Yaralanma Şiddetinin Belirtilmesi
İş kazaları hakkında yeterli bilgi elde etmek ve gerekli incelemeleri yapabilmek için, iş kazası istatistikleri, kaza sıklığı ve ağırlık oranları üzerinde bilgiler toplanır.
Kaza sıklığı değerlendirmenin en güvenilir metodu milletlerarası alanda da kullanılan kaza endekslerini kullanmaktır. Bunlar; kaza tekrarlama oranı, kaza ağırlık oranı ve kaza sıklığı oranıdır.
a) Kaza Tekrarlama Oranı
Bir işyerinde veya ülkede milyon iş saatinde iş görmezlik yapan kaza sayısının Hesaplanmasıdır. Kaza tekrarlama oranı aşağıdaki formülle bulunur.
T= E*1.000.000/C
T= Kaza Tekrarlama Oranı
E=Seçilen zaman aralığında (ay veya yıl) meydana gelen ve bir günden fazla iş görmezliği gerektiren iş kazalarının sayısı.
C=Seçilen zaman aralığında (ay veya yıl) tüm işçilerin çalıştıkları saatlerin toplamı.
Örnek: Yılda, günde 8 saat üzerinden 300 gün çalışan ve 200 işçinin bulunduğu bir fabrikada gün kaybettiren 24 yaralanma olmuştur. Kaza tekrarlama oranı nedir?
T= 24*1.000.000/200*300*8=50 bulunur.
b)Kaza Şiddet Oranı (Ağırlık Oranı)
Kaza şiddet oranı aşağıdaki formülle hesaplanır.
A.O= F*1.000.000/C
F=Kayıp iş gücü
C=Aynı süre içinde çalışan iş saati.
A.O=Ağırlık Oranı
Örnek: 200 kişi çalıştıran bir fabrikada bir yıl içinde 24 iş kazası olmuştur. Bunlardan ikisi 2'şer ay, on sekizi 8'er gün, geriye kalan dördü 3'er gün istirahat almıştır. Kaza şiddeti nedir?
F=30x2+18x8+3x4=216 gün
A.O.=216*1.000.000/200*300*8=429
Kaza tekrarlama ve kaza şiddeti oranlan, iş güvenliği çalışmalarında şu faydaları sağlamaktadır.
l) Bir endüstri sektöründeki kaza durumunu tespit etmek.
2) Bir endüstri sektöründe kaza sıklığının yıllara göre meydana geliş hızını tespit etmek.
3) Çeşitli ülke veya aynı ülkedeki işyerlerindeki kaza hızlarını kıyaslamak.
