Kromozomların Yapısı ve Şekil Değişimi
Hem erken interfazın kromatin ipliği, hem de kromatid kromozomu DNA dizininden oluşur. Bu dizin birbirine enine bağlarla bağlı iki uzun iplik molekülünden yapılır, yani onu rahatça bir merdivene benzetebiliriz. Bu oluşum bir eksen etrafında döner. Buna ÇİFT HEÜKS denir. Deniz kirpisi Eğer İnsandaki en büyük kromozomun bir gergin DNA çift sarmalından oluştuğu kabul edilirse bu, 75 mm uzunluğa ulaşır. Oysa DNA dizini uzun olmayıp küresel ve histondan oluşan protein kompleksinden(inci dizisi şeklinde) meydana gelir. Dizin her kürenin etrafını 1,5-2 defa sarıp, onunla NÜKLEOZOM yapar ve bir sonraki küreye uzanı. Protein kompleksini bu şekilde sarması nedeniyle, kromatin ipliği ancak DNA dizininin tam gergin iken sahip olacağı uzunluğunun 1/6'sı kadardır. İnci dizinli yapı interfaz çekirdeğinde kromatin ipliğinin sadece 1,3 mm uzunluğunda olmasını sağlar. Mitoz sırasında, iplik yoğunlaşarak TRANSPORT ŞEKLfne geçer. Heliks yapı ve katlantı, nükleozomların daralması ve sonuçta kısalma ile kalınlaşmasına yol açar. Metafazdaki iki kromatid kromozomu ile kısalmanın en fazla olduğu döneme girilir. İnsanın en büyük kromozomunun boyu 10 mikrometredir, yani uzatılmış olduğu düşünülen DNA dizinin 1/7300'üdür.
Kromozom Yapısı
Ağ ipliklerinin işlevi çeşitli alkaloidlerle bozulabilir. Colchisin ağ iplik proteini oluşumunu inhibe (=engelleme) eder ve çekirdek bölünmesinde kromatidlerin birbirinden ayrılmasına mani olunur. Böylece çekirdek ile hücre bölünmesi gerçekleşmemiş olur. Tüm kromatidler müşterek bir çekirdekte toplanır. Bu olaya ENDOMlTOZ denir. Böylece kromozom seti sayısında artış olur, buna POLtPLOİTLİK denir. Yine indolalkaloidlerden vincristin ve vinblastin çekirdek bölünmesini engeller. Onların bu antimitotik ve bu nedenle de sitositotik özellikleri yüzünden, "ONKOLİTİK" (= Kanser engelleyici) olarak, bazı lösemi (-kan kanseri) türlerinde, tedavide kullanılırlar.
