Bronkoskopi Nedir, Bronkoskopik, Bronkoskopi Nasıl Yapılır
Bronş kanseri kuşkulanılan hastalara bronkoskopi uygulanır.
Fleksibl fiberoptik bronskoskopi lokal anesteziyle yapılır. Bronkoskop sübsegment bronş dallanmasına kadar erişilebilir. Bronkoskopiyle lezyonun görünüm özelliği ve yeri incelenir. Lezyondan biyopsi yapmağa çalışmalıdır. Biyopsi materyelinin veya fırçalama veya lavajla sağlanan materyelin sitolojik ve bakteriyolojik incelemesi yapılır. Bronkoskopi bittikten ve anestezi etkisi azalıp kaybolduktan sonra yapılan bu girişimin iritasyonuyla kuvvetli öksürük ve balgam çıkarması oluşur. Postbronkoskopik öksürükle oluşan sekresyonu toplamalı ve histopatolojik incelemeye göndermelidir. Bu inceleme teşhis için çok önemlidir.
Bundan başka bronkoskopi klinik, radyolojik ve laboratuvar incele-meriyle tüberküloz, infeksiyonlar, granulomalar ve akciğer kanserine benzeyen diğer hastalıkların ayırıcı tanısına yararlı olur. Bronkoskopiyle teşhis konamamışsa bilgisayar tomografiden yararlanarak yapılan iğne biyopsisiyle materyel alınır. Gerektiğinde sitolojik tanı için açık biyopsi veya lenf bezi, deri altı nodülleri, plevra sıvısı ve kemik lezyonlarından materyel alınır.
Özellikle cerrahi girişim endikasyonunda mediastnoskopi yapılmalıdır.
Bronkoskopi endikasyonları
1- Hemoptizi Başlıca nedenleri kronik bronşit, akciğer tüberkülozu, pnömoni, diğer infeksiyonlar, granulomalar, bronş kanseri, bronş adenoma'sı, metastatik tümörler, bronşektazi ve akciğer absesidir. Kanama devam ederse bronkofiberskopi yapılarak lezyonun yeri ve tanısına yararlı bilgi sağlanır.
2- Nedeni anlaşılmamış ciddi ve kronik öksürük Kronik öksürük kronik obstrüktif akciğer hastalıkları, özellikle kronik bronşit, tüberküloz, bronş yabancı cisimleri, bronş kanseri veya bronş adenoma'sı ile ilgili olabilir.
3- Klinik tıkanma belirtisi (wheezing) Yerel ve kalıcı sibilan, ronflan railerin duyulması, bronş ve trakeanın tam olmayan tıkanmasını kuşkulandırmalıdır. Tıkanma belirtisi yabancı cisim, neoplazma, tüberküloz, bronşit, astma, amfizem veya sikatris stenozu ile ilgili olabilir. Tiroid, özofa-gus tümörleri, timoma, granüloma, lenfoma veya metastatik tümör lenfadeno-patileri trakea ve bronşlara dıştan baskı yaparak tıkanma belirtilerine sebep olurlar.
4- Atelektazi ve yoğunlaşma Radyografide tümörle ilgisi kuşkulanılan atelektazi, yoğunlaşma ve diğer belirtilerin görülmesi.
5- Tanı konulamamış infeksiyonlar Diğer yöntemlerle teşhis edilememiş bronko-pulmoner enfeksiyonlarda bronkofiberskop'la elde edilen materyelin kültür ve diğer incelenmesi uygulanır. Özellikle balgam çıkaramayan hastalarda böylece hastalık tanısı sağlanır. Bronkofıberskopi iyi tolere edildiğinden infeksiyonlarda tedavi etkisini kontrol etme ve trakeobronşiyal temizleme için sık sık tekrar edilebilir.
Bronkoskopinin kontrendikasyonları
* Kalp ve akciğer fonksiyonunda ileri derecede azalma
* Bol hemoptizi
* Ateş nedeniyle hastanın anormal durumu
* Hastalığın çok ilerlemiş olması veya hastanın genel durumunun çok bozuk bulunması.
Elde edilen materyelin yayılması ve tesbit edilmesi Bronkoskopide fırçalama veya biyopsiyle elde edilen materyelin vakit kaybetmeden sitolojik incelenmesi yapılır. Bu olanak yoksa materyelin en kısa zamanda yayılması veya tesbit edilmesi gerekir. Çünkü alınan doku parçası çok kez çok küçüktür, küvete konursa kısa sürede kurur ve sitolojik tanı niteliğini kaybeder. Bu nedenle doku parçasını hastadan alır almaz hemen bir lam üzerine yaymalı ve içinde %90 alkol bulunan bir kaba daldırmalıdır. Böylece materyel tesbit edilmiş olur. Bronkoskop küretinin ucundaki materyel bir iğne ile alınır. Alınan materyel büyük ise %10 formalin solüsyonunda tesbit edilir.
Akciğer kanserinde bronkoskopiyle başlıca iki ana görünüm izlenir:
I- Bulgular dolaysız olarak akciğer kanseriyle ilgilidir Başlıcaları tümör, nekroz, infiltrasyon, bronş mukozasında düzensizlik, bronş tıkanma-sıdır.
II- Bulgular dolaylı olarak akciğer kanseriyle ilgilidir Başlıcaları stenoz, daralma veya baskı belirtisi, ödem, mukoza kızarması veya kan damarları dolgunluğudur.
Bronkoskopi ve histopatolojik tanı arasındaki ilişki Akciğer kanserlerinin bronş sisteminde lokalizasyon özellikleri ve oluşturdukları reaksiyon değişik olduğundan bronkoskopide görünme oranı aynı değildir. Örneğin epidermoid (skuamöz hücreli) karsinomada bronkofiberskopla pozitif bulgu oranı %70, adenokarsinomada %30, büyük hücreli karsinomada ise %60 dır. Bronkoskopide alınan materyelin histopatolojik incelenmesi tanı oranını artırır. Görülen anormal dokuyu fırçalamak, kürete etmek veya biyopsi yapmakla daha başarılı sonuç alınmaktadır. Bronkofiberskopla uygulanan küretaj veya biyopsiyle elde edilen materyelin incelenmesinde akciğer kanseri pozitif tanı oranı yaklaşık % 95 dir.
