Kan Dolaşım Sistemi, Kan Dolaşım Sistemleri
Kan Dolaşımı Sistemi Genel Olarak İki Bölümde İncelenir:
1. Büyük kan dolaşım sistemi
2. Küçük kan dolaşım sistemi
Büyük kan dolaşımı sisteminde kan, sol karıncıktan aort atardamarıyla çıkarak tüm vücuda dağılır, sonra üst ve alt ana toplardamarlarla kalbin sağ kulakçığına gelir.
Küçük kan dolaşımı sisteminde, sağ kulakçığa gelmiş oksijensiz kan sağ karıncığa geçer ve sağ karıncıktan akciğer atardamarıyla çıkıp akciğerlere girer. Akciğerlerde tekrar oksijenlenen kan, akciğer toplardamarlarıyla sol karıncığa döner.
Kan dolaşımını düzenleyen kalptir. Kalp çok düzenli olarak kasılma (sistol) ve gevşeme (diyastol) hareketleri yapar. Kalbin her iki kulakçığı aynı zamanda kasılır ya da gevşer ve kulakçıkların hareketlerini karıncıkların kasılıp gevşeme hareketleri izler. İçi kan dolu olan kulakçıkların birlikte kasılmalarıyla sol kulakçıktaki kan ikili kapakçık yoluyla sol karıncığa gelirken sağ kulakçıktaki kan da üçlü kapakçık (sigma kapakçığı) yoluyla sağ karıncığa geçer, içlerindeki kanı karıncıklara vermiş olan kulakçıklar tekrar gevşer ve bu gevşeme sırasında da yeniden kan emerler. Kulakçıkların gevşemesini, karıncıkların kasılma hareketi izler. Karıncıklar kasılınca içlerindeki kana basınç yaparlar. Bu basınç sonucu sağ karıncıktaki kan, üçlü kapakçığın kapanması üzerine, sağ kulakçığa dönemeyeceği için, akciğer atardamarının ağzındaki üçlü kapakçığı açarak akciğer atardamarına girer. Sol karıncıktaki kan da aynı şekilde aorta geçer. Kanlarını atardamarlara veren karıncıkların gevşemesi sırasında aort ve akciğer atardamarlarındaki kan, üçlü kapakçıklar nedeniyle geri dönemez.
Kalbin atışı (atım) sayısı, karıncıkların bir kez kasıldığını, kalp vuruşunun kaybolması ise karıncıkların bir kez gevşediğini gösterir. Kalbin bu kasılma sayısı, yani vuruşu, yetişkinlerde 70-80, çocukların ilk yaşlarında 100 kezdir. Sol karıncık her kasılışında aorta 60-70 santimetre küp kan verir. Sağ karıncık da her kasılışında aynı miktar kanı akciğer toplardamarına geçirir. Böylece, karıncıkların birlikte hareketlerinde atardamarlara toplam 120-140 santimetre küp kan verilebilmektedir. Enerji gerektiren hareketli işlerde bu miktar biraz artar. Bir kişinin bileğindeki, şakaklarındaki ya da boynundaki atardamarlara (şah damarına) parmağın ucuyla dokunulduğunda, atardamarın parmağa vurduğu hissedilir. Bu vuruş, sol karıncığın her kasılışı ile atardamarlara aort yoluyla kan geldiğini gösterir. Damarın vurması ise, esnekliği nedeniyle, atardamarların şişip inmesinden ötürüdür. Atardamarların bu hareketine vuru (nabız) adı verilir. Bir başka deyimle, nabız, karıncıkların kasılıp gevşediğinin başka bir göstergesidir. Sağ karıncık atardamarı doğrudan akciğere gittiğinden, sağ karıncığın ya da kulakçıkların kasılıp gevşemeleri bu yolla anlaşılamaz. Kalbin sağ kulakçık ile sağ karıncığında karbon dioksitçe zengin olduğu halde oksijence zayıf olan koyu kırmızı renkli kan (pis kan) bulunur. Pis kan, akciğer atardamarıyla akciğerlere giderek içindeki karbondioksiti bırakır, yerine oksijen alarak açık kırmızı renk olur ve tekrar kalbin sol bölümüne, yani sol kulakçığa oradan da sol karıncığa geçer. Buna göre, kalbin sol bölümü oksijence zengin, açık kırmızı renkli kanın bulunduğu yerdir.
Bütün bu sistem aksaksız çalışmalıdır. Dolaşım bozukluklarından ötürü birçok hastalıklar ortaya çıkabilir ve bu hastalıklar bulundukları yere göre adlandırılırlar.
