Röntgen Işınlarını Kim Buldu?
Röntgen Işını (X-Işını)
Wilhelm Conrad Roentgen 1845 – 1923
1895 YILININ 8 Ekim gecesi Profesör Roentgen bir vakum tüpünden elektrik akımının geçişini incelemekte idi. Laboratuar karanlıktı ve üzerinde çalıştığı tüpün etrafı siyah bir kağıtla çevrilmiş olduğu için o güne kadar bilinen herhangi bir ışığın geçmesine imkan yoktu. Roentgen bu minval üzere çalışırken bazı parlak ve ışık saçan kristallerin mevcudiyetini gördü. Roentgen doğal olmayan bir olayın varlığını hissetti ve sebebini aydınlatmak için çalışmaya başladı. Roentgen üzerinde çalıştığı kristalleri tüpün oldukça uzağına koydu ve buna rağmen bu esrarlı ışığın devam ettiğini gördü. Bunun üzerine kristallerle tüpün arasına daha yoğun cisimler koydu. Evvela bir kitap kullandı, daha sonra deneyini odun ve çeşitli madeni levhalarla yaptı. Işık bütün bu cisimleri belirli bir oranda geçmeye devam ediyordu. Nihayet elini bu tecrübede cisim olarak kullandı ve el kemiklerinin gayet aşikar olarak göründüğünü müşahede etti. Ekran üzerine bir fotoğraf camının konması bugünkü roentgen cihazının doğmasına sebep oldu.
Roentgen bu keşfini Würzburg Tıp Cemiyeti huzurunda 1895'de tebliğ etti ve bahis konusu ışına (X-Işını) adı verildi. Birkaç hafta zarfında bu keşif gazetelerde yayınlandı ve bütün dünyaya yayıldı. Diğer keşifler gibi uzun laboratuvar araştırmalarına gereksinim göstermeyen bir keşif oluşundan dolayı gazeteler X ışınından bol bol bahsetmeye başladı1ar. Çeşitli mizahi mevzulara ve karikatürlere bile girdi. Bu ışın ile hanımların vücudunu çırılçıplak bir şekilde görmenin mümkün olacağı yarı şaka yarı ciddi bir şekilde söylenmeye başlandı. Bunun üzerine Londra bu bakımdan bayanların endişelenmemesi gerektiğini ve böyle bir tehlikenin bahis konusu olmayacağını resmen ilan etti.
Wilhelm Conrad Roentgcn, 1845 yılında Ren Bavyerasf nda dünyaya gelmiştir. Utrecht ve Zürich üniversitelerinde okuduktan sonra 1869'da felsefe doktoru oldu. Hayatını tamamen ilme vakfeden bilgin Strasburg, Giessen. Würzburg ve Münich üniversitelerinde başarı ile fizik profesörlüğü yaptı. 1901 yılında Nobel Ödülümün ilk tesis edildiği yıl Fizik Ödülü'nü kazandı. Roentgen'in ilk çektiği radyografilerden biri karısının elidir. Würzburg'ta gerçekleştirdiği için Würzburg'ta bir caddeye Roentgen Strasse adı verilmiştir.
Roentgen bu muazzam keşfini kişisel menfaat elde edemeden bütün dünyanın hizmetine sundu. Çok feragatkar bir ahlaka sahip olan bu bilgin hayatını gerçek ilme vakfetmiş nadir insanlardan biridir. 1923 yılında Münich'de öldü.
