Selüloz Nedir, Selüloz İçeren Yiyecekler
Bitkisel yapıda yer alırlar. Yiyeceklerin sindirilemeyen (posa) kısımlarıdır. Günlük diyetimiz 10-15 gr kadardır. Ağızdan alınan selülozun %43'ü dışkı ile atılmaktadır. Barsak hareketlerini artırarak bağırsağın düzenli çalışmasını sağlarlar. Çiğ ve kabuğu ile yenen meyve ve sebzeler ile kepekli tahıl ürünleri selüloz yönünden zengin yiyeceklerdir. Bütün polisakkaritler gibi binlerce glikoz molekülünden oluşmuşlardır. Suda erimezler. Bitki dokularının büyük bir bölümü bu moleküllerden yapılmıştır. Bitki hücrelerinin çeper yapısına katılırlar ve bitkiye sağlamlık kazandırırlar.
Selenyum Nedir, Selenyum İçeren Besinler
Antiosidan adı verilen ve hücreleri oksijenle zarar görmekten koruyan minerallerden biridir. Bunun için E vitamini ile birlikte çalışır. Bu mineral; bağışıklık sistemini güçlendirir, kanser, felç ve kalp hastalığından korur. Sperm yapımı ve hareketi için gereklidir. Bu mineralin yetersizliği durumunda; yorgunluk, sinirlilik, kalp kasıyla ilgili sorunlar, kas ağrıları görülür. Fazla alındığında ise; saç dökülmesi, bulantı ve kusma, zayıf hissetme, deri döküntüsü ve siroza neden olabilir.
Zengin selenyum kaynakları; Balık, organ etleri, tahıllar, bira mayası, brokoli, lahana, kereviz, salatalık, soğan, sarımsak, turp, mantar, yumurta, ay çekirdeği ve mısır cipsinde selenyum bulunur
Savunma
Rakibin hücumlarına karşı koyma, onları etkisiz bırakma, püskürtme çabası.
Savunma Bölgesi
Bir takımın hücum bölgesi dışında kalan ve karşı takımın akınlarının durdurmak üzere savunma uyguladığı oyun alanı bölümü.
Savunma Hatası (Faul)
Basketbolda, savunma durumundaki takım oyuncusunun, rakip hücum oyuncusuna karşı işlediği hata
Savunma Mekanizmaları
Birey içinden gelen dürtüleriyle, süper-ego arasındaki çatışmalarını ego vasıtasıyla dengede tutmaya çalışır. Bu duruma savunma mekanizmaları denir.
Savunma Ribaundu
Basketbolde, savunma durumundaki takım oyuncularının, rakipçe atılan, potadan yada çemberden dönen topa zıplayışı, uzanışı
Savunma Uzun Vuruşu
Badmintonda, topu havaya, yükseltip zaman kazanarak yerini almak için yapılan uzun vuruş.
Savunmaya Dönük Oyun
Savunmanın fazla öne açılmadan kapalı bir biçimde uygulanması
Satranç Nedir, Satranç Oyunu Kuralları
İki oyuncunun, bir tahta üzerinde, çeşitli değerleri ve hareket özellikleri olan taşları oynatmaları temeline dayanan bir zeka oyunu. Satranç tahtası 8x8=64 kareye bölünmüştür. Güneyindeki harfler; a, b, c, d, e, f, g, h ve batısındaki sayılar; 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, yardımıyla her kareye bir isim verilir. Başlangıçta, oyuncuların birininki beyaz, ötekininki siyah olmak üzere onaltışar (1 şah, 1 vezir, 2 fil, 2 at, 2 kale, 8 piyon) taşı vardır.
Salto Nedir, Salto Nasıl Atılır
Güreşte, rakibin kollarını bedeniyle birlikte kavrayarak, vücudun üst bölümünden yana veya arkaya doğru savurma ve onu devirerek bastırma biçiminde uygulanan bir oyun. Salto, ayakta ve göğüs göğse mücadelede uygulanan tehlikeli bir oyun Vücudun, ayakta iken sıçrayıp, boşlukta takla atarak ayaklar üstüne düşmesi.
