Endişenin Doğal Tedavisi
Doğal Tedavi'ye göre, endişeli insanın kan damarları ve sinirleri uyuşuk ve sert olur. Bunun sonucunda kan ve sinirler serbestçe dola-şamaz. Bu nedenle vücudun yaşam gücü akışı azalır ya da kesintiye uğrar. Yaşam kaynağının akışının yavaşlaması vücudun mikroplara ve virüslere karşı direncini azaltır. En uç koşullarda endişe ve bundan kaynaklanan korku çok yoğunsa, yaşam kaynaklarının akışındaki engelleme ölüme neden olabilir.
Endişenin Tedavisi Nedir?
Doğal Tedavi endişe tedavisi için, gevşeme teknikleri, aile ve arkadaşlardan destek, eksersiz ve diet önerir. Şiddetli ve uzun süren endişede, zihin sağlığı uzmanından farklı tedaviler almak gerekebilir. Gevşeme eksersizlerı, temiz havalı, güneşli, sakin, sessiz hoş bir ortamda bulunmak ve doğal gıdalar tüketmek önemlidir. Ayrıca stres ve baskı ortamlarında sakin kalabilmek için kendini kontrol yöntemleri geliştirmek gerekir.
Kendini kontrol: Endişeyi kontrolün tek mutlak (kesin) yöntemi gevşemedir. Endişeye yol açan koşulları ve durumları analiz etmeli ve çözümler ve fırsatlar tanımlamalısınız. Size en uygun olduğunu düşündüğünüz çözüme adapte olmaya ve olumlu bir davranış sergilemeye çalışmalısınız.
Destek: Aile ve arkadaşlardan destek almak geçici rahatlama sağlar, ancak endişeyi önleyemez ve tedavi edemez. Sorunları tanımlamak ve çözüm üretmek için onların yardım ve desteklerini almalısınız. Bu destek aynı zamanda başka ilgi alanları bulmanız ve zihnizi başka olumlu aktivitelerle meşgul etmenizi sağlar.
Fizik tedavileri: Hava, su, çamur ve özellikle yoga egzersizleri, rahatlama için doğru bir düşünce geliştirmede oldukça etkilidir.
Eksersizler: Ekersizler kan dolaşımını düzenler, kan damarlarını temizler ve sinirlerin normal koşullarda kalmasını sağlar. Aynı zamanda bu eksersizlerle beyinde ve diğer organlarda kan birikmesini önlenir.
Derin soluma: Gevşemenin en etkili yöntemlerinden biridir. Oturarak ya da uzanarak, her iki burun deliğinizle ya da burun deliklerinizi değiştirerek yapabilirsiniz. Vasıflı birinden doğru metodu öğrenmeniz gerekir. Eğer doğru methodla uygulamazsanız hiçbir faydasını göremezsiniz. Derin solumayı sabah boş mideyle, uyumadan hemen önce ya da gün boyunca stresli, sinirli ya da yorgun hissettiğinizde uygulayabilirsiniz.
Su ve çamur tedavileri de geveşeme ve sinirlerin gevşetilmesinde çok etkildir.
Uyuma: Gece boyunca altı ile sekiz saat arasında uyumak gün boyunca harcadığınız enerjiyi yeniden kazanmanızı sağlar. Düzenli meditasyon, shavasana (bir çeşit yoga) ve derin soluma uygulamaları daha iyi uyumanıza yardımcı oalcaktır. Akşam yemeği yenildikten ve yiyecekler sindirildikten iki üç saat sonra uyumanız gerektiğini unutmayın.
Müzik: Birçok araştırma hafif müzik dinlemenin zihni sakinleştirdiği ve iyileşme sürecini hızlandırdığını göstermektedir.
Diet: Tüm sağlık problemlerinde olduğu gibi, Doğal Tedavi diyete özel bir önem verir. Doğal olmayan ve işlenmiş gıdalar vücutta "toksinler"in artmasına neden olduğu için bunlardan kaçınmak gerekir. Bu toksinler kanı kirletir ve vücuttaki birçok organın etkinliğini azaltır. Doğal gıdalar tercih edilmelidir.
Endişe genellikle sindirim güçlüğüne neden olur. Bunun nedeni, Gıdaların çok iyi çiğnenmemesi ve Sindirim sisteminin sindirim salgılarının azalmasıdır. Ne kadar gıda aldığınızdan bağımsız olarak çoğu zaman sindirim sorunları nedeniyle kendinizi halsiz hissersiniz.
Fazla nişasta, protein ve diğer yağları almaktan kaçınmalısınız, çünkü bunlar kimyasal süreci olumsuz etkilerler. Potasyum, kalsiyum, magnezyum ve demir açısından zengin gıdalar tüketmelisiniz. Turşu, baharat gibi katkı maddesi içeren gıdalardan kaçınmalısınız.
Doğal Gıda Uzmanı doktorunuz, vücuttaki toksinlerin atılması için birkaç günlük oruç ya da meyve suyu diyeti önerebilir.
Endişe İçin Su ve Çamur Tedavileri
Aşağıdaki tedavi yöntemleri, gevşeme ve tahriş olan sinirlerin yatıştırmasında faydalıdır.
Nötr banyo: Vücut sıcaklığından daha ılık (92-95 F) suyla doldurulmuş bir banyo küvetine yarım saatle bir saat arasında uzanın. Nötr banyo sinirleri yatıştırır ve böylece sakinleşme ve rahatlama sağlar.
Islak çarşaf sargısı: Vücuda soğuk suyla ıslatılmış bir çarşaf dolayın ve üzerine bir battaniye sarın. Bu sargıyla 30 ile 45 dakika arasında kalmak tüm vücudu ve zihni sakinleştirecektir.
Soğuk su: Tüm vücudunuza 2-3 dakika süreyle soğuk su banyosu yapın. Soğuk su banyosu ciltteki sinir uçlarını gevşeterek rahatlama sağlar.
Sıcak ve soğuk su uygulamaları: 5-10 dakika sıcak su akıtarak sırta sıcak su uyguladıktan sonra 15- 20 saniye soğuk su uygulamanız gevşeme sağlayacaktır.
Soğuk belkemiği banyosu: Soğuk suyla doldurulmuş bir tüple sadece sırtınız soğuk suyla temas edecek şekilde uzanın. Hergün 20-35 dakika süreyle yapılan soğuk belkemiği banyosu gevşemenin yanında sinir sisteminin güçlenmesini de sağlar.
Ayak-banyosu: Değişimli sıcak soğuk ayak banyosu da etkili bir gevşeme tekniğidir. Ayaklarınızı üç dakika sıcak suda tuttuktan sonra 30 saniye soğuk suya alırsınız. Suyu dökerek ya da suyun içine sokarak ve aynı sürelerde uygulayabilirsiniz.
Ilık banyo: Uyumadan önce alacağınız ılık bir banyo gevşemenizi ve iyi uyumanızı sağlayacaktır.
Soğuk sargı: Ellerin üstüne ve boyna uygulanan soğuk sargı gevşeme sağlar.
Yürüme: Çıplak ayakla karda ya da ıslak yerlerde yürümek beyindeki tıkanmaları açar ve gevşeme sağlar.
Masaj: Tüm vücuda uygulanan masaj kasları ve sinirleri gevşetir.
Çamur banyosu: Vücuda haftada iki kez çamur banyosu uygulaması zihni gevşetir.
Mavi ışık: Yatak odasında mavi ışık uygulamak da zihni gevşetir.
