Migren ve
Baş Ağrısı Tedavisi
Baş
ağrısı olan hastalar genellikle ağrıları sıklaştığı, şiddeti arttığı, iş gücü
kaybına veya okulu aksatmaya neden olduğunda doktora başvururlar. Tedavinin
planlanmasında baş ağrısının ayırıcı tanısını yapmak önemlidir. Aile ve çocukla
birlikte baş ağrısı takvimi oluşturulmalıdır. Bu takvim baş ağrısı sıklığını,
süresini belirlemede, tetikleyicileri saptamada yararlı olabilir.
Migren
tedavisi muhtemel tetikleyicileri saptamak, ağrılı dönemde akut ağrı tedavisini
yapmak, atak sıklığını ve şiddetini azaltmayı amaçlayan koruyucu tedaviyi
planlamak şeklindedir. Tetikleyici faktörlerden uzak durma, düzenli beslenme;
düzenli uyku, uygunsuz ve aşırı analjezik kullanımından kaçınma; stresten
kaçınma; relaksasyon için konuşma; monosodyum glutamat, nitrit, nitrat, tiramin
içeren yiyeceklerden ve kafeinli içeceklerden kaçınma; vazodilatör,
bronkodilatör, kontraseptif ilaçların kullanılmamasını içerir. Atak sırasında
ışık ve gürültüden uzak durmak, sessiz ve karanlık bir ortamda uyumak ağrıyı
geçirebilir. Tedavi başarısı için yaşam tarzı düzenlemeleri ve
tetikleyicilerden uzak durmak önemlidir.
İlaçla
tedavi akut ve koruyucu tedaviyi içermektedir. İlaç alımının ardından bir-iki
saat içinde baş ağrısı geçiyorsa ve çocuk normal aktivitelerine dönebiliyorsa
akut tedavi başarılıdır. Akut tedavide ilk olarak spesifik olmayan ağrı
kesiciler denenmelidir. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) (ibuprofen,
naproksen sodyum), asetaminofen başlangıç tedavide kullanılmalıdır. Başlangıç
tedavisinde başarılı olunamazsa migrene spesifik ilaçlarla tedaviye
geçilmelidir. Oral toptanlar (sumatriptan suksinat, rizatriptan benzoat,
zolmitriptan), nazal spreyler (sumatriptan, zolmitriptan) kullanılabilir.
Subkutan sumatriptan ve dihidroergotamin ise sınırlı olarak kullanılmaktadır
Ayda üç
ya da dört kez migren ağrısı oluyorsa koruyucu tedavi başlanabilir. Çocuklarda
migrene bağlı işlev bozukluğunun değerlendirilmesi için kullanılan ‘Pediatric
Migraine Disability Assesment’ (PedMIDAS) ölçeği kullanılarak çocukların
migrene bağlı olarak ne kadar süreyle günlük işlevlerden (okula gitme, ödev
yapma) uzak kaldığı değerlendirilerek koruyucu tedavi başlama gereksinimi ve
ilaca cevap değerlendirilebilir. Yaş küçüldükçe PedMIDAS ölçeğinin
kullanımı zorlaşmaktadır (48). Koruyucu tedavide antidepresanlar (amitriptilin
hidroklorid, nortriptilin hidroklorid), antiepileptikler (valproik asit,
topiramat), antihistaminikler (siproheptadin hidroklorid) kullanılabilir
GBA‟da ilk olarak anksiyete ortadan kaldırılmalıdır. Genelde tedavide NSAİİ ve asetaminofen yeterlidir; sedatif ve antidepresanlar nadiren
gerekli olabilir. Yine migrende olduğu gibi tetikleyicilerden kaçınmak; düzenli uyku, düzenli beslenme korunmada önemlidir.