Kan Damarı, Kan Damarlarının Görevleri
Kalp genel olarak incelendiği zaman üzerinde birtakım kan damarları görülür. Bunlardan bir bölümü kanı diğer organlardan kalbe, bir bölümü de kanı kalpten diğer organlara taşıyan damarlardır. Kanı kalpten organlara taşıyan damarlara atardamarlar, organlardan kalbe getiren damarlara ise toplardamarlar adı verilir.
Kan Damarları Çeşitleri
Atardamarlar, Atardamarın Görevi
En kalın kan damar, atardamar, sol karıncıktan çıkar ve aort alır. Bu atardamarın karıncıktan çıkış ağzında üçlü bir sigma kapakçığı bulunur. Bu kapakçık kanın aorttan sol karıncığa geri dönmesine engel olur. Aort, kalpten uzaklaştıkça çeşitli organlara doğru kollar vererek vücudun en uzak yerlerine kadar ulaşır ve kan iletir. Akciğer atardamarı sağ karıncıktan çıkar ve akciğerlere doğru uzanır. Bu damarın çıkış ağzında da üçlü bir sigma kapakçığı bulunur. Akciğer atardamarının çıkışındaki sigma kapakçığı kanın tekrar sağ karıncığa dönüşünü engeller.
Toplardamarlar, Toplardamarın Görevi
Toplardamarlar, üst ana ve alt ana toplardamarı olarak ikiye ayrılır. Her iki damar da vücudun üst ve alt bölümlerindeki kanı toplayıp kalbin sağ kulakçığına getirir. Ayrıca, akciğerlerden oksijenlenmiş kanı getiren ve sol kulakçığa açılan 4 adet akciğer toplardamarı vardır.
Kılcal damarlar (kapiller), Kılcal Damarların Görevi
Kılcal damarlar, çapları çok ince damarlardır. Kılcal damarlar dokuların içine yayılıp, kılcal damar ağlarını oluşturarak vücudun en küçük hücrelerine kadar kanın iletimini sağlarlar (atardamar kılcalları). Hücrelerden aynı yolla kanı toplayan yine kılcal damarlardır (toplardamar kılcalları).
Kalp Nedir, Kalbin Yapısı Hakkında Bilgiler
Kalp, göğüs boşluğunda sağ ve sol akciğerlerin ortasındadır. Ağırlığı yaklaşık 250 gram olan kalbin içinde 200-300 mililitre kan bulunur. Kalp çizgili bir kas tabakasından yapılmıştır ve bu kas tabakasının üzerinde kan damarları vardır. Asıl kalbi oluşturan kas tabakası kalp kası (miyokard) adını alır. Kas tabakasının kalınlığı kalbin her tarafında aynı değildir. Fazla basınçlı bölgelerde (karıncıklarda) kalın, bazı bölgelerde ise (kulakçıklarda) incedir. Kalbin iç yüzeyi endokardit adını alan ince bir zarla kaplıdır ve bu zar kalp kasına yapışıktır. Kalp kasının yeteri kadar kanlanmaması sonucu anjin dö puatrin (angına pectoris) adı verilen hastalık ortaya çıkar.
Kalp odaları: Kalbin boyuna kesiti alınacak olursa, kalp boşluğunun dört göze ayrılmış olduğu görülür. Bu gözlerden yukardakilere kulakçık, alt taraftakilere ise karıncık adı verilir.
Kalp Kapakçığı, Kalp Kapakçıklar: Kalbin sağ kulakçığı ile sağ karıncığı arasında üçlü kapakçık (sigma kapakçığı), sol kulakçığı ile sol karıncığı arasında ikili kapakçık vardır. Bu kapakçıklar, kanın kulakçıklardan karıncıklara geçişine izin verdikleri halde karıncıklardan kulakçıklara geri geçmesini engelleyecek şekilde çalışırlar. Kapakçıklarda görülen hastalıklara kalp kapakçığı hastalıkları denir.
Kalp torbası: Kalbin dış yüzeyinde, kalbi koruyan zardan bir torba vardır (perikard). Zardan torbayla kalp kası arasında çok az miktarda bir sıvı vardır ve bu sıvı kalbin hareketlerini kolaylaştırır. Kalp dış zarının iltihaplanması, perikardit hastalığını oluşturur.
