır, takılar çıkartılır; gerekli ise el sırtı bileğe kadar tıraşlanır.
3. 10 cm uzunluğundaki pamuklu tübüler bandaj yaralı parmağa, 10 cm uzunluğundaki bir ya da iki pamuklu tübüler bandaj da yanındaki parmağa sarılır. Kenarlar düzeltilir. İşaret parmak serbest bırakılır, böylece hasta elini daha rahat kullanır.
4. Bandajlı parmaklann altına, avuç içine rulo bandaj yerleştirilir.
5. Elastik flaster sırtından metakarp hattı boyunca, bandajlı parmakların üzerinden ve bileğin iç tarafından uygulanır; parmaklara doğru pozisyon vermek için traksiyon uygulanır. İşlem diğer bandajlı parmaklara da uygulanır.
6. Bandaj bilek seviyesinde elastik flaster ile tespit edilir ve sıkışmayı önlemek amacıyla 2 cm aralık bırakılır.
7. Bütün sargı krepe bandaj ile sarılır, flaster ile tespit edilir. Bandaj uygulanmayan parmaklar serbest bırakılır.
Hastaya uyarı ve öneriler
Sargı kuru tutulur.
Eğer parmaklarda uyuşma, ağrı veya karıncalanma başlarsa hastaneye geri gelinir.
Serbest kalan parmaklara egzersiz yaptırılır.
Doktor önerisine göre kol askıya asılır
Metakarp Yastığı ve Sargısı
Endikasyon
Metakarp fraktürlerinde destek amacıyla
Malzemeler
a) 5 cm genişliğinde pamuklu tübüler bandaj
b) 5 cm genişliğinde elastik flaster
c) 5-10 mm kalınlığında ortopedik yastık (hastanın ölçülerine, iş durumuna ve yaralanmaya göre)
d) Makas
Yöntem ve metakarp kırıkları
1. Etkilenen kol dirseğe kadar açılır, takılar çıkartılır.
2. Hastanın elastik flastere alerjisi olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa alerjik olmayan flaster kullanılır.
3. 40 cm uzunluğunda pamuklu tübüler bandaj kesilir.
4. Başparmak için pamuklu bandajın bir ucunda 6 cm uzunluğunda bir delik açılır.
5. Başparmak bu delikten geçirildikten sonra pamuklu bandaj dirseğe kadar sarılır.
6. Avuç içine yerleşecek ortopedik yastık kesilir, başparmağın hareketini engellemeyecek şekilde yerleştirilir.
7. Yastık avuç içine yapıştırılır.
8. Elastik flaster bu sargının üzerine şekilde görüldüğü gibi spiral şekilde sarılır, dirseğin 3 cm. altında flasterlenerek sonlandınlır.
Hastaya uyarı ve öneriler
Sargı kuru tutulur.
Parmaklarda renk değişimi ve uyuşukluk olursa hastaneye geri gelinir.
Doktor direktifine göre sağlam eklemlere egzersiz yaptırılır.
Doktor önerirse kol askı ile boyuna asılabilir.
Bilek Sargısı
Endikasyonlar
1. Bileğin incinme, burkulma ve minör kırıklarında
2. Alçı sargının çıkartılması sonrası
Malzemeler
a) 5 cm genişliğinde pamuklu tübüler bandaj
b) 5 cm genişliğinde elastik flaster
c) Makas
Yöntem
1. Etkilenen kol dirseğe kadar açılır, takılar çıkartılır, el nötral pozisyonda tutulur.
2. Hastanın elastik flastere alerjisinin olup olmadığı kontrol edilir, eğer varsa alerjik olmayan flaster kullanılır.
3. Elastik flaster, dolaşımı engellememesi için kendi gerginliğinde sarılır.
4. 40 cm uzunluğunda pamuklu tübüler bandaj kesilir.
5. Başparmak için, pamuklu bandajın bir ucunda 6 cm uzunluğunda küçük bir delik açılır.
6. Başparmak delikten geçirilerek bandaj el bileğinden dirseğe kadar sarılır.
7. Elastik flaster bu sargının üzerine şekilde görüldüğü gibi spiral şekilde sarılır. Sargı dirseğin 3 cm altında flasterlenerek sonlandmlır.
Hastaya uyarı ve öneriler
Sargı kuru tutulur.
Parmaklarda renk değişimi, uyuşukluk olursa, hastaneye geri gelinir.
Doktor direktifine göre sağlam eklemlere egzersiz yaptırılır.
Doktor önerirse el askı ile yüksekte tutulur.
Sargı 7-10 gün sonra doktor önerisine göre çıkartılır.
Kolu Yükseltme Askısı
Endikasyonlar
1. Geniş kol askısının aynısı
2. Kanamayı azaltma (basınç sargısı olarak)
3. El, bilek ya da önkolda ödemi azaltma
Malzemeler
a) Askı
b) 2 adet çengelli iğne (yetişkin için)
c) Emniyetli çengelli iğne (çocuk için)
d) 2.5 cm. genişliğinde elastik flaster (çocuk için)
e) Makas
Yöntem
1. Askı elbisenin altına uygulanacaksa hasta soyunur, takılar çıkartılır.
2. Hastaya rahat bir posizyon verilir.
3. Askının uzun, düz tarafı sternumla aynı çizgide tutulur ve üst ucu yaralanan kolun altından geçirilir. Üst uç karşı taraf omuza doğru uzatılır.
4. Askının alt ucu yaralı kolun omzuna getirilir. Boynun arkasında iki uç bağlanır.
5. Askı çengelli iğne (ya da çocuk için elastik flaster) ile tespit edilir.
6. Yaralı el diğer omuza doğru kaldırılır, askı ayarlanır, çengelli iğne ile tutturulur (çocuk için emniyetli kilitli iğne kullanılır).
Hastaya uyarı ve öneriler
Doktor direktifine göre sağlam eklemlere egzersiz yaptırılır.
Gece askı çıkartılır, ancak yaralı kol iki yastığın üzerine yerleştirilir.
Yakınlarına askının nasıl bağlanacağı öğretilir.
Askı doktorun önerdiği sürece kullanılmalıdır.