Saltin Astrand Testi
Bu testte denek önce 5 dakika bisiklete biner ve son dakika içinde kalp atışı ve oksijen tüketimi ölçülür. Elde edilen veriler, deneğin maksimal V02 değerini tahmin etmek için kullanılır. Bu işlem bir nomogram ile yapılır. Tahmini olarak hesaplanan maksimal V02 değeri, testin 3-7 dakika içinde bitmesini sağlamak amacı ile deneğin koşu bandında teste başlama hızı ve eğimini bulmak için kullanılır. Örneğin; Deneğin tahmini maksimal V02 değerinin 45 ml/kg-dk olduğunu farz edin. Başlama hızı ve koşu bandının eğimi sırasıyla 12,5 km/saat ve %5,2 olacaktır. Koşmadan önce her denek, önceden belirlenmiş başlangıç yükünün %50'si ile 10 dakika yürür. Yürüyüşün sonucunda, maksimal koşu boyunca koşu bandı, denek yoruluncaya kadar her 3 dakikada bir %2,7 yükseltilir. Kalp atışları dakikada 175'i bulduğu zaman 1 dakika aralıklı gaz numuneleri alınmaya başlanır.
Saltin Astrand Testi
Salto Nedir
Satranç
Savunma Bölgesi, Mekanizması, Hatası...
Selenyum
Selüloz
Senkronize
Seri Metodu
Siklotomi
Sinir Dokusu ve Sinir Hücresi
Sirkadiyen Ritim
Sistem ve Sistematikleştirme
Skett
Slalom
Sodyum (Na) ve Özellikleri
Soğuk Tedavi
Solunum, Solunum Volümü ve Yetmezliği
Sosyal Ahlak, Çevre, Düzen, Değişme....
Spor, Spor Bilimi, Spor Felsefesi...
Sporcu ve Sporcu Sağlığı
Sprint
Squash - Squat
Straboskopi
Su, Suyun Görevleri ve Önemi
Su Topu Oyunu ve Kuralları
Sualtı Ağırlık Ölçüm Metodu
Refleks Nedir
Çevreden gelen herhangi bir uyaran karşısında bilincin, istemin herhangi bir etkisi olmadan meydana gelen, aynı uyaran karşısında aynı şekilde beliren hareketlerdir. Uyarıya karşı istem dışı hareket
Refleksif Hareketler
Ana karnındaki çocuğun yaptığı ilk hareketler, istemsiz olarak kontrol edilen bu hareketler, motor gelişim safhalarının temelini oluşturur. Bebeğin dokunma, ses, ışık ve basınçtaki değişikliklere reaksiyonu istemsiz hareket aktivitesini başlatır. Bu istemsiz hareketler, hayatın ilk aylarında artan korteks fonksiyonu ile birlikte çocuğun, vücudunu ve dış dünyayı tanımasına yardım eder.
Ragbi (Rugby) Oyunu ve Kuralları
On beşer kişilik iki takım arasında oval bir topla oynanan oyun. Oyunculardan 8'i savunma, 7'si forvettir. Oyun alanı en az 125x66 m en fazla 144x70 m boyutlarında dikdörtgen olup, çizgilerle bölümlenmiştir. Oyun 40 dk'lık iki devre halinde ve toplam 80 dakika oynanır. Devre arası 5 dakikadır. Oyunda amaç topu elle, ayakla taşıyıp sayı yapmaktır. Takımlar genellikle iri yapılı, güçlü, iyi koşan, zeki oyunculardan kurulur. Rakibin hücumunu durdurmak için topu taşıyan oyuncuyu tutup, düşürmek ve taşıdığı topu yere değdirmek gerekir. Ragbide sayı yapmanın iki temel yolu vardır. Try ve alan golü.
