Memelilerin Beslenme Şekilleri
Omurgalı hayvanların sindirim aygıtı aynı temel yapı planını taşır. Bunların uğradığı çok çeşitli değişimler farklı beslenme tiplerinin doğmasına yol açmıştır.
a) Etle Beslenenler: Et, besince zengin ve kolay sindirilir bir maddedir. Etçillerin bağırsağı bu nedenle kısadır ve az bir alan kaplar.
b) Otcul Memeliler: Genelde bitkisel besinin besleyici değeri azdır. Ayrıca çok sıkı bir hücre çeperince sarılıdır. Değerlendirilebilir protein miktarı düşüktür. Bu nedenle otçullar büyük miktarda besin alır. 600 kg'lık bir inek günde 50-60 kg ot yer. Otculların bağırsağı genelde uzundur. Bağırsağın vücut uzunluğuna oranı yarasada 1: 1,9, kurtta 1:4 ve köpekte 1:5 olduğu halde, atta 1:10, öküzde 1:20 ve koyunda l:25'dir.
Geviş getirenler bitkisel besini en iyi şekilde kullanır. Bunların mideleri hem selülozu sindirmeye hem de en basit azot bileşikli proteinleri yapmaya uygundur. Geviş getirenlerin midesinin dört bölümü vardır. Bunlar 1. ve 2. mide, kırkbayır ve şirden diye adlandırılır. 1. ve 2. mide bölümünde tükrükle ıslanan besin depolanır. Çeşitli türden bakteriler önce selülozu glukozâ parçalar, daha sonra enerjice zengin sirke ve yağ asidi ile propionik aside dönüştürürler. Kamçılı hayvanlar yüksek
değerde protein üretirken bakterileri de yer. Mayalanan besin 2. mideden tekrar ağıza gönderilir ve orada çiğnenir. Bu da daha sonra kırkbayıra iletilir. Burada besinin suyu çekilir. Bir inek günde 100-190 İt mide özsuyu üretir. Alkalik karakterdeki bu sıvı mikroorganizmalar için çok uygundur. Midedeki besin püre halinde en son olarak şirdene iletilir ve kamçılı hayvanlar burada öldürülür. Böylece protein kazancı sağlanmış olur. Daha sonra sindirim incebağırsakta devam eder. Diğer otcullarda mikroorganizmalarca selülozun yıkımı oldukça büyük veya çift olarak gelişen kör bağırsakta olur.
İnsan sindirim sistemini andıran veya daha farklı sindirim sistemlerine diğer canlılarda rastlayabiliriz. Örümcekler sindirim özsularını avlarına enjekte edip ekstra-intestinal sindirime (=vücut dışı sindirimi) yol açıp, avının ön sindirime uğrayan sıvısını emerler. Kuşlar kursaklarına aldıkları besinlerini enzim salgılayarak sindirir. Kuş ve timsah midesi kaslı çiğneme midesi olup, içindeki küçük taş parçacıkları ile besini parçalar.