Homopati Nedir
Homopati endişeyi; kişiye ters gelen ancak açıkça tehdit etmeyen durumlara karşı zihnin reaksiyonu olarak tanımlar. Korku duygusu dışsal olmaktan çok içseldir. Bununla birlikte endişe ataklarına yol açacak kadar şiddetlidir.
Herkes bir dönem endişe hali yaşar ve bu normal hayatla uyum içerisinde yaşanır. Ancak bazı insanlar için endişe hali olağanüstü birşey olmaktan çıkar, günlük rutin olaylardan biri haline gelir ve hayatlarını olumsuz etkilemeye başlar. Bu durumda endişe haliyle baş edebilmek için bir doktordan yardım almak gerekir.
Endişeyle İlgili Homopatik Bakış Açısı Nasıldır?
Homopati endişenin tedavisinde etkili olan bir grup ilaç önerir. Bu ilaçlar ne yatıştırıcı ne de semptomları azaltıcıdır. Semptomları tamamen ortadan kaldırır. Ailopatide olduğu gibi Homopati uzmanı da endişe ataklarının altındaki temel nedeni bulmaya ve uygun ilaçların kullanımıyla tamamen ortadan kaldırmaya çalışır. Böylece duygusal güç kazanırsınız.
Bütün hastalıklarda olduğu gibi, detaylı bir tarihçe çıkarmak uygun ilaçların en etkili dozlarda kulanımı için gereklidir. Bu nedenle doktorunuzla çok samimi konuşmanız ve tüm sorunlarınızı paylaşmanız önemlidir. Çekindiğiniz konular sizinle doktorunuz arasında kalacaktır. Aşağıda doktorunuzun size sorabileceği sorular detaylandırılmıştır.
Hızlandıran Faktörler: Endişe atağından hemen önce oluşan koşulları tanımlamanız gerekir. Bunlar; aileden birinin ya da bir arkadaşınızın kaybedilmesi, sınavdan kötü bir sonuç alınması, iş hayatında başarısızlık, parasal kayıp gibi olaylar olabilir. Bu olaylar sizi korunmasız hale getirir ve hayatın basit iniş çıkışlarıyla dahi baş edemez duruma gelirsiniz.
Tarihçe: Geçmişte yaşanan duygusal yenilgi, (yukarıda bahsedildiği şekilde) olumsuz şartlarla baş edebilme direncini zayıflatacaktır. Bu zayıflık yaşamdaki çok basit durumlarda bile aşırı reaksiyon göstermenize neden olacaktır. Aynı zamanda çocukluğunuzda korku, acı ya da bastırılmış duygular olabilir. Çocukluk deneyimleri kişiliğinizi zayıflatabilir; hayatın baskılarıyla baş edemeyebilir ve endişeye boyun eğersiniz.
Fiziksel rahatsızlıklar: Uzun süreli bir hastalık doğal savunma mekanizmanızı zayıflatabilir. Böylece hem fiziksel hem de duygusal olarak zayıf duruma düşersiniz.
Aile geçmişi: Endişe ataklarına eğilimli olan ana babaların çocukları aynı tipte davranış sergileyecektir. Bu çocuklar büyüdüklerinde de endişeli kişilikler olacaktır. Benzer şekilde, eğer ebeveynlerden biri çok saldırgan ya da baskıcı ise, çocuk ürkek olacaktır. Bu çocuklar hayatın baskılarından olumsuz etkilenirler.
Ana baba sevgisi eksikliği, çok küçük yaşta ana babadan birinin yitirilmesi, çeşitli kısıtlamalar ya da baskılar nedeniyle çocuğun ihmal edilmesi insanlara güven duymamaya yol açar. Böyle insanlar kaygılı ve endişeli olmaya eğilimlidir.
Okul ya da çalışma koşulları: Duygusal açıdan güvensiz ya da pısırık insanlar, okulda ya da işyerinde sınav, mülakat, proje sunuşları gibi rekabet ortamlarında sorun yaşarlar. Bu gibi durumlarla baş edemez ve endişe ya da panik atak yaşarlar. Bazen öğretmenler ya da sınıf arkadaşları da zaten çok az olan güvenini iyiden iyiye yok edici bir şekilde davranabilirler.
Mizaç, doğa: Kişiliğinizde çok önemlidir. Bazı insanlar temelde zayıftır ve çok basit nedenlerle endişe yaşabilirler, oysa başkaları çok zor koşullarda dahi soğukkanlı davranabilicek şekilde güçlüdürler. Hepimiz hangi özelliklerimiz dominant ise ona göre "kaçma ya da savaşma" reaksiyonu veririz.
Anlık semptomlar: Doktoru ziyaret ettiğinizdeki semptomlarınız önemlidir.
Korku, fobi, panik atak gibi normal davranışlarınızda^ tüm değişiklikleri not almalı ve doktorunuza anlatmalısınız. Aynı zamanda sevdikleriniz, sevmedikleriniz, yeme alışkanlıklarınız, hava koşullarına duyarlılığınız gibi genel alışkanlıklarınızda^ değişiklikleri de doktorunuzla paylaşmalısınız. Son olarak; ishal, kabız, gaz problemleri, cilt problemleri, saç dökülmesi gibi fiziksel semptomları da tanımlamalısınız. Doktorunuz tüm semptomları birarada değerlendirecek ve sonra semptomları hızlı ve yan etkisi olmadan ortadan kaldıracak uygun doz ve sertlikteki doğru ilaçları önerecektir.
Endişenin Tedavisi Nedir?
Aşağıda endişe tedavisinde çok sık kullanılan bazı ilaçlar detaylandırılmıştır.
Arsenik albüm: Bu endişe tedavisinde kullanılan en önemli ilaçtır. Bu ilacın iyi geldiği endişe semptomları; küçük, sudan sebeplerle endişeli hissetmek, hastalık ya da ölüm korkusu, yoğun zihinsel rahatsızlık ve genel fiziksel zayıflıktır, ilave olarak ağız kuruluğu olabilir ve çok sık su içme ihtiyacı hissedebilirsiniz.
Aconite: Bu ilaç geçmişteki bir korku ya da şok deneyiminden kaynaklanan yoğun korku ve endişe de etkilidir.
Argentum nitricum ve Gelsimium: Bu ilaç toplantı, mülakat ya da sınav endişesinde faydalıdır. Bazı insanlar bu tip bekleyişlerde hareket kabiliyetini yitirirler.
Kaliphos: Bu ilaç genellikle endişeden kaynaklanan uykusuzluğun tedavisinde kullanılır. Genellikle biokimyasal formda yazılır ve çok sert olmayan tabletlerdir.
Natrum mur ve Ignatia: Geçmişte bir üzüntü yaşanmışsa, bu ilaçlar endişe tedavisinde çok etkildir. Çekingen ve üzüntüsünü paylaşmayan kişilerde özellikle etkilidir. Genellikle sorunlar karşısında arpacı kumrusu gibi düşüncelere dalar ve endişeye kapılırlar.
Aurum met: Bu ilaç intihara eğilimli olan ve depresyonla birlikte endişe sorunu yaşayan kişilerde çok etkilidir.
Staphysagria: Bastırılmış duygulardan ya da aşağılanmadan kaynaklanan kızgınlık nedeniyle oluşan endişe ve depresyonda etkilidir.
Tranquil: Görünen bir neden olmadan oluşan endişenin tedavisinde etkili bir biokimyasal bileşimdir.