McBurney Noktası
Charles McBurney 1845 – 1913
CHARLES McBURNEY modern appandisit bilgisini kuran cerrahi üstadlarından biridir. Apandisiti isimlendiren ve bu hastalığın ilk defa gerçek bir tarifini veren Bostonlu Reginald Fitz'dir. Fitz 1886'da bu tebliğini müteakip birçok Amerikan cerrahları bu "Yeni'" hastalığın tetkiki ile meşgul olmuşlardır. Bunlar arasında McBurney apandisit olgularında karında en hassas olan noktayı tespit etmiş ve ameliyatta tatbik edilecek enzizyon hattını tarif etmiştir. Her iki öneri de bugün cerrahi alanında en çok kullanılan terimlerdir. McBurney kendi noktasını ilk defa 1889 yılında New York Medieal Joumal'da yazmış olduğu bir makalede zikretmiştir. Yazar noktanın tayininde çok kesin bir ifade kullanmış ve (tek bir parmağın basılması ile bu noktanın tayin edilmesi kabildir) demiştir. Bu noktanın göbekten kalça kemiğinin ön çıkıntısına çekilecek düz bir hat üzerine kalça kemiğinden bir buçuk inçlik bir mesafede olduğunu söylemiştir. McBumey'in apandisitte önerdiği enzizyon hattı da kendi ifadesine nazaran appendise çok daha kısa bir yoldan varılmasını mükün kılmakta ve post-operatuar herni ihtimalini de asgariye indirmektedir. Zaman bu iddiaların kıymetini hakikaten göstermiştir. Bugün bu ensizyon şekli diğerlerine nazaran çok daha fazla uygulanmaktadır.
McBurney Massachusetls eyaletinin Roxbury şehrinde 1845 yılında doğmuştur. Gayet parlak bir öğrenim dönemini Harward Üniversitesi'nde tamamladıktan szonra New York Üniversitesi'nden Tıp doktoru unvanını 1870 yılında almıştır. Avrupa'da da iki yıl süreyle öğrenimine devam ettikten sonra New York'da hekimlik yapmaya başlamış ve Hekimler ve Cerrahlar Anatomi Koleji'nde demonstratörlük ifa etmiştir. 1880 yılında Bellevue hastanesine yardımcı cerrah olmuş ve Roosevelt hastanesinin de cerrahlığını yapmaya başlamıştır. Bu hastane daha sonra bütün dünya cerrahları için adeta bir hac yeri halini almıştır. McBurney zarif ve yakışıklı bir insandı. Çeşilli sporlarla meşgul olur. özellikle balık tutmaktan büyük bir zevk alırdı. 1913 yılında yorucu bir av partisinden döndükten sonra gelen bir kalp krizi ile öldüğü sırada 68 yaşında bulunuyordu. McBurney büyük bir cerrahi yetenek idi ve zamanının en büyük cerrahı olarak kabul edilmişti. Cerrahi konularda 100'den fazla makalesi olmakla beraber ününü McBurney noktasına borçlu olduğu şüphesizdir.
Trendelenburg Pozisyonu, Trendelenburg Testi ve Ameliyatı
Trendelenburg Friedrich 1844 – 1924
TRENDELENBURG Position çeşitli jinekolojik ameliyatlarda ve intrapelvik müdahalelerde başvurulan bir yatış tarzıdır. Bu pozisyonlar sayesinde barsaklar, pelvisten yani ameliyat sahasından mümkün olduğu kadar uzaklaştırılır. Dolayısıyla çok daha rahat ve mortalitesi az ameliyatlar yapmak kabil olur. Bu pozisyon ilk defa Profesör Trendelenburg'un izni ile öğrencisi olan Dr. Willy Me-yer tarafından uygulanmıştır.
Friedrich Trendelenburg, 1844 yılında Berlin'de dünyaya gelmiş ve diğer Alman hekimlerinin aksine olarak tıp tahsiline Glaskov/'da başlamış fakat bir süre sonra Berlin'e naklederek 1866 yılında mezun "olmuştur. 1868'den 1874 yılına kadar ünlü Langenbcck'in yanında asistanlık yaptıktan sonra Berlin Friedrichshain hastanesine müdür olarak atanmıştır. Bundan sonra Rostock, Bonn ve Leipzig üniversitelerinde profesör olarak çalışmıştır. Bu çalışmaları ile Trendelenburg 19. yüzyılın sonlarına doğru büyük bir gelişme gösteren cerrahi alanındaki etkisi inkar edilemez. Profesör Trendelenburg. plastik cerrahi.
konjenital kalça eklemi çıkığı, kan damarları konusunda pek çok eser kaleme almış ve pratik olarak bu konularda çalışmıştır. Bununla beraber jinekolojik ve abdominal cerrahi konularında da uluslararası çapta tra-vayları vardır.