Kalpte görülen hastalıklar genellikle ikiye ayrılırlar:
1. Dogmatik kalp bozuklukları: Bu tür bozuklukların nedeni fetüs ya da embriyonun gelişim döneminde yapıdaki bir gecikmeden ötürü oluşan hatalı yapı ve doğumdan sonra dolaşım sistemindeki bozukluklar olabilir. Bu bozukluklar da kendi aralarında üç bölüme ayrılırlar: a) Kalbin sağ. ve sol bölümlerindeki bozukluklar olarak doğmalık kalp kapakçıkları darlığı (stenoz) ve akciğer atardamarında görülen darlık sayılabilir, b) Kalbin sağ ve sol bölümleri arasında ya da aort ile akciğer atardamarı arasında doğmalık bir kısa devre bağlantısı vardır. Kan, anormal bağlantı nedeniyle sol atardamar tarafından sağ toplardamar tarafına yönelik bir akım izler. Bu kısa devre, kalbe yakın toplardamarlar arasında, kalbin kulakçıklarında ya da karıncıklar bölümünde olabilir. Kalbin bu doğmalık bozukluğu çoğunlukla sağ kalpte ve dolayısıyla akciğere giden duvarlarda fazla kan birikimine neden olur. c) Kalbin sol ve sağ bölümleri arasında kısa devre bağlantısı olan ve yarı yarıya karmaşık bir yapı hatası olan doğmalık kalp bozukluklarında kanın akım yönü sağdan sola doğru olur. Sağ kalpteki (kalbin sağ bölümü) sağ toplardamar kanının, sol kalpteki (kalbin sol bölümü) atardamar kanına ve aort'a geçişi nedeniyle deri ve mukoza dokusu mavimsi bir renk alır. Genellikle bu bozukluk halk arasında «mavi hastalık» olarak adlandırılır.
2. Sonradan oluşan kalp bozuklukları: Kalp kapakçıklarının iyi görev yapamamasından ötürü kalp kapakçıkları hastalıkları, romatizmal hastalık nedeniyle kalp kasının yeteri kadar kanlanmamasından oluşan göğüs anjini (anjin dö puatrin / angina pectoris), Kalp iç zarının iltihabı (endokardit), kalp kasının iltihaplanması (miyokardit), kalp dış zarının iltihabı (perikardit), kalp genişlemesi, kalp yetmezliği gibi hastalıklar sonradan oluşan kalp bozukluklarıdır.
Kalp, Kalp Kapakçığı, Kalbin Yapısı
Kan Damarları; Atardamar, Toplardamar, Kılcal Damar
Kalp ve Damar Hastalıkları
Kalp Dolaşım Sistemi: Büyük ve Küçük Dolaşım Sistemleri
Kalp Durması ve Kalp Durmasının Sebepleri
Kalp Masajı Nasıl Yapılır
Kalp Çarpıntısı, Göğüs Kaburgaları
Damar Bozuklukları ve Tansiyon
Kalp Bayılmaları ve Senkop Tedavisi
Kan Pıhtılaşmasına Karşı İlaçlar
Miyokard Enfarktüsü
Kan Çıbanı ve Tedavisi
Kan, Kan Grupları, Kan'ın Bölümleri ve Görevleri
Kalp Yetmezliği Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi
Endokardit, Kalp İç Zarı İltihabı Hastalığı
Kalp Kapakçığı Hastalıkları
Miyokardit (Kalp Kası İltihabı), İnfarktüs Hakkında Bilgiler
Damar Sertliği Hastalığı ve Yüksek Tansiyon
Felç Nedir, Felç Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi
Kansızlık (Anemi) Hastalığı
Hemoroid (Basur) Hastalığı
Kalp Krizinden Korunma Yolları
Konjesif Kalp Yetmezliği
Sol Kalp Yetmezliği
Sağ Kalp Yetmezliği
Akut Ciğer Ödemi
Dijital Zehirlenmesi
Anjina Pektoris
Akut Miyokard Enfarktusu
Endokardit
Miyokardit
Perikardit
Akup Kalp Tamponadi
Kalp Damar Hastalıklarında Beslenme
Kalp Damar Hastalıkları Riski
Kolesterol ve Kalp Hastalığı
Kalp Sağlığı ve Doğru Beslenme
Elma Tipi Şişmalık
Hipertansiyon ve Kalp Sağlığı
Şeker Hastalığı ve Kalp Sağlığı
Kalp Hastalığı ve Sigara Kullanımı
Kalp Sağlığı ve Egzersiz
Genetik Kalp Hastalığı
Kalp Sağlığı Kontrolü
Kalp Spazmı
Kalp Hastalığı İlaçla Tedavisi
Balon Yöntemi ve Stent Tedavisi
Kalp Hastalıklarında Robot Tedavisi
Baypas Ameliyatı
Gençlerde Kalp Krizi
Kalp Kapakçığı Hastalığı
Protez Kapak Tedavisi
Kalp Yetersizliği
Kalp Nakli Ameliyatı
Kalp Ritmi Bozukluğu
Kalp Pili Tedavisi
Doğuştan Kalp Hastalıkları
Mavi Hastalık
***Damar Hastalıkları
Arter Hastalıkları (Hipertansiyon)
Arteriyel Emboli ve Trombus
Tromboanjitis Obliterans (Buerger Hastalığı)
Raynaud Hastalığı
Tromboflebit (Ven Hastaliklari)
Varis
Kan Basıncı
Etiketler: Kalp ve Damar Hastalıkları