Günümüz yaşam şekli yoğun stres duygusunu etkilemekte ve insanların bir şekilde endişeden kaçınmalarını güçleştirmektedir. Tranquil gibi Homopatik ilaçlar, stresin olumsuz etkilerini kontrol etmede oldukça etkilidir.
Homopati'nin Avantajları Nelerdir?
Endişenin tedavisinde homopatik ilaçlann kullanımının üç temel avantajı vardır:
1. Yan etkisi bulunmaz: Homopatik ilaçlar yatıştırıcı değildir, bu nedenle uyku haline ya da zihinde bulanıklığa neden olmazlar.
2. Fiziksel rahatsızlıkların tedavisi: Homopatik ilaçlar endişeden kaynaklan saç dökülmesi, cilt rahatsızlıkları, mide ekşimesi, baş ağrısı gibi sorunları da tedavi eder. Bunlar elbetteki endişenin temel nedenlerini - duygusal etkilerini, ortadan kaldırmaya ilave olarak oluşur.
3. İyi olma hali: Homopatik ilaçlar çok hızlı bir iyi olma hali sağlarlar ve bağımlılık yaratmazlar. Bu ilaçlarla bağımlı olmadan, hayatınızın kalitesini iyileştirebilir, aktif ve dinç hissedebilirsiniz. Ek olarak Homopati uzmanları ilaçları tanımlarken bir danışman gibi davranırlar. Sizin ve ailenizin davranış değişikliklerinin arkasındaki nedenlerle ilgili olarak bilgi sahibi olmanızı sağlar ve doğal gücünüze dönmenize yardımcı olurlar.
Unani Nedir
Unani tıp sisteminde endişe "Izterap" olarak bilinir. Sauda'nın (hüzün-melankoli duygusu) fazla salgılanması sonucu oluşan "Melankolik" rahatsızlık olarak tanımlanır. Bu fazla salgılama sinir sistemini kontrol eden yetileri olumsuz etkiler ve Quwat Nafsania olarak adlandırılır. Quawa khams Batina olarak adlandırılan beynin beş gizli yetisini etkileyen üç önemli neden vardır. Bunlar:
Melankoli duygusu ya da siyah safranın fazla salgılanması,
Anormal salgılanan safravi (öfke) ve Balghami (soğukluk-heyecansızlık) duygularının anormal melankoli duygularına dönüşmesi ve Melankoli duygusunun normal niteliğindeki değişimlerdir.
Endişenin İşaretleri ve Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın başlangıcında, korkudan kaynaklanan rahatsızlık ve hafif depresif hissedersiniz. Eğer koşullar devam ederse; baş. ağrıları, ellerde titreme, çarpıntı, ishal, terleme, nefessiz kalma ya da nefes alma güçlüğü, baş dönmesi, dengesiz yürüme, boşlukta asılı olma, uzayda yürüme ya da havada uçma duygusu oluşabilir.
Endişenin Tedavi Prensipleri Nelerdir?
Endişe tedavisinde dört temel Unani prensibi vardır:
1. Diyet, eksersiz, zihin çalışmaları ve alışkanlıklarla melankoli duygusunun fazla salgılamasına neden olan koşulların düzeltilmesi.
2. Sinir sisteminin yükünü ya da stresini Mukhadirat'la (sakinleştirici) azaltmak.
3. Siyah safra ya da melankoli duygusu için müshil kullanmak.
4. Mugawi at Asab Wa Dimagh ya da sinir sistemini kuvvetlendiriciler kullanarak güçlendirmek.
Endişenin Tedavisi Nasıldır?
Aşağıda endişenin tedavisinde genellikle kullanılan bazı ilaçlar ve kullanma yöntemleri detaylandırılmıştır.
Su kabağı ya da marul tohumu yağlarının başa uygulanması.
Günde iki ya da üç kez Arq-e-shivnee ile Dawul Shifa tabletlerinin alınması.
Günde iki ya da üç kez Hab Javvahar Hohra tabletlerinin alınması.
Lavanta ve kişnişi beş tane karabiberle toz haline getirin. Bu ilaç sabah erken saatte boş mideye su ile alınmalıdır. Bu ilacı aldıktan sonra yarım saat ile bir saat arasında yatakta dinlenmelisiniz.
Su kabağı, kişniş ve Babool çiçeklerini toz haline getirin. Bu ilacı günde iki kez üç gram su ile birlikte almanız tavsiye edilir.
Yüzyirmı mililitre su ile altışar gram jatamansi, tarçın ve kuru zencefili kaynatın. Su buharlaşınca sakarin ekleyin. Bu karışım da sabahları boş mideye alınmalıdır, iki gram amonyum klorid ve 500 miligram kafurdan toz bir karışım hazırlayın, iyice karıştırıp temiz ve hava almayan bir şişede inhaler (nefes yoluyla içine çekmek) olarak kullanın.
Tarçın, afyon ve mirden eşit miktarlarda kullanarak bir karışım hazırlayın. Bir parça su ekleyin. Bu karışımı bir beze dökün ve her iki elmacık kemiğinize uygulayın.
Yatmadan önce yedi gram lavanta ya da kişniş önerilir.
Uyumadan önce on gram Itrifal Zamani kullanılır,
Sabah kahvaltıdan önce altı gram Kha-mira Gaozaban önerilir.
Ours Musalae ve suyla oluşturulan macun alına uygulanır.
Endişeden kaynaklanan herhangi bir ağrınız olduğunda üç gram Barshasha kullanabilirsiniz.
Endişeyle Baş Edebilmenin On Yöntemi
1. Geçmişi ve bundan kaynaklanan problemleri unutup bugüne odaklanın.
2. Gerçek ve mantıksız korkularınızı birbirinden ayırmayı öğrenip, mantıksız olanları zihninizden uzaklaştırın.
3. Korkularınızdan emin olun ve onlarla yüzlesin.
4. Pozitif düşünün ve yürekli olun. Kendinize güvenin.
5. Kendi konularınıza konsantre olun. Unutmayın ki size en iyi kendiniz yardımcı olursunuz.
6. Stresle baş edebilmek için yeni alışkanlı-lar edinin. Bunu disiplin ve tekrarla yapabilirsiniz.
Ayurveda Nedir
Refah dolu bir yaşamın ortasında bir insanın üzüntü, endişe ve hoşnutsuzluk yaşadığını görmek şaşırtıcıdır. Bu bir çelişkidir ve Ayurveda mutlu bir hayat hedefler. Bu ikilemi çözebilmek için arzu, öfke, gurur, açgözlülük gibi engelleri kontrol altına almaya ve düzenlemeye çalışır.
Ayurveda, insan ruhunun ve vücudunun bireyselliğini ve bedenle ayrılmaz ve bağımlı ilişkisini birarada düşünür.
Ayurveda da Anormal Zihinsel Fonksiyonların Gruplandırması
Manokivaras'ın klasik literatürde sınıflandırması :
Genel zihinsel fonksiyonlara zarar verilmesi:
Organlarda herhangi bir anormallik olmadan vücudun istemdışılığının kontrolü ve algılamasında anormallikler (Indriya Vigrah)
Zihinsel kontrol (Manonigraha)
Tahmin (Ooha)
Düşünce ve zihnin farklı yanları (Vichara)
Karar (Buddhi)
Hafıza (Smriti)
Yönlendirme ve karşılık verme (Sanjajna-na)
Arzu (Bhakti)
Alışkanlıklar ve yaradılış (Shula)
Psikomotor aktivite (Chesta)
Yönetme, ayrı ya da birlikte (Achara)
Hastalığın başlangıcında zayıf bellek (Al-pasatva nın varlığı,)
Vücudun üç doshasının (dosha ayurve-da'da psikolojik, biyolojik ve kimyasal özellikler grubudur) ya da zihnin iki doshasının katılımı.