Trcndelenburg'un ünlü pozisyonundan başka iki de testi vardır. Bunlardan birinci varikoz verilerinin mukavemeti ve diğeri de kalça ekleminin konjenital çıkıkları konusundadır. Bunlardan başka patella süturıınu ve pulmoner ambolide pulmoner
arteri diken ilk Alman cerrahıdır. Bu son ameliyatı uygulamış olduğu iki hastası ameliyattan sonra 15 ve 37 saat yaşamışlardır. Fakat Trendelenburg bu ameliyatın öğrencisi Kirschner tarafından 1924 yılında tam bir başarıyla tatbik edildiğini görmüştür. Cerrahinin en zor ve önemli ameliyatların-İ dan biri olan pulmoner arter ambolek-tomisi bugün Trendelenburg ameliyatı olarak tanınmaktadır. Bu pratik cerrahi üstadı hekimliğin tarihi ve kültürel sahası ile de meşgul olmuş ve eski Hint tababetine ait bir tetkik yazısı yazmıştır. 1924 yılında 81 yaşında ölmüştür.
Koch Basilini Kim Buldu?
Koch Basili
Robert Koch 1843 – 1910
1843 YILINDA Hanover'de Klausthal kasabasında dünyaya gelen Koch, bir maden mühendisinin oğludur. İlk tahsilini doğduğu şehirde tamamlayan Koch. 1866 yılında Göttingen Üniversitesi'n-den mezun olmuştur. Fransa-Prusya Savaşına bir cerrah olarak iştirak ettiği sırada civar köy ve kasabalarında da pratisyenlik yapmıştır.
Robert Koch'un çalışması, insan gayreti ve azmi ile başarılacak muazzam işlere klasik bir misal teşkil edecek mahiyettedir. Üniversite çevresi ve etkilerinden uzak. kendi mikroskobu ile yapmış olduğu çalışmalar insan üstü bir azmin ifadesi olmuştur.
1876 yılında küçük bir kasabada pratisyenlik yaptığı sırada şarbon basili hakkında bir eser yayınlamış ve bu basilin uzun zincirler yaptığını ve sporlar halinde yıllarca virulansını muhafaza ettiğini bildirmiştir. Bugün bu buluşun bir mikro-organizmanın herhangi bir hastalığa sebep olabileceğini iddia eden ilk keşif olduğuna inanmak gerçekten pek güçtür. Koch bu muazzam işi başarmış en ufak bir şüpheye mahal bırakmadan mikroorganizmaların hastalıklara sebep olabileceğini ispat etmiştir. Bir köy hekimi olan Koch'un bu keşfi büyük Pasteur'e takip edeceği yolu göstermiş ve neticede bakteriyoloji ilminin temelleri atılmıştır.
Ertesi yıl Koch bakterileri tespit ve boyama usullerini neşretmiştir. Bundan sonra Koch'u tababetteki erişilmez mevkiine yükselten eserler birbirini takip etmiştir. Bu yıllarda kendisini İmparatorluk Sağlık Servisi'ne atanmış görüyoruz. Burada araştırmalarını çok daha uygun koşullar altına başarmak imkanını elde edecektir.
1881 yılında Koch, Uluslararası Londra Tıp Kongresi"nde, bakterilerin saf kültürünü göstermiştir. Pastcur'ün bu konudaki yazısında "C'est'un grand pıogres" yani "Bu büyük bir ilerlemedir" denilmektedir.
1882 yılı 24 Martı 'nda Koch. Berlin Fizyoloji Derneği'ne tüberküloz basilini keşfettiğini bildirdi.
1885'de Berlin Üniversitesi hijyen profesörlüğü kendisine teklif edildi ve o da kabul ederek bu vazifeye geçti. Fakat araştırma konusunda olan muazzam azmi ve arzusu kendisinin öğrencileriyle meşgul olmasına imkan vermediği için birkaç yıl sonra profesörlükten ayrıldı. Kendisi için tesis edilen İnfeksiöz Hastalıklar Enstitüsü'nün başına geçti.
