Elma tipi şişmanlık
Bel çevresinin önemini biraz daha vurgulayabilir misiniz? Kadın ve erkekte fark ediyor mu?
Genellikle kadınlar "armut tipinde", erkekler "elma tipinde" şişmanlıyor. Elma tipi şişmanlık daha kötü. Armut tipi şişmanlık, yani kalçada yağ toplanması o kadar tehlikeli değil. Bel çevresinde toplanan yağ, metabolizmayı daha kötü etkiliyor. İyi kolesterolü düşürüyor, trigliseridi ve şekeri yükseltiyor. Her hastada nasıl tansiyon ölçüyorsak, bel çevresini de ölçüyoruz. Riskin başladığı belli sınırlar var: Erkeklerde 102 cm'yi, kadınlarda 88 cm'yi geçmemesi gerekiyor. Son zamanlarda bu rakamlar daha da düşürüldü. Erkeklerde 95 cm'den sonra kalp hastalığı riskinin başladığı ülkemizdeki araştırmalarda da gösterildi.
Hocam bir de "beden kitle indeksi" yok muydu?
Beden kitle indeksi şişmanlıkla ilgili genel bir fikir verir. Kilogram olarak vücut ağırlığının, metre olarak boyun karesine bölünmesiyle elde edilir. Yağın nerede toplandığını ifade etmez. Bel çevresini ayrıca ölçmek, beden kitle indeksi ölçümü üzerine katkıda bulunur. Beden kitle indeksleri aynı olan iki kişiyi alırsak, bunlardan bel çevresi daha kalın olanın riski daha yüksektir.
Çok enteresan! Erkeklerin bel çevresinde biriken yağlar için "içki göbeği" deyip pek önemsemiyoruz. Demek ki bel çevresinde biriken yağların çok ciddiye alınması gerekiyor.
Tabii ki! Bu önemli bir risk faktörü. Türkiye'de de özellikle TEKHARF çalışmasında gösterildi. Beden kitle indeksiyle ifade edilen şişmanlık zaten bir risk, ama yağların bel çevresinde birikmesi, bu riski daha da artırıyor.
Bence bu çok önemli bir mesaj oldu. Bir şeyi daha merak ediyorum. Vücudumuzun yağlanması gibi kalbimiz de yağlanır mı?
Yağ zaten bütün organlarımızda bir miktar var. Karaciğerimizde de, bağırsaklarımızda da, kalbimizin çevresinde de yağ var, bizim için tehlikeli olan damarların içinin yağlanması. Kişi çok şişman olduğu için bütün organlarında yağlanma olabilir, buna kalp de dahildir, ama o kişinin damarlarının içinde yağlanma yoksa risk altında değildir. Her şişman kişinin damarlarının içi de yağlı olacak diye bir şey yok. Damarlardaki yağlanmayı şişmanlığın yanı sıra diğer faktörler de belirliyor. Kolesterol, trigliserid düzeyi, tansiyon, sigara içilip içilmediği, kan şekeri, bütün bunlar birlikte rol oynuyor. Kişi şişman ve şeker hastasıysa riski çok artıyor, bazıları da var ki şişman olmasına rağmen şekeri, tansiyonu, kolesterolü yükselmiyor. Bu kişilerde kalp-damar hastalığı riski çok artmaz.
