İş Yaşamında Bel Ağrısı
Anlattıklarınızdan yola çıkarak iş yaşamının bel ağrısı açısından önemli riskler oluşturduğu anlaşılıyor. İş yaşamı genel olarak beli nasıl etkiliyor?
Günümüzde teknoloji ve iş güvenliği çok ilerledi, ama iş hâlâ bel ağrısı için risk oluşturmaya devam etmektedir. İşyerinde aktiviteler sırasında ağırlık kaldırma, taşıma gibi fiziksel risklere maruz kalmaya ve çalışana uygun olmayan çalışma koşullarına bağlı olarak gelişen bel ağrısı, çalışanların en önemli sağlık sorunları arasındadır. İşe bağlı bel ağrısı bir meslek hastalığı olarak kabul edilir.
Ne sıklıkta görülür?
Bedensel çalışanların yaklaşık yarısı ciddi, sakatlayıcı bel ağrısından yakınmaktadır. Bel yaralanma oranı hafif endüstrilerde yılda 1.000 çalışanda 30-50, ağır endüstrilerde yılda 1.000 çalışanda 200 olarak saptanmıştır. Bel ağrısı endüstride çalışanlarla birlikte ofiste çalışanları da etkilemektedir.
Bel ağrısının çalışana ve işe etkileri nasıldır?
Çalışanlarda bel ağrısı hareketleri ve fonksiyonları kısıtlayarak sakat bırakabilir, iş verimliliğini ve performansı düşürebilir. İş günü kaybına neden olduğundan işvereni ve ülke ekonomisini olumsuz etkileyebilir.
Bel ağrısı ekonomiyi nasıl etkiler?
Çalışanlarda bel ağrısı, yüksek tanı ve tedavi harcamaları, özellikle işgünü kaybı ve sigorta tazminat ödemeleri nedeniyle maliyeti en yüksek hastalıklar arasındadır.
Gelişmiş ülkelerde tüm işgünü kayıplarının ve işçi tazminat ödemelerinin yüzde 25'i bel ağrısına bağlı oluşur. ABD'de bu konuda ilgili kurum olan "Social Security Di-sability"nin sağlık tazminatları için yaptığı tüm ödemeler 1957'den 1976'ya kadar yüzde 250 artarken, bu dönemde bel ağrısı nedeniyle sakatlık ödemeleri yüzde 2800 artmıştır.
İskandinav ülkelerinde bel ağrısı maliyeti verilerine dayanılarak bel ağrısı sakatlığının sosyal devlette iflasa neden olabileceği ileri sürülmektedir.
Sakatlayıcı bel ağrısı sıklığının ve maliyetinin artış nedeni nedir?
İşte bedensel çalışanlarda fiziksel yüklenmelerin artması, endüstride ve ofiste bilgisayar kullanımının yoğunlaşması bel ağrısı riskini artırmaktadır. Gelişmiş ülkelerdeki yasalarda "işe bağlı bel ağrısı"nın tazminat ödeme ve hastalığa bağlı erken emeklilik nedeni olması, bel ağrısı bildirimini ve maliyetini artırmaktadır.
İşe bağlı bel ağrısının sıklığı ve maliyetindeki dramatik artış nedeniyle çalışanın, işverenin, sağlık bakım sistemlerinin ve sigorta şirketlerinin dikkati bu noktaya çekilmiş; tanı, korunma ve tedavi yaklaşımlarında çalışmalar hız kazanmıştır.
İşe bağlı bel ağrısının risk etkenleri nelerdir?
İşyerinde belin ve vücudun yanlış kullanımına ve tekrarlamak ve zorlamalı hareketlere bağlı yüklenmesi, bel ağrısı oluşumunda rol oynamaktadır.
İşyerinde bel ağrısı için birçok risk etkeni vardır. Ayrıca günlük yaşamdaki aktiviteler de bel ağrısının oluşumuna etki eder. Bel fıtığının gelişmesinde dizleri bükmeden öne eğilme, ağırlık kaldırma ve gövdeyi döndürmenin etkili olduğu gösterilmiştir. İşyerinde riskleri, fiziksel, ergonomik ve psikososyal olarak 3'e ayırabiliriz.
1. Fiziksel risk etkenleri
Ağırlık kaldırma, indirme, taşıma, uzanma ve dönme gibi aktiviteler,
Tekrarlamak ve zorlamalı hareketler,
Belin ve vücudun yanlış pozisyonda kullanımı,
Uzun süreli aynı pozisyonda çalışma,
Tüm veya kısmi vücut vibrasyonu.
2. Ergonomik risk etkenleri
iş istasyonunda oturulacak yerin, ağırlık kaldırma, taşıma ve uzanma yerinin çalışana uygun olmaması,
Aydınlatma, ısıtma ve nem gibi çevresel etkenlerin yetersizliği.
3. Psikososyal etkenler
Son yıllarda fiziksel etkenler kadar psikososyal etkenlerin de bel ağrısı oluşumunda rol oynadığı belirlenmiştir. Başlıcaları şunlardır:
İş memnuniyetsizliği,
Motivasyon eksikliği,
Çalışanın iş üzerindeki kontrolünün olmaması,
Ağır iş yükü sorumluluğu,
Yetersiz iş arkadaşı ve amir desteği,
Monoton iş.
Riskin en fazla olduğu iş kollan
İşe bağlı bel ağrısı için kimler risk altındadır?
Hemen her işyerinde ve tüm iş kollarında bel ağrısı için risk vardır. İşe bağlı bel ağrısı için elle taşıma işleri olarak adlandırılan, mekanik yardımcı kullanılmaksızın ağırlık kaldırma, indirme, taşıma, eğilme ve dönme gibi fiziksel aktivite gerektiren işlerde çalışanlar yüksek risk altındadır. Riskin en fazla olduğu işler şunlardır:
İmalat sektörü
İnşaat sektörü
Yiyecek içecek üretim ve satış işleri
Hizmet ve temizlik işleri
Sağlık bakım işleri
Uzun yol sürücülüğü
Bu endüstriler yanında, ofis çalışanları ve bilgisayar kullananlar ve sporcular, diş hekimleri gibi meslek grupları da bel ağrısı ve diğer kas iskelet hastalıkları için risk altındadır.
Tazminat ödenmesini gerektiren sakatlayıcı bel ağrısı en sıklıkla makine operatörleri, kamyon sürücüleri ve sağlık personelinde görülür.
