Termal Yanıklar
Termal yaralanmalar en çok görülen yanık şeklidir. ABD'de her yıl 2 milyon üzerinde termal yanık nedeniyle yaralanma olduğu, bunların 500.000'inin hastanede yatarak tedavi gördüğü, 70.000'inin ise yaşamını yitirdiği belirtilmektedir.
Termal Yanık; Hastane Öncesi Bakımı
Yanık alanından uzaklaştırma,
Yanmış elbiselerin çıkarılması,
Kimyasal ya da haşlanma yanıklarında etken maddenin bir kumaşa/beze emdirilerek çıkarılması,
Katran yanığına soğuk uygulama yapılması,
Kimyasal yanığın irigasyon şeklinde yıkanması,
Elektrik yanığında elektrik düğmesinin kapatılması ya da etkilenmiş
bireyin kuru, iletken olmayan bir obje ile elektrik kaynağından uzaklaştırılması, ABC'nin değerlendirilmesi,
Hava yolu açıklığının sürdürülmesi,
Yeterli solunumun sağlanması,
Dolaşımın değerlendirilmesi, Travmaya ilişkin değerlendirme, Vücut ısısının korunması, Sıvı gereksiniminin belirlenmesi ve olanaklar uygunsa damar yolu açılarak sıvı
tedavisine başlanması, En kısa sürede acil bölüme nakil edilmesi.
Dokular yandığında hücre ölümü sonucu açığa çıkan lokal doku hormonlan (histamin bradikinin) inflamatuar reaksiyonları başlatır. Ayrıca yanık bölgesi ve etrafında vazodilatasyon, kapiUer permeabi-litede artma ve doku hücrelerinin permeabilitesindeki değişiklikler büyük miktarda hücre dışı sıvının sodyum ve proteinin yanıklı, bölgeden geçerek kabarcık ve lokal ödem oluşturmasına ya da açık yaradan sızmasına neden olur. İntravasküler sıvıda azalma kan vizkosi-tesinin ve hemotokrit değerinin yüksek bulunmasına neden olur.
Vücuttaki hücre dışı sıvının büyük bir kısmının yanıklı bölgeye geçmesi, kardiak output'un düşmesine ve hipovolemik şok oluşmasına neden olur.
Termal Yanıkta (Alev Alma) Acil Yardım
Koşuyorsa koşması engellenir. Koşma alevleri güçlendirir, üfleme etkisi yapar.
Yanan kimse ayakta durursa çıkan gazların solunum yollarına gitmesi saçlarının tutuşması kolaylaşır. Tutuşan bireyin hemen yere yatırılması ve kendi çevresinde yuvarlanmasının sağlanması gerekir. Bu yangının sönmesini sağlayacaktır. Alevler bu yolla çoğu kez söner. Alevsiz yanma ise yanan bireyin hemen bir battaniye ya da halıya sarılmasıyla söndürülebilir.
Elektrik nedenli tutuşmalarda ve patlayıcı maddelerin neden olduğu yanıklarda su durumu kötüleştirebilir ve yanma oranını arttırabilir. Sulu yangın söndürücüler'de de aynı tehlike söz konusudur.
Kuru kimyasal yangın söndürücüler zorunlu durumlarda kullanılabilir. Yangın söndürücünün dik tutulması ve kazazedeye en etkili uzaklıktan sıkılması gerekir.
Alevler söner sönmez bütün yanan elbiselerin hızla çıkartılması gerekir. Elbiseler kesinlikle kesilerek çıkartılmalı, sıyrılarak çıkartılması engellenmelidir. Sıyırma, alttaki yanık dokunun daha çok zarar görmesine yol açabilir.