Hastalığın, akıl hastalığı (Manosvikaran) ya da vücut ve zihin hastalığı (Ubhayat-makvikara) olarak klasik tanımı.
Manovaha stotas'ın kirlenmesi.
Endişe Belirtileri Nelerdir?, Çocuklarda Anksiyete
Chittodvega terimi Manovikaras'ta endişe anlamında kullanılır. Endişe hali olan insanlarda; zihinsel dengesizlik, korku, titreme, çarpıntı, öfke, kararsızlık, göğüste baskı, bayılma ya da güçten kesilme, göğüste batma şeklinde ağrı ve yoğun terleme görülür. Eski zamanlarda yaşamış ünlü fizikçi Charaka'ya göre tüm bunlar, vata'nın bozulmasından kaynaklanır. İki zihinsel dosha'nın (raja ve tama) dengesizliği ve vata ve pita'nın anormalliği sözkonusudur.
Ayurvedik Literatürde Endişenin Klinik İşaretleri ve Semptomları
Korku
Özgüven eksikliği
Ellerde titreme
Kalpte çarpıntı ya da düzensiz kalp atışı
Alınganlık ya da çabuk kızma Yoğun terleme Yoğun susama Ağız kuruluğu Boğazda kuruluk Göğüste sıkışma hissi Huzursuz ve kararsız olma hali Bitkinlik
Yüz ve boyun kaslarında çekilme, gerilme
Zayıf hafıza
Olumsuz düşünme
Vücutta ağrıları
Endişenin Tedavisi Nedir?
Ayurveda iç düzenlemeler ve dışardan uygulanmak üzere bir grup ilaç önerir. Bu ilaçlar ruhun ve davranışların tedavisine ilave olarak kullanılmalıdır. Endişenin toparlanması için önerilen tedavi süreci; müshil, geniz instilleri, alnına içine ilaç katılmış kaymak, süt, yağ sürmek ve kafada ilaç katılmış ıslak kalıp uygulanmasını içerir.
Aşağıda anlatılanlar, endişenin tedavisi için genellikle kullanılan ilaç bileşimlerini kapsar.
1. Brahmi Ghrita, Kalyanak Ghrita ya da Pahchagavya Ghrita ilaçlarından herhangi birisinden beş gram günde iki kez sütle birlikte alınır.
2. Sarasvvatarista ya da Asvvagandharista'dan 20-30 mililitresi günde iki kez yemeklerden sonra eşit miktarda su ile alınır.
3. 12 ile 250 miligram arası Smriti Sağar Rasa ya da Cahurmukha Rasa günde iki-üç kez balla birlikte alınır.
4. 3-5 gram Sarasvvata Churna günde iki kez süt ile birlikte alınır.
5. 125 ile 250 miligram arası Manasmitra Vataka günde iki kez süt ya da su ile alınır
6. Beş mililitre Ksheerbala Tail günde üç kez sütle alınır.
7. Dhanvantari Tail ya da Asanvilvadi Tail çok fazla terlemeye ve böylece toksinlerin vücuttan atılmasına yol açtığı için önerilir.
8. Aşağıdaki ilaçlardan herhangi birini içeren kuvvet ilaçları endişe hali için önerilir: Chayavanprash, Brahmi rasayana, Asvagandhavaleha ya da Shatavari Leha. Semptomlarınıza bağlı olarak bu ilaçlardan herhangi birinden on gram günde bir kez sütle birlikte kullanılması önerilir.
Sosyal Fobinin İşaretleri ve Belirtileri Nelerdir?
Başkalarının alay konusu olmaktan çekinerek davranma sosyal fobi olarak adlandırılır. Basit fobi ya da agorafobiden daha az sıklıkta görülür. Sosyal fobinin üç temel ve üç bağlantılı belirtisi vardır.
Temel belirtiler:
1. Başkalarının incelemesine ve bakışlarına maruz kalma korkusu.
2. Başkalarının inceleyebileceği durumlarda eleştirilme ya da alay edilme korkusu yaşama.
3. Endişe temelde başkalarının önünde utandırıcı şekilde davranma korkusudur.
Bağlantılı belirtiler:
1. Başkalarının sizi inceleyebileceği koşullara zorlandığınızda, endişeli olduğunuzun hissedileceğinden çekinirsiniz.
2. Endişe, davranışınızı ya da performansınızı olumsuz etkileyeceği için endişenin dozu daha da artar.
3. Sonuçta belirgin bir neden olmamasına karşın sürekli endişe halinde kalırsınız.
Sosyal Fobinin Teşhis Kriterleri, Anksiyete Hastalığı
Belli koşullarda bulunmaktan ısrarlı ve mantıksız bir korku duymak, ki bunlar;
Başkalarının sizi dikkatle inceleyebileceği ve Utanç verici bir şekilde davranabileceğiniz koşullardır.
Yukarıda belirtilen koşullarda bulunmaktan kaçınmak için büyük bir istek vardır.
Korkunuzun nedensiz ve aşırı olduğunu bilmekten kaynaklanan stres duygusu vardır.
Başka zihinsel bir rahatsızlık yoktur.
Fobi Rahatsızlıklarının Tedavisi Nedir?
Fobi rahatsızlıklarının tedavisi için dört temel görüş vardır.
Bunlar: (a) psikoterapi, (b) davranış terapisi, (c) ilaçlar ve (d) destekleyici tedavidir.
Psikoterapi: Psikoterapide, doktorunuz fobinin temel nedenlerini tanımlamaya yardım edecek ve onları sizin için analiz edecektir. Unutmamak gerekir ki fobi rahatsızlıklarının tedavisinde psikolojik faktörler ancak siz bu yolla tedaviye açıksa-nız etkili olacaktır. Eğer açık değilseniz, iç karmaşanız tanımlandıktan ve analiz edildikten sonra da fobi semptomları göstermeyi sürdürürsünüz.
Davranış terapisi: Son zamanlarda, davranışlarınızı etkileyen ve değiştiren teknikleri içeren bu görüşün çok etkili olduğu görülmüştür. Bu tekniklerden bir tanesi fobiye karşı hassasiyetinizi gidermeyi kapsar. Doktorunuz birer birer sizde fobiye neden olan objelerle ya da koşullarla karşılaşmanızı sağlayacaktır. Öncelikle semptoma en az neden olanla başlayacak ve bunu hoş bir görüntüyle karşınıza getirecektir. Bu hoş duygular güçlüyse endişeyi tetikleyebilir. Doktorunuz kısa süreli sakinleştiricilere başvurabilir ve fobik durumla karşılaştığınızda uygulayabileceğiniz basit kas gevşetme yöntemleri öğretebilir. Bir kez bu fobiye ait duygularınızdan kurtulursanız, doktorunuz en az semptoma yol açandan en şiddetli semptoma yol açana doğru fobi görüntüsü egsersizlerine devam edecektir. Başka bir başarılı davranış terapisi tekniği, fobiye neden olan şeyi ya da konuyu ya da onun görüntüsünü artık korkuya yol açmayana kadar göstermektir.
Davranış terapisi agorafobiden çok sosyal ve basit fobi için kullanılır, ancak unutmamak gerekir ki bu yöntemin sonuçları kişiden kişiye değişir.