Reaksiyon Nedir
İnsanın yoğun çalışma yükü, rutin hayat tarzı veya olumsuz çevresel etkinliklerden tehlikeye giren yada olumsuz etkilenen bedeni ve ruhi sağlığını tekrar elde etmek, korumak veya devam ettirmek, aynı zamanda zevk ve haz almak amacıyla, kişisel doyum sağlayacak, tamamen çalışma ve zorunlu ihtiyaçlar için ayrılan zaman dışında kalan bağımsız ve bağlantısız boş zaman içinde, isteğe bağlı ve gönüllü olarak ferdi ve grup içinde seçerek yaptığı etkinliklere reaksiyon denir.
Reaksiyon Lideri
Kendisini sürekli yenileyen ve gelişmek için çaba gösteren kişidir.
Psikolojik
Ruhsal
Psikolojik Antrenman
Bir spor faaliyeti sırasında, ondan önce veya daha sonra, bir faaliyette bulunan kişiye etki eden algı, dikkat, öğrenme, motivasyon, stres, v.b. psikolojik süreçlerin sevk ve iradesinin sistemli bir şekilde iyileştirilmesi sürecidir.
Psikolojik Kriterler
Hareketin amaca yönelik yapılması yönünde motivasyon, istek, arzu, katılımdaki neşe, amaca yönelik davranış geliştirme ve hareketin önceden algılanması ile ilgili kriterleri ifade eder.
Psikolojik Sınır
İnsanın yapabileceğini hissettiği en üst düzey
Psikolojik Sözleşme
İş görenin kendi kendine yaptığı ve sezgisine dayanan bir sözleşmedir
Psikolojik Stres
Hava kirliliği, gürültü, kalabalık, v.b. gibi muhtelif nedenlerden dolayı kişinin ruhsal gerilim yaşaması sonucu ortaya çıkan dikkat azalması, algılamada yanılgılar, güvensizlik hissi, karamsarlık ve korku duygularının kişinin iş veriminde düşmeye yol açtığı ruhsal bozukluklardır.
Psikolojik Uygunluk
Ferdin görevini yaparken duygusal sağlamlığı, eğitilebilirle kabiliyeti, gayreti, zeka düzeyi ve etkili olabilme çabalarının bulunmasıdır.
Psikolojik Uyum
En uygun istek ve heyecan durumunun temini, esas ödeve uyum sağlanması, dış etkenlere alışma, kendine güven ve emniyet hissinin kazanılması, en yüksek güç verebilecek ortama erişmek.
Psikodoping Nedir
Fiziksel güce beyin gücünün eklenmesi şeklinde tanımlanır. Küçük yaşta belirli spor dallarına kanalize edilen ve beyinsel yetenekleri sürekli geliştirilen sporcularla çok başarılı sonuçlar alınabildiği ortaya konulmuştur. Bu amaçla eğitim ve antrenman programları içinde psikologlara yer verilmekte ve sporcunun kişiliğine ve branşına göre değişen yöntemler uygulanmaktadır.
Protaminler, Protamin Nedir
En basit proteinlerdir. Sıcaklıkla pıhtılaşmazlar. Som balığı spermasındaki salmina, mersin balığı spermasındaki sturine birer protamindir.
Protein
Kimyasal olarak 22 aminoasitin birleşmesinden oluşan azotlu bileşikler grubuna mensup, doku hücrelerinin yapı taşı olan maddedir. Yapılarında karbon, hidrojen ve oksijenin yanında azotta da bulunur. Büyüme, çoğalma ve kendi kendini onarma işi, proteinler ve proteinlerle çok önemli bileşikler yapan nükleik asitlerle yakından ilgilidir. Sudan sonra, toplam vücut ağırlığının en büyük kısmını proteinler teşkil etmektedir. Hücrelerin oksijen ihtiyacını sağlayan kırmızı kan ve hücrelerin yapısını oluşturan hemoglobin de proteindir. Kasların büyük kısmı miyozin ve aktin dediğimiz protein türlerinden meydana gelir. Proteinler tüm hücrelerde bulunurlar. Bir kısmı büyüme için kullanılırken bazıları enzim olarak vücutta metabolizmanın çalışmasında yardımcı olur, diğer bir kısmı enfeksiyonlara karşı savaşan bağışıklık hücrelerini oluşturur, bazıları ise hormonları, kasları, kemikleri ve kan hücrelerini meydana getirir.
