Malin Hipertansiyon
Malin hipertansiyon, tansiyonun birden' yükselmesi veya olası hipertansiyonun çok daha fazla artmasıyla ortaya çıkabilen bir sendromdur. Kontrolsüz hipertansiyon, nöroretinopati ve böbrek yetersizliğinin bulunduğu üçlü bir klinik durum olarak ortaya çıkar. Genellikle iyi kontrol edilmeyen esansiyel hipertansiyon sonucu oluşur. Bazende hipertansiyon öyküsü olmayan geçlerde ya da fe-okromasitoma, akut aort diseksiyonu, eklempsi gibi sekonder hipertansiyon nedenleriyle de gelişebilir. Tedavi edilmezse konvülsi-yonlar ve koma gelişebilir.
Hastanın Değerlendirilmesi
Hastada baş ağrısı, ensede ağrı, görme bozuklukları araştırılır. Daha önceden varolan kontrolsüz hipertansiyon böbrek hastalığı, feokromasitoma, eklempsi, kontrolsüz kontraseptif ilaç kullanımı sorgulanır.
Belirti ve Bulgular
Hastanın değerlendirilmesi ve fizik muayene sonucunda saptanır.
Sistolik ve diyastolik kan basınçları 140/90 mmHg1 nın üstünde bulunur.
Retinopati ve göz içi kanamaları olabilir.
İntrakraniyal basıçta artma, uyuşukluk, konfüzyon, koma ve nöbetler gibi nörolojik belirtiler izlenir.
Tanı
Serum elektrolitleri, BUN, kreatinin, idrar analizi, tam kan sayımı, göğüs filmi, 12 derivasyonlu EKG, tomografi, sekonderse nedene yönelik tanı yöntemleri kullanılır. Örneğin, feokromasitomada Vanil mandelik asit (VMA) seviyesine bakılır.
Malign Hipertansiyon Tedavi ve Bakım
1. Hava yolu açıklığı sürdürülür; aıway veya gerekirse,entübas-yon yapılır.
2. 02 uygulanır.
3. Damar yolu açılır ve damar yolu açık kalacak şekilde %5 dekstroz verilir.
4. Gerektiğinde ileri kardiyak yaşam desteği için hazırlıklı olunur.
5. Gerekli olan ilaçlar uygulanır.
a. Sodyum Nitroprusid: arter ve venlerde vazodilatasyon yapar.
b. Hidralazin (Aprosolin) sadece arterlerde vazodilatasyon yapar.
c. Fentolamin: adrenal krizde en etkili ilaçtır.
d. Propranolol (P bloker) (-) kronotropik, (-) inotropik ve (-) dromotropik etkili, örneğin; dideral verilir.
e. Sedasyon için morfin yapılır.
6. Kalbin iş yükünü azaltmak için vazodilatasyon yapıcı ilaçlar uygulanır.
a. Vazodilatasyon için propranolol
b. Nitratlar
c. Morfin (periferik vazodilatasyonda etkili)
d. Diüretikler
e Kalsiyum antagonistleri (Nidilat dil altı olarak kontrollü bir şekilde verilebilir)
f. ACE inhibitörleri
7. Hastanın belirli yaşamsal parametreleri izlenir ve değerlendirilir
a. Tansiyon çok yüksekse 5 dakika aralarla kontrol edilir.
b. Sürekli monitorizasyon sağlanır.
c. Kalp ve solunum sesleri dinlenir.
d. Periferik perfüzyon gözlenir (nabızlar, cilt rengi,nemi ısısı, kapiller dolgunluk)