İlaçlar: Özellikle agorafobi için doktorunuz bir antidepresan önerebilir. Sadece endişe hali için geçici olarak çeşitli ilaçlar önerilebilir. Endişe hali durulursa, diğer sorunları çözmek kolaylaşır.
Destekleyici terapi: Doktorun, ailenin ya da arkadaşların destekleyici davranışı, belirtileri azaltacak ve diğer tedavi yöntemlerinin daha etkili olmasını sağlayacaktır. Unutmamak gerekir ki neden çok korkarsanız, o sizin daha yoğun olarak korkunuz haline gelecektir. Destekleyici terapide belli bir periyotta korkularınızla baş edebilmeniz güven duygunuzun oluşmasını sağlayacaktır.
Endişeye neden olan koşullardan bağımsız olarak, hayata olumlu bir bakışı açısı yakalayarak, düzenli eksersiz yaparak ve meditasyon gibi gevşeme teknikleri uygulayarak semptomları kontrol altına alabilirsiniz.
Agorafobi Nedir?
Özellikle bir panik atak sırasında yardımsız kalma ya da rezil olma korkusu agorafobi olarak adlandırılır. Agorafobisi olan insanlar, ev gibi güvenli bir yerden uzak kalmaktan korkarlar, iki tür korkuları vardır; özel durumlardan korku ve korkunun kendisinden korku. Bu bekleyiş ve panik atak korkusu bu tür durumların daha çok yaşanmasına yol açar. Bu atakların sıklığı artarsa, korkularınızın doğruluğunu kanıtlayan bir şekilde davranmaya başlarsınız. Bu safhada, evden yalnız başınıza çıkmaktan ya da hemen geri dönemeyeceğiniz uzaklığa gitmekten çekinmeye başlarsınız. Yani agorafobi, korkunun yoğunluğunu da artıran bir fasit daireye dönüşür.
Agorafobi kadınlar arasında erkeklerden on kat daha yaygındır. Bu, belki de kadınların endişeli ve bağımlı olmaya daha yatkın olmalarından kaynaklanır. Kadınlar çocukluklarında kendilerini savunamayacakları düşüncesiyle çok fazla koruma altına alınırlar. Genellikle özel becerilerini, yeteneklerini geliştirme şansı elde edemez, kendilerine güven oluşturamazlar.
Agorafobi'nin Belirtileri Nelerdir?
Agorafobi üç temel ve bir bağlaşık belirtiye sahiptir. Temel özellikler:
1. Evin bilinen atmosferinden uzaklaşma korkusu;
2. Güçlü bir panik atak sonrası endişe semptomları ve evden uzak olunca kendini çaresiz hissetme duygusu oluşur; ve
3. Kalabalık ve kapalı yerde, tünelde ya da yardım almanın sınırlı olabileceği herhangi bir yerde olma korkusu vardır.
Bağlaşık özellikler;
Yalvaran, talepkar, çocuksu davranışlar ve
Saplantılı davranma eğilimi.
Agorafobinin Teşhis Kriterleri, Agorafobi Tedavisi
Topluma açık, kaçmanın ya da yardım almanın güç olabileceği yerlerde yalnız kalma korkusu. Bunlar kalabalık, tünel, köprü, toplu taşıma aracı gibi yerlerdir.
Yukarıdakine benzer koşullarda bulunmaktan kaçınmak için güçlü bir istek.
Bu istek yoğunlaştıkça normal yaşamı sürdürmek güçleşecektir.
Semptomlar ilaçların normal yan etkileri ya da diğer anormal sağlık koşulları gibi değildir.
Başka bir zihinsel rahatsızlık yoktur.
Fobi Rahatsızlıkları, Panik Ansiyete
Fobi rahatsızlığı belli bir objeye, aktiviteye ya da duruma karşı duyulan mantıksız, açıklanamaz bir korkudur. Bu korku nedeniyle bu koşullardan çok fazla kaçma isteği vardır. Mantıkdışı korkular, fobi, fobinin yol açtığı koşullar fobi rahatsızlıkları olarak adlandırılır. Fobilerin üç özelliği vardır:
1. Korku koşullarla orantılı değildir.
2. Korkuyu nedensellikle ya da istemle kontrol altına alamazsınız.
3. Korktuğunuz objeden, aktiviteden ya da durumdan uzakta olduğunuzda korkularınızın anlamlı olmadığının farkındasınızdır.
Pekçok insan hayvanlardan, yüksek ya da kapalı yerlerden korkmak gibi basit fobilere sahiptir. Bunlardan kaçınarak bu korkularınızı kolaylıkla kontrol altına alabilirsiniz. Ancak bazı fobiler daha büyük ve daha ciddidir. Endişeye ve paniğe yol açabilirler. Dünyada milyonlarca insan şiddetli fobilerle ve bunun sonucunda da panik ataklarla karşı karşıya kalmaktadır.
Fobinin Çeşitleri Nelerdir?
Fobik rahatsızlıkların üç temel çeşidi vardır. Bunlar basit fobi (objelerden korku), sosyal fobi (aktivite korkusu) ve aorafobi (koşullardan korkma)dir.
Fobiler genellikle yetişkinlik döneminde yaşamı olumsuz etkilemez. Bunun nedeni, korkunun genellikle belirgin olması ve korkulan şeyden kaçınmanın profesyonel ya da kişisel gelişime kritik etkisi olmamasıdır. Fobi belirgin belirtilere ya da yetersizlik duygusuna yol açarsa "fobik rahatsızlıktan söz edilir.
Agorafobi ve basit fobi kadınlar arasında yaygındır. Agorafobi ve sosyal fobi ailenin birden çok üyesinde görülebilir.
Basit Fobinin Belirtileri Nelerdir?, Kaygı Anksiyete
Objelerden mantıkdışı korku, basit fobi olarak adlandırılır. Normalde bebeklik ya da ilk çocukluk dönemlerinde görülür. Yetişkinlik dönemine kadar sürebilir ve hiç belirtisi görülmeyen bir dönemden sonra yeniden ortaya çıkabilir. Basit fobinin üç temel ve bir bağlantılı özelliği vardır.
Temel özellikleri:
Belli bir objeden ya da durumdan, bulunulan koşullarla ya da objenin fonksiyonuyla bağlantılı olmadan korkmak;
Endişeye yol açabilecek koşullardan kaçınma eğilimi;
Objenin birdenbire ortaya çıkması panik atağa yol açabilir.
Bağlantılı özelliği ise, fobi yaratan koşulla karşı karşıya kalmadan detaylı araştırma yapma ve bilgi toplama eğilimidir.
Basit Fobinin Teşhis Kriterleri
Sürekli olarak hayvanlar, yükseklik, kapalı odalar, iğne olmak ya da kan görmek gibi koşullardan kaçmak ve korkmak.
Fobik koşullarla ya da objelerle karşı karşıya kalmak panik atağa yol açar. Çocuklar genellikle korkularını ağlama, öfke nöbeti, bir yere yapışıp bırakmama şeklinde ifade ederler ve yetişkinler tarafından anlaşılır. Bunun anlaşılmaması çok büyük sıkıntı yaratır.
Fobik koşullar ya da objelerden kaçınma isteği normal kişisel ya da profesyonel yaşamı etkiler.
Yetişkinlerde belirtiler altı aydan daha uzun sürer.
Başka herhangi bir zihinsel rahatsızlık, travma sonrası rahatsızlığı, diğer fobiler, depresyon ya da saplantısal rahatsızlıklar yoktur.
Endişe Hali (Anksiyet) Nasıl Teşhis Edilir?
