Anatomi Nedir, Anatomi Fizyoloji, İnsan Anatomi
Anatomi, canlılar bilimi olan Biyolojinin bir koludur.
Biyolojinin çok geniş olan sınırı içine giren insan morfolojisi Embriyoloji ve Anatomiden meydana gelir.
Anatomi, grekçe ana (içinden) tome (kesmek) mânasına gelir kî disseksiyon yapmak demektir.
tnsan anatomisi, insan vücudunu meydana getiren ve belirli görevleri olan organ ve oluşumlardan bahseder.
İnsan vücudu birçok bakımdan incelenebilir; Estetik (güzel sanatlar). Filozofik bakımdan olduğu gibi.
Hekimlik ve cerrahlık bakımından Anatomi öğrenim ve öğretiminde kullanılan metodlar çeşitlidir:
1) Sistematik Anatomi
2) Topoğrafik Anatomi - Regional Anatomi
3) Tıbbî ve Cerrahî Anatomi - Tatbikattı Anatomi
4) Mikroskopik Anatomi - Histoloji
5) Developmental Anatomi - Embriyoloji
6) Kıyaslı (Komparatif) Anatomi
7) Yüzeyel Anatomi - Yüzey (Surface) Anatomisi.
Etimolojik anlamda anatomi, disseksiyon demek ise de insan vücudunu incelemek için, disseksiyondan başka usuller de vardır. iç organların muayenesinde kullanılan radiyolojik metodlar, yüzeyel ve topografik anatomide öğretilen projeksiyonlar üzerinde veya, doğrudan doğruya gözle, elle, parmak vurarak yapılan muayene gibi.
Anatomi Dersi, Anatomi Ders Notları
Öğrenim ve öğretim bakımından kullanılan bütün bu metodlar normal insan vücuduna aittir (Normal Anatomi).
Hasta organ ve vücutlardan bahseden Patolojik Anatomidir. Bu Anatominin ölü üzerinde yaptığı makroskopik muayene ve araştırmalar Otopsi adı alır.
Sistematik Anatomi (Sistem Anatomi); Doku yapısı (strüktürü) birbirine yakınlık gösteren ve aynı görevle ilgili organlar, anatomik sistemleri meydana getirirler.
Sistematik Anatomi, insan vücudunu sistemlere ayırdıktan sonra, her bir sistem içindeki organları sırası ile ele alır ve onların görünüşleriyle, şekil ve karakterlerini; birbirleriyle olan ilgi ve komşuluklarıyla, yapılarını anlatır.
Topografik Anatomi; İnsan vücudunu bir takım bölgelere ayırdıktan sonra, her bölgenin görüşü ve anatomik özelliklerini, hangi sistemle ilgili olursa olsun, o bölgede organları ve bunların birbiri ile ilgilerini ve yapılarını tabaka tabaka gözden geçirir. Buna Bölge Anatomisi (Regional Anatomi) adı verilir.
Tıbbî ve Cerrahî Anatomi ise, bu bölgelerin anatomisi ile birlikte Tıp ve Cerrahlık bakımından da önemini anlatır.
Yüzey (surface) Anatomisi veya Canlı üzerinde Anatomi; Derindeki organ ve anatomik oluşumlardan mümkün olanlarının dışardan veya yüzeyden, gözle, elle veya âletle yapılabiecek muayenesini, sınırlarının veya şekillerinin gösterilmesini veya çizimesini anlatır. Bu anatominin içine Endoskopik ve Radyoskopik Anatomi de girer.
Mikroskopik Anatomi veya Histoloji; Mikrotekni metodlarıyla normal insan vücudunu, mikroskop altında inceleyen ve anlatan anatomidir.
Gelişim Anatomisi veya Embriyoloji (Developmental Anatomi); Bu anatomi, aşılanmış yumurtacığın uterus içinde olgunlaşıp doğuncaya kadar geçen gelişimini inceler.
Embriyoloji Nedir, Embriyoloji Ders Notları
İnsan Embriyo ve Foetus'u ile birçok doku ve organların gelişimini incelemeden önce, gelişim teorilerini ve genel biyogenetik kanunları gözden geçirir.
Kıyaslı (Komparatif) Anatomi; Hayvan gruplarına ait organizmaları karşılaştırmalı olarak gözden geçiren bu anatomi her hayvana ait aynı organı seri halinde anlatır.