Protein Tozu Nedir, Protein Tozu Kullanımı
Ağırlık çalışması yapan sporcuların sıklıkla kullandıkları ergojenik türevidir. Yağ ve kolesterolden kısıtlıdır, %85-90 oranında protein içerir. Kuvvet gerektiren spor dallarındaki sporcuların günde 4-6 saat yoğun çalışma yaptıkları dönemlerinde protein tozlarının kullanımı organizmanın protein ve aminoasit gereksinimini karşılamak açısından pratik bir çözüm olmaktadır. Diyette yetersizlik varsa kas gelişiminde yardımcı olabilir. Gereksinimin üzerinde kullanımı sağlığı ve performansı olumsuz yönde etkiler.
Proteinden Zengin Diyet
Proteinlerin kalori değerleri düşük ve sindirimlerinin güç olması nedeniyle pek çok kişi tarafından önerilen ve benimsenen bu diyet türü, böbrekler ve karaciğer üzerinde ciddi yan etkiler yaratabildiği gibi, dehidratasyon ve elektrolit düzensizliğine de neden olabilmektedir.
Progresif Mekik (Shuttle) Testi
Sporcuların performansını değerlendirmek amacıyla açık parkurda yapılan ve çok kullanılan testlerden biride mekik testidir. Bu testin amacı 20 metrelik parkuru, geçtikçe hızlanan bir tempoda koşmaya başlamak ve maksimum gücü kullanarak en uzun mesafeyi kat etmekten ibarettir. Testin yapılması için 20 metrelik bir parkur belirlenir. Sporcu ilk 20 metreyi 9 saniyede koşacak şekilde yavaş bir tempo ile teste başlar. 20 metrelik parkurun sonuna geri döner ve tekrar 9 saniyede tamamlayacak şekilde yavaş tempo ile başladığı yere gelir, ilk 60 saniye doluncaya kadar bu tempo ile parkuru gidip gelmeye devam eder. 60 saniyenin dolduğu art arda üç düdük sesi ile duyurulur ve bu andan itibaren tempo biraz hızlanarak yeni bir 60 saniyelik etap başlatılır. Bu kez 20 metreyi tamamlamak için verilen süre biraz daha kısaltılmıştır. (Örneğin;8-8,5 saniye). Her 60 saniyede bir tempo giderek hızlanır. 21. etaba gelindiğinde iki sinyal sesi arasındaki süre 4 saniyeye kadar inmiş, yani koşu çok hızlanmıştır. Bir kısım sporcular bu kadar yüksek tempoya gelemeden testi bırakmak zorunda kalırlar. Böylece sporcunun hangi tempoya kadar koşabildiği ve bu tempodaki nabız hızı tespit edilerek sonuçlar tablo üzerinde değerlendirilir. Örneğin; 10. etapta 8 mekik yapabilen bir sporcunun Max V02 değeri 49,3 lt; 15. etapta 10 mekik koşa-bilen bir sporcunun ise 66,7 litreye karşılık gelir.