Daha önce de anlatıdığı gibi, endişe psikiyatrik bir rahatsızlığın belirtisi olabilir. Bu hastalıklar konusunda karar verebilmek için doktorunuz birçok soru soracaktır.
Endişe halini sadece fiziksel kontrolle anlamak güçtür. Çünkü endişe genellikle vücudun herhangi bir bölümünde ya da organlarda bir anormallik oluşturmaz. Daha öncede bahsedildiği gibi, herhangi bir kalp rahatsızlığı olmadan kalp atışı yüksek ve soluk alma hızlı olabilir. Bu nedenle, zihinsel rahatsızlıklarınızı ya da karmaşalarınızı tanımlamak, endişe halinin teşhisinde kritik bir önem taşır. Doktorunuza kafanızdaki karmaşayı, şüphelerinizi ve diğer belirtileri tüm açıklığıyla ve herhangi bir konuda tereddüt etmeden anlatmanız önemlidir. Doktorunuza yeterince açıksözlü davranmazsanız doğru teşhiste bulunması çok zor olacaktır.
Doktorunuz bazı laboratuar incelemeleri isteyerek kalp hastalığı, tiroid bezinin fazla çalışması, orta kulak hastalığı gibi rahatsızlıkları eleyecektir.
Endişe Durumunun Tedavisi Nedir?
Endişe halinin tedavisi konusunda dört temel yaklaşım vardır.
Bunlar;
Psikoterapi,
Gevşeme terapisi,
Meditasyon ve
İlaçlardır.
Psikoterapi: Bu terim çok sayıda zihinsel ve duygusal rahatsızlığın, fiziksel ve ilaç tedavileri dışında psikolojik tekniklerle tedavisini içerir. Endişe halinin tedavisi için iki temel psikoterapi yöntemi vardır. Bunlar kavrayış (insight) psikoterapisi ve destekleme (supportive) psikoterapi siök.
Kavrayış psıkoterapisi, (a) ailenizle, arkadaşlarınızla ve iş çevrenizle ilişkilerinizin dengesi, (b) tedavi için motivasyon ve (c) hayatın güçlükleri ile baş edebilme gücünüzü etkileyen iç benliğinizin gücünün belirlenmesini kapsar. Doktorunuz, öncelikle bu tedaviye cevap verip vermeyeceğiniz konusunda kapasitesinizi ölçmeye çalışır. Eğer sorununuz özel ve bazı konularla ilgiliyse, kısa süreli bir tedaviyle iç problemlerinizden kurtulursunuz ve doktorunuz temelde yatan sorunları çözmenize . yardımcı olur. İç karmaşanın olmaması endişe belritilerini hafifletir. Eğer endişe halinin altında yatan nörotik zorluklarsa, psikoanaliz ya da benzeri uzun süreli tedavi gerekebilir.
Destekleyici psikoterapi: Doktorunuzla sorunlarınızı tartışmanızı kapsar. Doktorunuz size gerçekdışı korkularınız hakkında güven verecek ve sizi endişeye yol açan koşullarla yüzleşmeniz için destekleyecektir. Destekleyici psikoterapi sadece endişeyi tedavi etmez, aynı zamanda endişeye yol açan koşulları da anlamaya ve stresi azaltmak için bunları değiştirmeye çalışır.
Gevşeme terapisi: Doktorunuzun önerilerini kabul eder ve uygularsanız gevşeme teknikleri faydalıdır. Doktorunuz size özel gevşeme teknikleri öğretebilir. Başlangıçta bu teknikleri doktorunuzla birlikte yapmanız ve her ikinizinde bu teknikleri doğru uygulayacağınıza inanmanız önemlidir. Bu gevşeme tekniklerini günlük alışkanlık haline getirmeniz ve uygulamanız gerekir. Ne zaman iç geriliminiz artarsa ya da endişeye yol açan koşullarla karşı karşıya kalırsanız bu pratikleri uygulamalısınız.
Meditasyon: Dini ritüellerle ilgili olmayan basit meditasyon teknikleri ya da transandantal meditasyon endişe belirtilerini azaltmaya yarayacaktır. Pek çok araştırma, meditasyonun vücudun istem-dışı hareketlerinin (kalp atışı, solunum, sindirim vs.) optimum seviyede olmasına yardımcı olduğunu göstermektedir.
İlaçlar: Doktorunuz endişe belirtileri için antidepresan ya da mutedil sakinleştiriciler önerebilir. Sakinleştiriciler endişeli ya da üzüntülü insanların, bilinçlerini etkilemeden sakinleşmelerine yardımcı olur. Antidepresanlar, sinir sitemindeki kimyasalların dengesini kurarak depresyonun etkisini azaltır. Aşağıda endişe halinin yönetimi için kullanılan birkaç ilaç detay-landırılmıştır.
Benzodiazepinler: Tranquillizersların bu grubunda birçok ilaç vardır. Diazem bu gruptaki ilaçlardan biridir. Etkili bir ilaçtır, midede çok hızlı emilir ve onbeş yirmi dakika içerisinde etkilemeye başlar. Ancak etkisi, alındıktan sonra bir iki saat sürer. Diazem iğnesinin emilimi çok yavaştır, bu nedenle çok kullanılmaz. Bu gruptaki bir başka ilaç, Lorazepam'ın emilimi yavaştır; en yoğun etkisi iki saat sonra görülür. Diazem iğnesinin tersine, lorazepam etkisini çok hızlı gösterir. Benzodiazepinlerin en çok görülen yan etkileri, özelikle başlangıç aşamasında yorgunluk ve uyuklamadır. Bu nedenle bu ilaçları aldıktan sonra araç kullanmamanız ve tehlikeli makinalarla çalışmamanız gerekir. Benzodiazepinler özellikle üç aydan uzun süre sürekli kullanılırlara bağımlılık yaratırlar.
.Hamilelik ve emzirme dönemlerinde bebeği olumsuz etkileyebileceği için kullanılmaması gerekir. Kutu 2, benzodiaze-pinlerin bırakılmasının ilkelerini ve semptomlarını gösterir.
Alprazolam: Son zamanlarda bu ilaç endişenin ve diğer bazı zihinsel rahatsızlıkların tedavisi için çok yoğun kullanılmaya başlandı. Endişe ile ilgili etkileri benzodiazepinlere benzer, ancak alpra-zolam'ın daha az yan etkileri vardır, örneğin uyku hali yaratmaz. Bu da bağımlılık yaratan bir ilaçtır.
Buspirone: Bu endişe tedavisinde kullanılan yeni ilaçlardandır. Etkileri diazemle benzer olsa da, buspirone alışkanlığa ya da bırakınca belirtilerin geri gelmesine neden olmaz. Çok yavaş etki eder ve etkişi normalde 3-4 hafta sonra görülmeye başlanır. Bu nedenle Buspirone kronik endişe için önerilir.
Yapılan birçok araştırmayla, endişenin tanısında ve tedavisinde kullanılan ilaçlarda çok hızlı değişiklikler olmaktadır. Bu nedenle kendi kendinize ilaç almaktan kaçınmalı, doktorunuzun önereceği ilaçları kullanmalısınız. Ayrıca unutmamak gerekir ki ilaçlar endişe semptomlarını geçici olarak ortadan kaldırabilirler, ancak tamamen tedavi edemezler. Bu nedenle endişeye yol açan problemleri ve koşulları zihin sağlığı uzmanına danışmanız gerekir. Stres ve karmaşayla ne kadar süreyle uğraşacağınız, endişeye yol açan nedenlerin temel nedenleri bulmak için harcayacağınız zamandan bağımsızdır.