Koch tekrar tüberküloz basili ile uğraşmaya başladı. 1890 yılında Tüberkülini keşfetmesi bütün dünyada bir yankı uyandırdı. Koch seyahatlere çıkarak epidemileri tetkik etli. Britanya hükümetinin ricası üzerine Hindistan'a giderek bubonik veba üzerinde tetkiklerde bulundu. Hastalığın insanlara fare pireleri ile geçtiğini ispat etti. Doğu Afrika'da Çe-Çe sineği üzerine çalıştıktan sonra Seylan'da malana tetkikine gitti. 1906 yılında "Uyku Hastalığı Komisyonu" Başkanı olarak Güney Afrika'ya gitti.
1905 yılı Nobel Tıp Ödülü kendisine verildi.
Koch tipik bir Prusyalıdır. Sertliği, azmi ve çalışkanlığı ile bu karakterin canlı bir örneğidir. Şüphesiz ki Koch insanlığın yetiştirmiş olduğu en büyük bilginlerden biridir. 1910 yılı Mayısı'nın 27'sinde öldü ve vasiyeti üzerine cesedi yakılarak Berlin Enstitüsü'nde muhafaza altına alındı. Koch'un tıp ilmine yapmış olduğu hizmetler bir abide gibi duracaktır. Tıbba onun kadar faydası dokunmuş bilgin pek azdır.
ERB Paralizisi
Wilhelm Heinrich ERB 1840 – 1921
BİR KERESTECİNİN oğlu olan Wilhelm Heinrich Erb, Bavyera'nın Winnweiler kasabasında 1840 yılında dünyaya gelmiş ve zamanının en büyük nörologlarından biri olmuştur. Heideberg Üniversitesi 'nde tıp tahsiline başlamış, Erlangen'de devam etmiş ve Münich Üniversitesi'nden 1864'de doktor olarak mezun olmuştur. Kısa bir müddet patoloji ile meşgul olduktan sonra Heidelberg Üniversitesi'ne dönmüş ve burada usta bir hekim olduğu kadar kabiliyetli bir hoea olarak özellikle klasik konular üzerinde çalışmaya başlamıştır.
1880 yılında Leipsig'de iç hastalıkları profesörlüğü yaptıktan 3 yıl sonra tekrar eski üniversitesi Heidelberg'e dönmüştür. Burada çalıştığı sırada diğer tıp merkezlerinin davetlerine icabet etmeyen Erb, kendisini şöhrete eriştiren buluşlarını yapmıştır.
1886 yılında Erb, galvanik induksiyon ceryanları ile yeni bir elektrodiagnostik usulü keşfetmiş ve elektroterapi alanında öncülük etmiştir. En önemli eserleri, sinir hastalıkları, medulla sipinalis ve kas hastalıkları konularında kaleme almış olduğu kitaplardır. 1874 yılında bir doğum arızası olarak brakial pleksüste husule gelen hasarı yani Erb paralizisini tarif etmiştir. Nörolojik sistem sifilizi ve müsküler atrofî bahsindeki tetkikleri bugün dahi büyük bir önem taşır.
Bütün hayalı ilimle geçen Erb, pek nadir olan tatillerinden dönüşünde muhakkak yeni bir eseri kaleme almıştır. Her şeye rağmen işini ve vazifesini ön plana alan ve etrafındakilerden de bunu isteyen bir karaktere sahip oluşu, kendisine karşı bir çekingenlik doğmasına sebep olurdu. Erb birçok Almanlar gibi müziğe aşın derecede düşkündü. Hatta ölümü de bir konser sırasında olmuş ve 81 yaşında, konser dinlediği sırada bir kalp krizi ile sakin bir halde ebediyete intikal etmiştir.
Argyll Robertson Belirtisi
Douglas Argyll Robertson 1837 – 1909
DOUGLAS ARGYLL Robertson. 1837'de Edinburg'da dünyaya gelmiştir. Babası da aynı şehirde cerrahık yapmakta idi. Argyll Robertson ilk lahsilini Edinburg'da yaptıktan sonra yine bu şehrin üniversitesine devanı etli. St. Andrews hastanesinden tıp doktoru unvanını aldıktan sonra 1857'den itibaren Edinburg Kraliyet hastanesinde kısa bir müddet cerrahlık yaptı. Tahsilini ilerletmek ve özellikle göz sahasında çalışmak üzere zamanının en büyük oftalmoloji üstadı olan Albrecht von Graefe'in yanına Berlin'e gitti.