Potasyum (K) Nedir, Potasyum Özellikleri
Vücutta hücreler içinde yer alarak, hücre dışı sıvılarda daha çok bulunan sodyumla birlikte vücudun sıvı ve ast-baz dengesini korur. Potasyumun, normal kalp atışının ve kasların normal kasılıp gevşeme hareketinin gerçekleştirilmesi, sinir sisteminin düzenli çalışması ve kan basıncının ayarlanması gibi görevleri vardır. Bunların yanısıra kalp hastalığının, felcin ve anormal hücre bölünmesinin, dolayısıyla kanserin önlenmesinde etkilidir. Potasyum yetersizliğinde; iştah kaybı, kas krampları, zayıf hissetme, düzensiz ve hızlı kalp atışı, yüksek tansiyon gibi belirtiler ortaya çıkar. İdrar söktürücü ilaçlar kullananlar, yoğun egzersiz yapanlar ve alkoliklerde gereksinim daha fazladır.
Potasyum İçeren Besinler
Potasyum bakımından zengin besin kaynakları; portakal suyu, patates, muz, kayısı, süt ve süt ürünleri, tüm etler, kuru meyveler, yeşil sebzeler, kuru baklagiller, tahıllar, kahve, çay, karnabahar, kabak, domates, kavun, elma, pekmez, bira mayası, susam, ayçekirdeğidir.
Polo Oyunu Kuralları
At üzerinde bir top ve sopayla oynanan bir oyun. Oyun alanı yaklaşık 275 m x 180 m boyutlarındadır. Kale direkleri arasındaki açıklık 7.30 m kadardır. Oyunda kullanılan sopalar 1.20-1.40 m uzunluğunda ve 120-150 gr ağırlığındadır. Sekizer dakikalık yedi devre halinde toplam 56 dakika oynanır. Topu rakip takımın kale direkleri arasından geçiren takım sayı yapmış olur. Oyuncular forma, pantolon ve çizme giyerler. Oyun, atlı iki alan hakemi ve oyunu dışarıdan izleyen bir başhakemce yönetilir.
Pliyometrik Antrenman
Sıçrama antrenmanıdır. Sıçramayı artırmak amacıyla belirli yükseklikteki kasalar üzerinde, seriler şeklinde yapılan sıçrama çalışmalarından oluşur.
Pliyometrik Kuvvet Antrenmanı
Temel prensip olarak, negatif ve pozitif dinamik çalışmanın bütünüdür. Bu metot yer çekimine karşı mücadele edilen sporlarda (yüksek, uzun atlama, basketbol, voleybol, cimnastik vb.) kullanılmaktadır. Bu metot, antrenmandaki etkiyi artırmak için vücut ağırlığını ve aletlerini kullanır. Sporcuya takılan ağırlıkla platformlara sıçraması istenir. Bu yüzden bu çalışmaya şok metodu veya derinlik sıçraması adı verilir. Bu çalışmanın süresi ve şiddeti sporcuya göre belirlenir.
Pleksus Nedir
Birçok spinal sinirin ön dalı, gövdedeki yapıları direkt olarak gidip inverve etmez, spinal sinirlerin ön dalları birbirleri ile birleşerek bir sinir ağı meydana getirir. Buna pleksus (plexus) denir.
Plexus Brachialis
5-8 boyun sinirlerinin ön dalları ile 1. göğüs spinal sinirinin ön dalından ayrılan bir kolun birleşmesinden meydana gelir.
Plexus Cervicalis
1-4 boyun spinal sinirlerin ön dallarının birleşmesi ile oluşmuştur. Başın arka kısmında; boyundan, omuzdan ve toraksın üst kısmından duyu alır, omuz ve boyun kaslarına motor lif gönderir.
Plexus Lumbalis
1-4 bel spinal sinirlerinin ön dallarının birleşmesi ile meydana gelir.
Plexus Sacralis
1-3 sacralspinal sinirlerin ön dallarının birleşmesi ile meydana gelir. Dalları uyluk, bacak ve ayağı inverve eder.