Genel Endişe Gerginlik Hali Nedir? Anksiyete Ölçeği
Genel endişe hali, tahrik eden herhangi bir neden olmaksızın sürekli üzüntü ya da gerginlik halidir, insanların çoğu hastalık korkusu ya da sağlık, para, aile, iş sorunları nedeniyle üzüntü çekerek yaşarlar. Genel endişe hali için, sürekli tekrarlayan ve daha şiddetli belirtileri olan panik ataklar olması gerekir.
Panik atakta da olduğu gibi, genel endişeyi tanımlamak kolay olmayabilir. Eğer tanımlasanız bile nasıl ve neden bu sorunların oluştuğunun farkında olmayabilirsiniz.
Genel Endişe Rahatsızlığını Belirtileri Nelerdir?
Kronik endişenin birçok belirtisi vardır. Bunlar arasında en çok rastlanılanları:
Genel alınganlık: Sinirlilik, alınganlık, gergin ve panik halinde hissetmek. Çok yakında çok büyük bir felaket beklentisi içerisine girmek uykusuzluk ve gün boyunca kendini yorgun hissetmeye yol açar.
Başağrısı: Özellikle baş, boyun ve sırt bölgesinde adale gerginliği başağrısına ya da başta zonklamaya yol açabilir. Ağrı başın arkasında, önünde ya da tepesinde olabilir.
Titreme: Tüm vücutta, özellikle kollarda ve ellerde titreme ve sarsılma.
Otonomik sistemin artan aktivitesi: Vücudun soluk alma, sindirim, kalp çarpması gibi istemdışı fonksiyonlarına "otonomik fonksiyonlar" denir. Bunlar dışardan herhangi bir etki olmadan yerine getirilen bağımsız fonksiyonlardır. Endişe, otonomik sistemin aktivitesini artırabilir ve yoğun terlemeye (özellikle ellerde), yüzde kızarmaya yol açabilir. Bazen ağızda yoğun kuruluk ya da sulanma olabilir.
Artan otonomik aktivite, sindirim sisteminde rahatsızlıklara yol açabilir. "Midede kelebek uçuşması" çok sık hissedilen bir duygudur. Diğer belirtiler göğüste ya da midede yanma hissi ki genellikle geğirme duygusuyla bir aradadır; bağırsak rahatsızlıkları ve idrara çıkmada artıştır.
Unutmamak gerekir ki, genel endişe halinin iyileşme süreci kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar kısa süreli tedavilerle iyileşebilir, oysa başkaları normal hayata dönmekte güçlük çekerler. Kronik endişe, özellikle iş hayatları ve kişisel yaşamları başarılı ve dengeli olan daha genç yaştaki yetişkinlerde daha az problemli geçer.
Genel Endişe Rahatsızlığının Tanı Kriterleri, Anksiyete Belirtileri
Şiddetli ve sürekli endişe aşağıdaki dört kategorideki belirtilerden en az üçünü kapsamalıdır:
Sinirlilik: Titreme, sarsıntı, asabiyet, kas ağrıları, yorgunluk, gevşeme güçlüğü, yorgun bir yüz, huzursuzluk ve huzursuz hareketler.
Genel belirtilen Titreme, hızlı kalp atışı ve çarpıntı, soğuk ve nemli eller, kuru ağız, baş dönmesi, ellerde ve ayaklarda ürperme, çok sık idrara çıkma, sindirim güçlüğü, ishal, midede rahatsızlık, boğazda yumru hissi ve sık nefes alma.
Kuruntulu beklentiler: Endişe, üzün tü, korku, hafıza eksikliği, zarar görmeme beklentisi.
Dikkat: Dikkat dağılmasına yol açan fazla kibarlık, dikkatini toplamada güçlük, uyku güçlüğü, alınganlık, sabırsızlık ve huzursuzluk.
En az bir ay ya da daha uzun süren huzursuzluk hissi.
Depresyon gibi herhangi başka bir rahatsızlıkla biraraya gelmemesi.
Bu belirtilerin onsekiz yaş ve üzeri kişilerde görülmesi.
Endişenin Etkileri Nelerdir? Anksiyete Bozuklukları
Endişe; özellikle zihinsel ve fiziksel stres altında iken herkesi etkiler. Normalde iki sonucu vardır: (a) şiddetli panik ve normal fonksiyonlarını yerine getirememe ya da (b) bir tehlike sezmek ve buna karşı gerekli önlemleri almak. Birinci reksiyon "travmatik endişe" ve ikinci reaksiyon "sinyal endişe" olarak adlandırılır.
Endişenin Nedenleri Nelerdir?
Bebeklik ve çocukluk dönemlerinde yaşananlar kişinin yetişkin dönemini etkiler ve endişe haline neden olabilir. Endişe genellikle duygusal bir baskıya abartılı bir yanıttır. Bununla birlikte bazı insanlar, duygusal baskılardan diğerlerinden daha fazla etkilenirler.
Endişe genellikle uzun bir zaman periyodunda ve tüm yaşam deneyimine bağlı olarak gelişen bir deneyimdir. Yaşam deneyimlerine karşı endişe hali geliştikten sonra bazı özel olaylar ya da durumlar endişe ataklarına yol açabilirler. Endişe seyri oluşmasının dört temel nedeni vardır:
Çevre: Yaşadığınız çevre kendinizi ve diğerlerini nasıl algıladığınızı etkiler. Bunlar ailenizle, arkadaşlarınızla, çalışma arkadaşlarınızla yaşadığınız deneyimler sonucu oluşacaktır. Çevrenizde kendinizi güvensiz hissediyorsanız, endişe hali de daha yaygın olarak oluşur.
Bastırılmış duygular: Kişisel ilişkilerinizde duygularınıza bir karşılık bulamazsanız endişe hali oluşacaktır. Bu, genellikle kızgınlığınızı ya da hayal kırıklığınızı uzun bir süre bastırırsanız oluşur.
Fiziksel nedenler: Zihin ve vücut karşılıklı etkileşim halindedir, bu etkileşimde oluşan bir değişiklik endişe halinin oluşmasına neden olabilir. Bu koşullar genellikle hamilelik, ergenlik ya da bir hastalık sonrası ortaya çıkar. Bu durumlarda ruh hali tamamen değişir ve bu endişe haline neden olabilir.
Kalıtsal nedenler: Bazı duygusal rahatsızlıklar aileden geliyor olabilir, ancak bu
Endişenin Çeşitleri Nelerdir? Anksiyete Depresyon
Endişeye neden olan koşullar genellikle 3 başlıkta incelenebilir: (a) endişe hali, (b) fobiler (c) bir travma sonrası stres rahatsızlıkları. Endişe hali üç temel rahatsızlık içerir: (i) panik ataklar, (ii) genel endişe rahatsızlıkları ve (iıı) saplantı hastalığı
Endişe Hali
Endişe birdenbire ortaya çıkabilir (kısa süreli olabilir) ya da kronik (uzun süreli) olabilir. Panik rahatsızlığına sahip bir kişinin genel endişe haline de sahip olması genellikle rastlanan birşeydir. Panik atakla bir arada görülmeyen endişe haline genel endişe rahatsızlığı denir. Panik atak ve genel endişe halinin benzer nedenleri ve belirtileri vardır.
Panik Atak Nedir?