Argyll Robertson da göz hastalıkları ile meşgul olma bakımından irsi bir merakın bulunması pek muhtemeldir. Çünkü babası genel cerrah olmakla beraber göz hastalıklarına ilgi göstermiş ve Edinburg göz hastalıkları dispanserini tesis etmişti.
Almanya'dan döndükten sonra Edinburg üniversitesine asistan olan Robertson, buradaki fizyoloji kurslarını idare etmeye başladı. Bu çalışmaları sırasında glokom tedavisinde büyük kıymeti olan bir keşifte bulundu ve eserinin pupillayı daralttığını tespit etti. 1868'de 30 yaşında Kraliyet Hastanesi Oftalmik cerrahi asistanlığına atandı.
Robertson memleketinde oftalmik alanında bütün varlığı ile çalışmış nadir kimselerden biri ve birincisidir. Bu alanda yaptığı yenilikler ve buluşlar meyanında en önemlisi Argyll Robertson belirtisi adını ölmezleştirmiştir. Bugün bu belirti sinir sistemi sifilizinin karakteristiği olarak telakki edilmektedir.
1870 yılında Argyll Robertson. Edinburg Kraliyet Hastanesi'nde Oftalmik Cerrahi Şefi olmuştur. 1886 yılında Cerrahı Kraliyet Kole-j'i'ne başkan olarak atanmış ve 1893'te de Oftalmoloji Derneği'ne başkan olmuştur. Evvela Kraliçe Viktoria'nın ve daha sonra da 7. Ed-vvard'ın göz hekimliğini yapmıştır. Bir operatör olarak oftalmolojiye pekçok yeni usuller getirmiştir. Çalışmaktan yorgun düşen Argyll Robertson 1904 yılında Jersey'e yerleşmiştir. 1882 yılında evlenmiş olmakla beraber aile sahibi olamamış, karısı Mrs. Robertson. ArgyIPin öğrencilerinden biri olan Hintli bir asilzadenin çocukları prens ve prenses Taraba'ların tahsilleri ile meşgul olmuştur.
Hayatının son yıllarını sık sık seyahat etmekle geçirmiş ve Hindistan'a üçüncü defa gidişinde Gondal'da 1909 yılında ölmüştür.
Argyll Robertson çok yakışıklı ve zeki bir insandı. Golf oyununu çok sever ve bu oyunun dünyanın en iyi meşgalesi olduğunu söylerdi. Sağlığını belki de bu spora borçluydu. Zamanın en iyi amatör golfçü-lerinden biri olan Argyll Robertson 5 defa allın madalya kazanacak kadar usta bir oyuncu idi.
Jackson Epilepsi
John Hughlings Jackson 1835 – 1911
JACKSON EPİLEPSİSİNDE belirli bazı kaslardan başlayan bir tür spazmodik haller bahis konusudur. Bu hastalıkta kas spazmları vücudun sınırlı bir parçasını alakadar eder. Bu epilepsi şekli beyindeki hasarlarla ilgilidir. Bir kan pıhtısı, bir kemik çöküntüsü veya ufak bir kemik parçası motor korteks üzerine basınç yapar ve beyinde bir irritas-yona sebebiyet vererek konvulsiyonların husule gelmesine yol açar.
O halde böyle bir hastalıkta baş yaralarına azami bir dikkat sarfetmek ve kasılmaların başlamış olduğu kasları tespit etmek gerekir. Bu tetkik dikkatli bir şekilde yapıldığı takdirde oldukça zor olan teşhis ve lokalizasyon kolaylaşır.
