Erkek Tohum Hücresi (Sperm-Spermatozoit)
Erkek Üreme Sistemi
Erkek tohum hücreleri husyeler (testiler) de oluşur. Bunlar iki adet, yumurta biçimli ve kendilerine ait özel bir zarla deriden torbaların içinde yer almış bezlerdir. Testisler, içleri yumak şeklinde ince borulardan meydana gelmiştir. Borular iplik kadar ince olup içlerindeki hücre sıralarından spermatozoitler meydana gelir.
Testislerin başka bir özelliği de spermatozoitlerin doğuşunu etkileyen ve erkeğe erkeklik niteliklerini veren bir hormonu salgılamasıdır. Bu hormon, erkekte sakal bıyık meydana gelmesi ve kıllanmanın gerçekleşmesi, vücut yapısının özelliği, ses kalınlığı gibi özelliklerin ortaya çıkmasını ve sürekliliğini sağlar.
Testislerde spermatozoit oluşumu blue çağında yani 12-14 yaşlarında başlar. İhtiyarlık çağında da devam edebilir. İplik şeklindeki ince boruların iç çeperlerindeki yuvarlak hücreler çeşitli devreler geçirerek spermatozoit durumuna gelir. Spermatozoit tek bir hücre olup insan hücreleri arasında en küçüklerindendir. Mikroskoptaki görünüşü adeta durgun sularda sürüler halinde dolaşan kurbağa yavrularını andırır. Yani bir başı, bir gövdesi ve uzun bir kuyruğu olan hareketli hücrelerdir. Yumurta biçimindeki baş kısmında, hücre zarı çekirdeği yer alır. Daha sonraki bölümlerde belirtileceği gibi, kadın yumurta hücresine giren, erkek tohum hücresinin baş kısmıdır. Kuyruk ise kamçı gibi olup spermatozoitin hareket yeteneğini sağlar. Cinsel ilişki sırasında kadının haznesine dökülen spermler bir iki dakika içerisinde rahim ağzını örten salgıların içine girerler. Ancak, testislerde oluşan spermatozoitler hemen dışarı atılmaya hazır değildirler. Spermler önce yumak şeklinde açıldığı zaman 5-6 metreyi bulan bir kanala gelirler, bundan sonra 30 cmlik ikinci bir kanalı geçip tohum keseleri denen, prostatın iki yanındaki keselerde toplanırlar. Bütün bu yol boyunca canlılıklarını sağlayacak birtakım maddeleri, prostat ve bunun gibi iç salgı bezlerinin çıkardığı sıvılardan sağlarlar ve adeta onların içinde yüzerler.
Depo edilmiş spermatozoitler 30-40 gün yaşarlarsa da, yaşlandıkça canlılık ve döllenme yetenekleri azalır. Bu şeklide yaşlanan ve ölenlerin yerlerini hemen yeni oluşan taze spermatozoitler alır ve depolanır. Spermatozoitlerin kadın vücudunda 5-6 gün, dış ortamda ise 48 gün yaşadıkları tespit edilmiştir.
Cinsel ilişki sırasında erkekten atılan spermatozoitlerin sayısı 200-600 milyon arasında değişir. Bunlardan 1000 tanesi kanallara kadar varabilir ancak döllenmeyi yani dişi yumurta hücresi içine girmeyi tek sperm başarabilir.