Tekrarlanan endişe ataklara yol açıyorsa ya da sinirlilik hali süresince panik hali oluşuyorsa, bu panik atak olarak adlandırılır. Panik atak yavaş yavaş sinirlilik ve gerginlik olarak başlayıp birdenbire keskin bir endişe atağına dönüşür. Panik atak genç yetişkinlerde daha yaygındır, ergenlikte de görülebilir.
Panik atak başka bir akıl hastalığı ile bağlantılı değildir ve herhangi bir hızlandırıcı faktörle ortaya çıkmaz. Hızlandırıcı faktörler hastalığın işaret ve belirtilerini çabuklaştıran faktörle Jr. Eğer bastırılmış duygulara sahipseniz, panik atağı hızlandıran faktörleri tanımlamanız kolay olmaz; ancak bir uzman bu konuda size yardımcı olabilir.
Panik Atağın Belirtileri Nelerdir?
Panik atağın genel belirtileri, genel bir panik hali, çarpıntı (kalbin güm güm attığını ya da çok hızlı çarptığını hissetmek), göğüste ağrı, soluk almada güçlük ya da çok hızlı soluk alıp verme ve baş dönmesi ya da kendini zayıf hissetmektir, insanlar paniği tuhaf, esrarlı duygular ya da kötü birşey olacakmış gibi hissetmek olarak tanımlarlar. Burada korkunuzun nedenini ya da çekindiğiniz olayın sonuçlarını tanımlamanızın herzaman mümkün olmayabileceğini bilmeniz gerekir. Eğer nedeni tanımlayamıyorsanız, kendinizi çaresiz ve korumak için "birşey" yapmak zorunda hissedeceksiniz. Ancak bu "birşey"i tanımlamakta kolay olmayacaktır.
Aşağıda panik atağın temel belirtileri detaylandırılmıştır.
Göğüs ağrısı: Endişeden kaynaklanan göğüs ağrısı genellikle kalp krizi ya da kalple ilgili bir rahatsızlıktan kaynaklanan göğüs ağrısı ile karıştırılır. Kalp problemlerinden kaynaklanan göğüs ağrısı ile endişeden kaynaklanan göğüs ağrısı arasında dört temel farklılık vardır. Endişeden kaynaklanan göğüs ağrısı:
1. Sadece birkaç saniye sürer, ancak birkaç dakikada ya da saatte bir tekrarlanabilir.
2. Hareket etmeyle ya da fiziksel çabayla ilintili değildir;
3. Dinlenirken bile oluşabilir; ve
4. Göğüs ağrısı başladığında fiziksel aktiviteyi bıraksanız da kesilmez.
Nefes alma güçlüğü: Bir atak sırasında havasız kalma korkusuyla, daha hızlı ve derin nefes almaya başlarsınız. Aynı zamanda dışarı çıkıp, daha çok hava alma ihtiyacı hissedersiniz. Derin ve hızlı soluma çok uzun sürerse, çok miktarda karbondioksit kaybı oluşabilir. Karbondioksit miktarındaki dengesizlik; ayakparma-ğı, ayak ya da yüzde uyuşma ya da ürperirle, baş dönmesi ve solgunluk gibi ilave belirtilere yol açabilir.
Diğer belirtiler: Endişe problemi olan bazı kişiler yüz kızarması, terleme, ürper-me ve isilik gibi problemlerden yakınabilirler. Ayrıca midede acı ya da kelebek uçuyor hissi oluşabilir. Panik atak sırasında, zihniniz bulanık ya da karmaşık olduğu için sağlıklı düşünüp hareket edemeyebilirsiniz.
Panik Atağın Teşhis Kriterleri, Anksiyete Bozukluk
Üç hafta içerisinde en az üç panik atak geçirilmiş olmalıdır. Bu ataklar yoğun efor harcandığı ya da hayati tehlike olduğu zamanlarda olmamalıdır.
Aşağıda sayılan belirtilerin en az dördünü taşıyan panik ataklar sırasında korku ve endişe hâkimdir:
1. Nefes alma güçlüğü
2. Çok yoğun ve zorlayıcı kalp atışı,
3. Kalp ağrısı ya da rahatsızlığı,
4. Şok ya da boğulma hissi,
5. Baş dönmesi ya da kararsızlık hissi,
6. Ellerde ve ayaklarda ürperme,
7. Kendini rüyada gibi hissetmek,
8. Sıcak ve soğuk ürperme,
9. Terleme,
10. Bayılma,
11. Titreme.
Panik atak sırasında ölüm, çıldırma, delirme ya da kontrolsüz birşey yapma korkusu.
Bir ay içerisinde aşağıdakilerden birini en az bir atak izleyecektir:
Başka ataklar konusunda sürekli endişe içerisinde olmak
Kalp krizi ya da çıldırma gibi panik atağın sonucunda olabilecekler için belirgin üzüntü halinde olmak,
Ataklarla ilgili belirgin davranış değişikliği Büyük bir depresyon gibi zihinsel bir probleme ya da fiziksel sorunlara sahip olmamak.
Kalabalıkta olma korkusuyla bir arada ortaya çıkmaz.
Panik atakların sıklığı kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar hayatları boyunca birkaç panik atak geçirirken, bazıları birkaç günde haftada ya da ayda bir panik atak geçirebilirler, bazen herhangi belirgin bir neden olmaksızın panik ataklar birdenbire kesilir. Her atağın şiddeti ve belirtileri farklıdır.
Endişe ne kadar yaygındır?
Endişe ihmal nedeniyle çok fazla raporlanmayan bir sorundur. Ne kadar insanın endişe sorunu yaşadığını tahmin etmek güçtür, çünkü pek çok kişi endişe nedeniyle doktora başvurmaz, insanlar genellikle sadece "akıl hastalığı" olan kişilerin psikiyatriste ihtiyacı olduğunu düşünürler. Amerika Birleşik Devletleri'nde insanların % 5'inde endişe problemi olduğu tahmin edilmektedir.
Endişe, vücutta psikolojik bir sürecin sonucudur.
Endişe korkuyla aynı değildir ancak korkuyla ilintilidir.
Endişe sizi tehlikeye karşı uyarır-içgücü gibidir-tehlike vardır ve siz kontrolünüzü kaybedebilirsiniz.
Korku, gerçekten zarar verebilecek bir duruma karşı verilen bir reaksiyondur. Korku genellikle kısa sürelidir. Endişe uzun sürer.
Gerçekte reaksiyonunuzun korku nedeniyle mi yoksa endişeden mi kaynaklandığını belirlemek güçtür.
Endişe ve korku tüm koşullarda farklı oranlarda vardır.
Belirtilerin nedenlerini bulmak, bunun korku mu endişe mi olduğunu anlamaktan daha önemlidir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu
Endişe kadınlar arasında erkeklerden daha yaygındır. Bazı çalışmalar endişenin aileden de gelebileceğini göstermiştir.
Modern hayatın baskılarıyla endişe sorunu yaşayan insanların sayısı tehlikeli boyutlarda artmaktadır. Bununla birlikte bazı uzmanlar endişenin arttığına dair kesin bir kanıt olmadığını söylemektedir. Onlara göre, artan farkındalık ve yaşamı dolu dolu yaşama isteği, daha çok insanın endişe için yardım istemesine yol açmaktadır. Önemli olan endişenin artıp artmadığı değil, daha üretken ve anlamlı bir yaşam sürebilmek için endişe ile nasıl baş edeceğinizdir. Endişeyi kontol altına almak ve önlemek, sorunlarla nasıl başa çıkacağınızı da gösterecektir.
Endişe genellikle korkuyla karıştırılır.
