Fiziki Tehditler (İşyeri Güvenlik)
Çevre güvenliğini tehdit eden fiziki etkenlerin; soğuk ve donmalar, elektromanyetik ışınlar, yüksek atmosfer basıncı, elektrik akımı, gürültü, iyonlayıcı radyasyon ve travmalar diye sayabiliriz. Bu etkenler hem çevrede, hem de işyerinde vardır. Bu konuda üç önemli unsuru açıklayalım.
a) Işık ve Aydınlatma Bozuklukları
Bir işyerinde bir işin iyi yapılabilmesi için, uygun aydınlatmanın yapılması gerekir. Bu aydınlatma olayı hem çalışanın sağlığıyla hem de işin verimiyle ilgilidir. Bir işyerinde aydınlatmanın yeterli olup olmadığını tespit etmek için çalışan yüzeylerdeki aydınlık yoğunluğu lüksmetre yardımıyla ölçülür.
İyi bir aydınlatmanın niteliklerini:
1- Yeterli şiddette olması,
2- İyi yayılmış olması,
3- Gölge vermeyen ve göz kamaştırmayan bir aydınlatma diye sıralayabiliriz.
Aydınlatmanın iyi olmadığı hallerde; yorgunluk belirtileri, baş ağrıları ve göz bozuklukları meydana gelir. İyi ve düzenli yapılan aydınlatma ise; verimli çalışmanın moralinin iyi olması gibi olumlu faydalar sağlar.
Aydınlatma iki şekilde yapılır:
1- Güneşle (Doğal) Aydınlatma
Güneşle aydınlatma doğal aydınlatma olarak nitelendirilmektedir.
2 - Suni (Yapay) Aydınlatma
Güneşle aydınlatmanın yetersiz kaldığı durumlarda aydınlatma için güneş ışığı yerine suni ışık kullanılır. Suni (Yapay) aydınlatmaya ya normal ampullerle ya da flüoresan lambalarla yapılır.
b) Renk ve İnsan Üzerindeki Etkileri
İşyerlerinde duvar, tavan, kullanılan araç ve malzemelerin yüzeylerindeki renklerin uygun seçilmesi halinde verimin artacağı, iş kazalarının azalacağı, kalitenin yükseleceği, yorgunluk gibi bedenî ve ruhî sorunların kalkacağı bu konuda yapılan deneylerden öğrenilmiştir.
Renklerin insan üzerindeki etkilerini şöyle sıralayabiliriz:
1- İç sıkıcı renkler : Koyu ve soluk renklerdir.
2- Uyarıcı renkler: Kırmızı, turuncu,
3- Teskin edici renkler: Mavi, yeşil,
4- Huzur vericilik ifade eden renk: Mor,
5- Göz yorucu renk: Beyaz,
6- Keder ifade eden renk: Siyah,
Endüstri işletmelerinde kırmızı, canlı turuncu, sarı ve yeşil renklerin kullanıldığı yerler şunlardır.
Kırmızı: Yangın söndürme cihazlarında, barikatlarda, tehlike işaret levhalarında, makine ve tezgahlardaki elektrik stop düğmelerinde kullanılır.
Canlı Turuncu: Makine ve tezgahların tehlike arz eden bölgelerinde, hareket halindeki kesicilerde kullanılır.
Sarı: İnşaat ekipmanları, iş makineleri (Dozer, traktör vs.) sanayide kullanılan lokomotifler, yangın ekipmanları ve dikkat levhalarında kullanılır.
Yeşil: Sedyeler, cankurtaran, ilk yardım odaları ve güvenlik haber levhalarında kullanılır.
İşyerlerinde tavanın beyaz olması, diğer yüzeylerin açık renklerden olmasının pek çok faydası vardır. Şöyle ki: Yüzeylerin uygun renklerle boyanmasının aydınlatmaya olumlu yönde büyük etkisi olur.
c) Ses ve Gürültü
1. Tanımı
Arzu edilmeyen çoğunlukla yapay olarak meydana gelen rahatsız edici sesleri gürültü diye tanımlayabiliriz. "Ses" kelimesi; gaz, sıvı ve katı cisimlerde moleküler titreşim esasına dayanan mekanik bir zorlamayı ifade eder. Sesin birimi"desibel" dir.
2. Ses ve Gürültünün İnsan Sağlığına Etkisi
İnsan sağlığına zarar vermeyecek maksimum gürültü seviyesi 60 desibel olarak kabul edilmektedir. Bu seviyenin üstündeki gürültünün insan sağlığına zararlı etkileri vardır. Bu etkileri iki grupta toplayabiliriz.
a) Sinir ve Ruh Sistemine Etkisi
Dikkat, yoğunlaşma ve reaksiyon kapasitesinde zayıflama, Fonksiyonel bozukluklar: Uyku bozuklukları, baş ağrıları, dolaşım bozukluğu semptomları, bazı kişilerde nörozlar vb.
b) işitme fonksiyonu üzerine etkisi Geçici sağırlık,
Tam sağırlık.
3. Alınması Gereken Tedbirler
a) Teknik Tedbirler
1. İşyerlerinde gürültü çıkaran makinelerin monte edilmeleri sırasında işyeri tabanı titreşim ve sesi azaltacak malzeme ve sistemle yapılmalı,
2. Gürültü olan işyerlerinin duvarları sesin yansımasını önleyecek malzeme ile kaplanmalı,
3. Makinelerin periyodik bakımları zamanında ve en iyi şekilde yapılmalı, değişecek parçalar hemen değiştirilmeli,
4. Makine seçiminde en az gürültü çıkaran tercih edilmeli,
5. Gürültü çıkaran makineyi çalışanlardan tecrit etmeli veya makineler ile çalışanlar arasına ses emici engeller koymalı,
6. Gürültü olan işyerlerini bölmelere ayırarak gürültüden etkilenenlerin sayısını azaltmalıdır.
b) Tıbbi Tedbirler
1. Kulak, sinir sistemi ve kemik hastalığı olanlar ile hipertansiyon-lular gürültülü işlere alınmamalı,
2. Sağır ve dilsizler gürültülü işler için tercih edilmeli,
3. Periyodikodyogramlar alınmalıdır.
c) Kişisel Tedbirler
Gürültü yok edilmediği hallerde kulak tıkaçları veya bütün kulağı örten kulaklıklar kullanılmalıdır.
