Rektal Tümörler İçin Minimal Girişimsel Ameliyatlar
Beden açısından daha kolaydır ve iyileşme süresi daha kısadır, ama herkes için uygun değildir
Rektal kanser tanısı konulduysa büyük olasılıkla "açık" ameliyat gerekecektir. Cerrah tümöre ulaşıp çıkarmak ve kanserin yayılıp yayılma-dığını görmek için komşu dokuları incelemek amacıyla karında deri ve kaslar üzerinde geniş bir keşi yapacaktır.
Öte yandan, eğer az sayıda olmakla birlikte sayıları giderek artan rektum kanseri hastalarından biri iseniz, iki minimal girişimsel ameliyat tipinden biri için aday olabilirsiniz: Transanal endoskopik mikrocerrahi (TEM) ve laparoskopik rezeksiyon.
Daha Az Girişimsel Yol
1980'lerde uygulanmaya başlayan minimal girişimsel ameliyatlar yeni sayılır. Ancak bazı kanser tipleri dahil olmak üzere, pek çok hastalıkta açık ameliyatla karşılaştırılabilecek sonuçlar verdiği için öne çıkmaktadır. Hastalar açısından minimal girişimsel ameliyatın geleneksel ameliyatlara göre iki büyük üstünlüğü vardır: Daha az ağrı ve hızlı iyileşme süresi. Bunun nedeni kısmen, cerrahın, geniş bir hareket alanına gereksinim duyduğu için geniş bir ameliyat kesişi yapmasını gerektiren geleneksel ameliyat aletleri yerine, karında açılan çok küçük kesiklerden geçebilen bir skop (büyüteçli bir video kamera ve minyatür aletler taşıyan ince boru benzeri bir alet) kullanmasıdır. Cerrah, tümörü görebilmek için laparoskoba bağlı video monitörünü kullanır.
Transanal Endoskopik Mikrocerrahi (TEM)
Anüs yakınında yer almakla birlikte anal sfinktere sıçramamış olan bazı ufak, erken evrelerdeki tümörler "transanal eksizyon" ameliyatı olarak bilinen bir ameliyatla anüsten girilerek alınabilir. Transanal ameliyatın üstünlükleri, karında bir kesinin gerekmemesi ve hekimlerin çoğu durumda anüsü ve sfinkteri olduğu gibi bırakmasına olanak vermesidir ve bu kalıcı kolostominin gerekmeyeceği anlamına gelir.
TEM'in buna ek olarak sunduğu başka üstünlükler de vardır. Rektumda transanal eksizyon sırasında ulaşılamayacak kadar yukarıda bulunan tümörlerin ve kolonoskopi sırasında çıkarılması olanaklı olmayan büyük rektal poliplerin çıkarılmasında da bu teknik kullanılabilir. Her iki durumda da TEM dışında hastaların önündeki seçenek karın yoluyla yapılan ameliyattır.
Açık abdominal ameliyat ve transanal eksizyonda olduğu gibi TEM de genel anestezi altında yapılır. Cerrah önce rektumu karbondioksitle şişirir. Böylece endoskopiyi ve ameliyat aletlerini dolaştırmak için gerekli alan açılmış olur. Bu ameliyatın tamamlanması 30 dakika ile üç saat sürebilir. Ameliyatın ardından hastaya ağızdan ağrı kesici verilir ve hasta hemen yemek yemeye veya bir şeyler içmeye başlayabilir. Tipik hastanede kalış süresi bir ya da iki gündür.
Bulgular nedir?
Araştırmalar TEM'in, polipi veya T1 ya da seçili T2 tümörleri olanlarda hem güvenli hem de etkili olduğunu ve açık ameliyata göre daha az komplikasyon ortaya çıktığını gösteriyor. (T, tümörün ne derece yayıldığını gösterir. Hem T1 hem de T2 tümörleri erken evre tümörleri olarak değerlendirilir, çünkü barsağın kalın kas katmanını tutmamışlardır.)
Transanal eksizyonla karşılaştıracak olursak. Rektum kanseri olan 171 kişi üzerinde yapılan 2008 tarihli bir araştırmada TEM ve transanal eksizyon arasında komplikasyon oranı açısından bir fark olmadığı kaydedildi. Öte yandan TEM uygulananlarda üç yıllık izleme süresi boyunca yineleme olasılığının daha düşük (%27'ye karşı %5) olduğu görüldü.
Önemli noktalar. TEM düşünüyorsanız aşağıdaki noktaları unutmamanız önemlidir:
TEM yaygın bir uygulama değildir. Bu işlemi yapabilecek bir cerrah bulmak için büyük bir kanser merkezine gitmeniz gerekebilir.
Rektum kanserinde standart ameliyat tekniği, ya aşağı anterior rezeksiyon ya da abdominoperineal rezeksiyonla mezorektum ve lenf nodlarının çıkarılmasıdır. Ne TEM ne de transanal eksizyon ile lenf nodları alınmaz, bu nedenle evre-lendirme bilgisi eksik kalır. Bu nedenle hekimler bu işlemler açısından uygun durumdaki hastaları seçerken çok dikkatli olmalıdır. Bu tip bir ameliyat olmayı umuyorsanız ve size olamayacağınız söylenirse düş-kırıklığına uğramayın. Hekim, bu kararı tümörünüzün yerine ve evresine göre vermiştir ve TEM'in kanseri çıkarmak, yinelemeyi önlemek ya da sağkalım şansınızı artırmak için en iyi yol olmadığı sonucuna varmıştır. Bu minimal girişimsel tekniklere uygun bir aday olsanız da olmasanız da bunları değerlendirecek ikinci bir cerrahın görüşünü almak yararlı olabilir.