Jackson konvulsiv hallerle uğraşmaya 1870 yılında başlamıştır. Bu+ gün adına izafe edilen patolojik durumu da 1875 yılında tarif etmiştir;
John Hughlings Jackson 1835 yılında Yorkshire'da Grcen Hafn-merton'da doğmuştur. York'da tıp tahsili yapıp mezun olduktan sonra York dispanserinde 3 yıl asistanlık yapmıştır. 1859 yılında Londra'ya gitmiş ve o tarihte Londra hastanesinin cerrahı olan Hutchinson kendisi ile çok yakından ilgilenmiştir. Belki de Hutchinson'un verdiği cesaretle Jackson Londra'ya yerleşmek kararını vermiştir. Bundan sonra sinir hastalıkları üzerinde çalışmaya karar vermesine önemli değişikliklerden biri sebep olmuştur. Jackson bir sabah yüzünün bir tarafının tutmadığını ve felce uğramış olduğunu görmüştür. Bell felcine tutulan Jackson bu tarihten sonra sinir hastalıkları ile meşgul olmaya karar vermiş ve bu karan ile beraber ihtisasını nöroloji sahasına intikal ettırmistir. Kısa bir zaman sonra hummalı çalışmasının bir sonucu olarak Milli Sinir Hastanesi Sinir Mütehassıslığı'na tayin edilmiştir. Daha sonra da Moorfields göz hastanesi ve bilahare St. Bartfıolomew hastanesine geçmiştir. Jackson kısa zamanda Londra'nın en ünlü nörologu olmuş ve onun tetkikleri ile birçok sinir hastalıkları izah edilmiştir.
Jackson orta boylu gür sakallı ve pos bıyıklı sakin fakat kendi iç dünyasına dönük bir kişilikte idi. Çok sabırsız bir tabiata malikti. Her işi gayet kısa zamanda bitirmek ister halta uzunca seyahatlere bile tahammül edemezdi. York'la Londra arasında yaptığı seyahatlerde seyahati beş allı yerde kestiği vakidir. Bir kitap okuduğu zaman kendini ilgilendiren kısımları saklan diğerlerini kesip atardı. 1911 yılında 76 yaşında iken pnömoniden öldü.
Recklinghausen Hastalığı, Kemiğin Recklinghausen Hastalığı
Freidrich Recklinghausen 1833 – 1910
1882 YILINDA Von Recklinghausen derideki sinir uçları boyunca oluşan fibröz tömürleri yani nörofibromatoz'u tarif etmiştir. Bundan başka kemikte de jcncralize osleitis fibroza adlı bir hastalıktan da bahsetmiş ve bu hastalığa da yazarın ismi verilmiştir. Pek doğal olarak nörofibromatozis diffuza gibi bir hastalık daha önce de nazarı dikkati çekmişti. Fakat hastalığı sistematik olarak tarif eden ilk hekim Recklinghausen olmuştur. Kemikteki Recklinghausen hastalığı da aynı şekilde üzerinde durulan bir konu olmuş ve sadece kemiklerin yumuşamasından ibaret patolojik bir hal şeklinde tarif edilmiştir. Von Rccklinghauscn'in ölümünden 90 yıl sonra osteilis fibrosa jeneraliza-tanın paratiroid tümörleri ile ilgili okluğu lespit edilmiştir. Bu tümör çıkarıldıktan sonra hastalık durmakta ve kemik yapısı tekrar normalleşmektedir. Von Recklinghausen adının birbirinden tamamen ayrı iki hastalığa verilmesinin zihinlerde bazı tereddütler yaratabileceğini ileri süren bazı hocalar, osteilis fibrozadan Recklinghausen adının çıkartılmasını önermişlerdir. Friedrich Daniel Von Recklinghausen 1883 yılında Westphalia'da Gütersloh kasabasında dünyaya gelmiştir. 1855 yılında Berlin Üniversitesi'nden tıp doktoru olarak mezun olan Recklinghausen ünlü patolog Rudolf Wirchow'un yanında 6 yıl asistanlık yapmıştır. 1865 yılında Königsberg Üniversitesi'ne Patoloji Profesörüolarak atanmıştır. Ertesi yıl Würzburgda ve 1872 yılında da Stras-burg'da yeni tesis edilmiş olan üniversitenin patoloji profesörlüğüne geçmiştir.
Von Recklinghausen patoloji alanında çeşitli buluşlar yapmış ve birçok eserler kaleme almıştır. Bugün dahi bu eserler değerini muhafaza etmektedir. Kişisel karakter bakımından üstün bir kimse olan bu bilgin aynı zamanda yetenekli bir hocalık vasfını da taşır.
Von Recklinghausen 1906 yılında profesörlükten çekildikten sonra Slrasburg'da kalmış ve 1910 yılında bu şehirde ölmüştür.