Play-Off Nedir, Play Off Kuralları
Genellikle tek veya çift devreli Lig sisteminden sonra uygulanır. 8 takımın katıldığı bir Play-off'u esas alırsak, Lig sonunda ilk 8 sırayı alan takımlar puan ve averaja göre play-off'a kalırlar. Eşleşme: 1-8, 2-7, 3-6, 4-5. Müsabakalar 2/3 sistemine göre, yani 3 maçtan 2 sini alan takım bir üst tura geçer, ilk maç klasmanda altta olan takımın sahasında, ikinci maç yukarıda yer alan takımın sahasındadır. 3. ve son maç puanı fazla olan takımın sahasındadır. Puan ve sayı beraberliğinde ise 3. maç küçük rakamlı takımın sahasında oynanır. Final ise 3/5 sistemine göre oynanır, ilk maç büyük rakamlı, ikinci maç ise küçük rakamlı takımın sahasında oynanır. Diğer üç maç ise tarafsız sahalarda oynanır.
Petrisaj (Yoğurma)
Tamamen el hareketleri olup, bilekten serbestçe kaslar üzerinde ilmi el manevralarıdır. Daha çok yoğurma hareketidir. Yorgun adale, setleşen adaleyi yumuşatma ve çeşitli toksin maddeleri kan dolaşımı vasıtasıyla dışarı atmaya çalışır. Bu şekilde yayılan kasın toksin maddeleri dışarı atılarak, kan temizlenir. Kasın iyi beslenmesine yardımcı olur. Alt ekstremitelerde 4-5 dk yeterlidir. Bu masaj şekli ile spazm ve kramp çözülür.
Perküsyon (Vurma) Nedir
Kas aktivitelerinin sürkülasyonunu sağlamak, gerilen kasları yumuşatmak ve sinir uçlarını uyarmak suretiyle yapılan, özellikle parmaklarla uygulanan darbeleme hareketidir. Süresi kasın durumuna ve yüzeyine bağlı olarak değişir. Genellikle 35-40 sn yeterlidir. Manuplasyonda önce küçük parmaklar deri yüzeyine çarpar, sonra diğerleri birbirleri üzerine darbelenir. El ayası kubbe şeklinde tutulur ve saniyede 3-4 vuruş yapılarak uygulanır.
Paratiroid Hormon
Paratiroid bezlerden salgılanan hormondur. Kandaki kalsiyum ve fosfat konsantrasyonunu ayarlar, kandaki kalsiyum düzeyini arttırır, fosfat düzeyini ise düşürür. Egzersizin etkisi bilinmemektedir.
Paratiroid Salgı Bezi
Tiroid salgı bezlerine bitişik dört küçük bezden oluşur. Ergenlik çağında en olgun duruma gelirler. Bedensel etkinlik için gerekli olan kalsiyum ve fosfor dengesini paratiroid bezi sağlar.
Kemiklerin gelişimini, sinirler ile kasların düzenli çalışmasını, kalp vuruşunu, kanın pıhtılaşmasını bu bezin salgısı ayarlar. Azlığı kemiklerin biçiminin bozulmasına, kas ağrılarına sebep olur. Fazlalığı ise, sinirlerin uyaranlara karşı duyarlılığının az olmasına sebep olur.
Paten Hokeyi Oyunu ve Kuralları
Uzunluğu 36*44 m ve genişliği 18*22 m’lik salonlarda, 1’i kaleci, 5’i saha içi ve 6’sı yedek oyuncu ile 2*20 dakikalık devrelerle oynanan bir oyundur. Devre arasında 3 dakika dinlenme verilir. Beraberlik durumunda oyun 10’ar dakikalık devreler halinde oynanır. Oyunu 5 hakem yönetir. En çok golü atan takım oyunu kazanır. Oyun alanının çevresi ortalama 20 cm yükseklikteki levhalarla çevrilidir. Topun çevresi; 22,5 cm, ağırlığı 155 gr’dır. Ayakkabılara tekerlekli paten bağlanır. Kaleciler; koruyucu başlık, yüz koruyucusu ve eldiven kullanır.