Laparoskopik Rektum Ameliyatı
Açık ameliyatla yapılan aynı tip rektal kanser ameliyatları laparosko-piyle de yapılabilir. Bunlara abdomi-noperineal rezeksiyon ve aşağı an-terior rezeksiyon da dahildir. Her iki işlemde de genellikle, tüm bitişik mezenter (barsak askısı) ve lenf nodlarının alınması için total mezo-rektal eksizyon (TME) yapılır. Laparoskopik ameliyatlar da genel anesteziyle yapılır ve cerrah karnın içini karbondioksitle şişirir. Daha sonra laparoskopinin ve ameliyat aletlerinin sokulması için 5-10 mm genişliğinde birkaç ufak keşi yapılır.
Yapılacak laparoskopik işlemin tipini kanserin yeri ve evresi belirler. Laparoskopik abdominoperineal rezeksiyon adı verilen birinci tip, rektumun alt üçte birlik bölümünde ve anüste bulunan her evredeki kanser için kullanılır. Bu ameliyatta hem karından hem de anüs tarafından yaklaşılır ve sigmoid kolon, rektumve anüs alınır. Anüs alındığından bu ameliyatı olan her hastaya dışkının bedenden atılabilmesi için kalıcı ko-lostomi yapılmağı gerekir.
Laparoskopik aşağı anterior rezeksiyon adı verilen ikinci tip, tipik olarak rektumu! üst üçte birlik kısmında ya da rektumun ortasında bulunan tümörleri çıkarmak için uygulanır. Bu işlem sayesinde cerrah, rektum ve anüsün işlevlerini yitirmesine genellikle yol açmaz ve kalıcı kolostomiye de gerek kalmaz. Öte yandan kolon ve rektum arasındaki yeni dokunun irileşmesine zaman tanımak için bazı hastalara geçici kolostomi yapılması gerekebilir.
Rektal kanser için laparoskopik ameliyatı uygulamak zordur, çünkü cerrahın tümöre ulaşmak için dar pelvisten geçip cinsel işlevlerle idrar yolları işlevlerintkontrol eden sinirlere dokunmadan çevre dokunun içinden ilerlemesi gerekir. Sonuç olarak ameliyat teknik açıdan çok zordur ve dört saat kadar sürer
Araştırmalarda gösteriyor? Araştırmacılar laparoskopik ve açık ameliyatları güven ve etki bakımından karşılaştırıyorlar.
Rektal kansari olan 4000'i aşkın kişi üzerinde laparoskopik total mezorektal eksizyon ile açık ameliyatın karşılaştırıldığı 48 araştırmanın gözden geçirildiği bir makalede, lapa-roskopik ameliyatın, daha az ağrı ve normal beslenmeye daha çabuk dönüş gibi kısa dönemde avantajlar sağladığı sonucuna varıldı. Öte yandan yineleme ve sağkalım oranları gibi uzun dönemli sonuçların lapa-roskopik ameliyatlar ve açık ameliyatlarda denk olup olmadığını saptamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Journal of Clinical Oncolog/de yayımlanan bir başka araştırmada CLASICC (kolorektal kanserde kon-vansiyonel ve laparoskopi destekli ameliyatların karşılaştırılması) deneyinin bulguları sunuluyor. Bu araştırmada, araştırmaya katılanlar ya açık veya laparoskopik abdominoperine-al rezeksiyon ameliyatı ya da açık veya laparoskopik aşağı anterior rezeksiyon ameliyatı oldu. Ayrıca laparoskopik ameliyatlar "yardımlıydı", yani tümörün dışarı çıkarılmasını kolaylaştırmak için keşi genişletilmişti, ancak yine de bu keşi açık ameliyat için gereken keşiden daha küçüktü. Araştırmacılar her iki grupta da ameliyattan üç yıl sonra sağkalım ve yineleme oranlarının benzer olduğunu gördü. Ayrıca, her iki grup da ameliyatın ardından yaşam kaliteleri açısından aynı sonuçları bildirdi.
Önemli noktalar. Aşağıda rektal kanser için laparoskopik ameliyatı düşünürken göz önüne almanız gereken bazı önemli noktalar yer alıyor.
Her cerrah, laparoskopik ameliyat yapmak için gerekli beceriye sahip değildir. Bu ameliyatı düşünüyorsanız rektum kanserinde laparoskopik ameliyat eğitimi almış, bu tip belli sayıda ameliyat yapmış ve düzenli olarak da yapmaya devam eden bir hekime yönlendirilmeniz gerekir.
Tüm araştırmalar olmasa bile bazıları laparoskopik ameliyatın, açık ameliyata göre idrar yolları ve cinsellikle ilgili daha fazla soruna yol açtığını ortaya çıkarmıştır.
Özetle
Açık ameliyat rektal tümörlerin çıkarılmasında altın standart olma özelliğini koruyor. Öte yandan açık ameliyat olmayı engelleyen tıbbi nedenler varsa, özenle seçilecek hastalar için minimal girişimsel ameliyat mantıklı bir seçenek olabilir.
Tedavi yaşam kalitemi ne kadar etkileyecek?
Barsaklarımın, idrar yollarımın ve cinsel fonksiyonlarımın durumu ne olacak?
Kolostomi gerekecek mi?
Yan etkileri önlemek ya da azaltmak için neler yapabilirim?
Bu tedavi planında nüks riski nedir?
Sigortam bu tedaviyi kapsıyor mu?
Bu tedaviyle ilgili başka biriyle daha konuşabilir misim?