İnsan vücudu aşağıdaki sistemlere ayrılır, İnsan Vücudu Anatomisi:
1) Hareket Sistemi (Lokomotor sistem); Bu sistem içinde: kemik bilim - Osteoloji (Osteologia), Eklembilim - Artroloji (Arthrologia) Kasbilim - Miyoloji (Myologia) vardır. Bu üç bilime iskelet sistemi, eklem sistemi, kas sistemi de denilmektedir.
2) Dolaşım veya Damar sistemi (Systema vasorum)
3) Sinir sistemi (Systema nervorum)
4) Duyu organları (Organa sensuum)
5) Sindirim sistemi (Systema digestorium)
6) Solunum sistemi (Systema respiratorium)
7) Uro - genital sistem (Systema urogenitale)
8) iç salgılı bezler - Endokrin sistem (Endacrinologia)
İç organlar bilimi (Splanchnologia); sindirim, solunum sistemleriyle uro - genital sistemin içine giren organlarla, iç salgılı bezlerin ilmidir.
Bütün bu sekiz sistemi üçe indirmek mümkündür :
1) İlgilenme sistemi
2) Beslenme sistemi
3) Üretme sistemi.
Hareket, sinir, duyu organları birinci sistem içine; solunum, dolaşım, sindirim organlarıyla iç salgı bezleri ikinci sistem içine, geri kalan idrarı yapan ve götüren organlarla genital organları üçüncü sistem içine sokmak kabilse de bu sakilde bir bolünüm anatomik değildir.
Anatomide geçen durum ve doğrultu terimleri, Tıp Anatomi
Anatominin ele aldığı bütün organ ve oluşumlar; karşıda, ayakta duran, başı dik, gözleriyle öne bakan, üsttarafları yanlara sarkık, ellerin aya yüzleri öne çevrilmiş bulunan bir şahsa aittir.
Organ ve oluşumların durumlarını, doğrultularını ve birbiriyle olan ilgilerini anlatmak için Anatomi, vücuttan geçen bir takım tasarlı (imaginaire) düzlemler (plânlar) kabul eder.
Orta (median) plân; Gövdenin ortasından geçen ve vücudu sağ ve sol iki eşit ve simetrik bölüme ayıran plândır. Orta plâna göre iç organlar içinde simetrik ve asimetrik olanlar vardır; çift olan iç organlar normal olarak simetriktirler (böbrekler gibi). Bununla beraber çift organlardan birbirinden küçük farklar gösterenler vardır (akciğerler gibi).
Karaciğer, kalb vücudun orta plânına göre simetrik değillerdir. Orta plân üzerinde, vücudun ön ve arka yüzeyinde çekilen tasarlı çizgi, ön ve arka orta çizgilerdir (linea mediana anterior et posterior).
Orta plân kafanın sutura sagitalis'inden geçtiğinden bu ve buna paralel plânlara Sagital plân derler.
Sagital plâna enine dikey (vertico - transversal) olan plâna frontal plân derler.
Her frontal plâna, hem sagital plâna dikey olan plân, enine (transversal) plânlardır.
Vücudun önünden, arkasından, yanlarından, üstünden ve altından geçen altı tasarlı plân daha vardır.
Vücudun önünden geçen plâna, ön (anterior - ventral) plân; arkasından geçen plâna arka (posterior - dorsal) plân; yanlardan geçene yan (lateral) plân; en üst noktadan geçene üst (superior - cranial) plân en alttan geçene alt (inferior - caudal) plân denir.
Orta (median) plâna yakın organ ve oluşumlar için, iç veya içyan (medial - intern) uzak olanlar için dış veya dışyan (extern - lateral) terimleri kullanılır.
Bunlardan iç (intern - internal), dış (extern-external), daha çok boşluklu organ ve oluşumlar için kullanılır].
Üst tarafta medial yerine, ulnar; lateral yerine radial; alt tarafta medial yerine tibial, lateral yerine fibular terimi kullanan okullar da vardır.
Deriye yakın olan yapılar için, yüzeyel (superficialis), derin olanlar için, derin (profundus) kullanılmaktadır.
Üst ve alt tarafların gövdeye bitişik olan uçlarına yakın durumda olan Anatomik yapılar için, prozimal; uzak olanlar için distal terimi kullanılmaktadır.
