Kan ve Kan Ürünü Saklanması
Tam Kan ve eritrosit süspansiyonu (ERT) buzdolabında 2 - 6 °C de korunur. Kullanılmayan ürün, kan merkezinden çıktıktan sonra 1 saat içinde geri dönmelidir^Bu süre geçirilerek kan merkezine gönderilen ürün tutanak tutularak imha edilecektir. Klinik ameliyat listesindeki hastalara ait kanlar, operasyon sabahı gönderilir ve aynı günün akşamı kullanılmayan ürünler geri dönmelidir. (kan saklama)
Taze Donmuş Plazma (TDP) -18 °C de donmuş durumda fonksiyonel kalır. TDP eritilerek kliniklere gönderilmektedir. Erime süresi sadece 15 dakikadır ve telefonla eritilme isteği kan merkezine iletilebilir {tel 3879). Olabildiğince kısa sürede, ideali 2 saat içinde transfüzyonu tamamlanmalıdır. Buzdolabı rafında 24 saat si .bildir. Ancak asla tekrar dondurulmamalıdır. Eritilerek kliniklere gönderilen ürün kan merkezine ancak imha edilmek üzere döner. Sadece hemen kullanılacak ürünün isteği yapılması bu nedenle önemlidir.
Trombosit süspansiyonu için oda ısısı ( 22 ± 2 °C ) optimal durumu temsil eder. Trombosit süspansiyonları, buzdolabına asla konulmamalıdır. Oda ısısında saklanmaları sürecinde sürekli ajitasyona ihtiyaç gösterirler.
Kan ve kan ürünü kullanılıncaya kadar Kan Merkezi'nde saklanacaktır.
Kan Merkezi, hasta için bir rezervasyon kartı hazırlar ve bölümün transfüzyon hemşiresine iletir. Operasyon vakaları için rezervasyon kartı düzenlenmez, ameliyat listeleri esas alınır. Ameliyathanelere gönderilen kan dolaplarında saklanır allanılmayan kanlar aynı gün akşamı kann merkezine gönderilir
Rezervasyon kartları transfüzyon hemşiresi tarafından özenle saklanmalıdır.
Rezervasyondaki kan ve kan ürününün isteği: Transfüzyon hemşires i) Kan İstek Belgesini
Rezervasyon Kartını
Hastanın örnek kanları (1tüp EDTA'lı,1tüp düz kan)
kan merkezine iletir. Rezervasyon kartı kan merkezi tarafından doldurulacaktır.
NOT: Rezervasyon süresi 5 gün olup rezervasyon süresinin uzatılması için hekiminin kan merkezini arayarak gerekçeli talebini iletmesi gereklidir. (kan saklama dolabı)
Tüm kan ve kan ürünleri, bölümün transfüzyon hemşiresine kan nakil elemanları tarafından iletilir.
Transfüzyon hemşiresi, ürünü ve rezervasyon kartını teslim alır.
Kan Kayıt Defterine kaydeder.
Teslim aldığı ürünü takip eder. Transfüzyon kararından vazgeçildiyse, kan merkezini arayarak ürünün rezervasyona geri dönmesini sağlar. Transfüzyon gerçekleşirse, transfüzyon reaksiyon formunun doldurulup saklanmasını sağlar.
Transfüzyon öncesi uygunluk testleri için kan örneği:
Tam kan veya eritrosit süspansiyonu verilecekse, düz ve EDTA'lı kan örnekleri alınır.
Taze donmuş plazma veya trombosit süspansiyonu isteminde, sadece EDTAlı kan örneği yeterlidir.
Kan örneği, intravenöz sıvı infüzyonu yapılan koldan alınmamalıdır.
Uyumluluk testi için alınanan kan örneği, hastanın yanında etiketlenmeli ve hastanın tam ismi ile hastane numarasını içermelidir. Örneği alan kişinin ismi de etikette yer almalıdır.
Örneğin hemolizü olmamasına büyük dikkat gösterilmelidir.
Örnekle ilişkili herhangi bir kuşku oluşursa, yeni bir örnek alınmalıdır.
Hasta yakını örnek kanlarla beraber kan merkezine yönlendirilirken, kendilerinden, istenen ünite adedi kadar donör isteneceği konusunda bilgilendirilmelidir
Kan Merkezi Ürün Hazırlık Basamakları: Donör Hazırlığı
Donörün sorgulama ve muayenesinin yapılıp, donör olmaya uygunluğu saptanır. Bu aşamalar, uygun koşullarda en fazla 20 dk. sürmektedir. (eritrosit değeri)
Donör olnaya uygunluğu saptanan kişiden örnek kanlar alınır. Hastaya uygunluğu ve viral seroiojisi test edilir. Bu aşama yaklaşık 2 saat sürer.
Belli bir hasta için p ;tansiyel verici olan kişinin viral seroiojik testleri 10 gün geçerliliğini korur ve istendiği an 1-5 dakikayı aşmayan bir süre içinde kan toplanır. 10 günü aştıktan sonra donörün yeniden donör sorgulama, muayene ve viral seroiojik değerlendirme basamaklarından geçip donör olma özelliğini koruyup korumadığı gözden geçirilir. Aynı hastanın sürekli donörü olan trombosit aferez donörlerinde testlerin geçerlilik süresi 30 gündür.
Taze Tam Kan: Donasyonu izleyerek ilk 24 saat içindeki tam kanı tanımlar. Toplanma süresi sadece 15 dk. olmakla beraber, viral seroiojik testler ve uygunluk testleri ile beraber hazırlık süresi 2 saati bulmaktadır.
Eritrosit Süspansiyonu (eritrosit nedir): Plazması uzaklaştırılmış kandır. Hazırlık süresi en az 2-3 saattir. Seroiojik testlerinde 2 saatten önce sonuçlanmadığı dikkate alınırsa, hemen hemen tam kanla aynı sürede hazırlanmaktadır.
TDP: 37 °C su banyosunda eritilerek servislere gönderilir. Erime süresi 15 dk.dır. (lökosit eritrosit)
Bandom Trombosit Süspansiyonu: Hazırlık süreci en uzun ve zahmetli ürün olmakla beraber, kan merkezinde genellikle bulunmaktadır. İstenen kan grubundan, istendiği sayıda ürün (erişkin .için genellikle 6 adet) havuzlanarak teslim edilir. Bu işlem en fazla 15 dk'da gerçekleştirilmektedir.
Aferez Trombosit Süspansiyonu: Donör hazırlığı tamamlanmış donörden, genellikle 45-60 dk da elde edilebilir.
NOT: Gerek random ve gerekse aferez trombosit süspansiyonları Kan Merkezi'nde lökositleri azaltılmış olarak hazırlanmaktadır. Bu ürünlerin tekrar lökosit filtresinden geçirilme gereği yoktur.
Kan ve kan ürünü kullanılması
Komponent hazırlığının tüm basamaklarında kapalı sistem kullanılmaktadır.
Kan veya kan ürünü açıldıktan sonra en geç 6 saat içinde kullanılmalıdır.
Steril olarak açılan ancak alıcıya verilme işlemine geçilmeden kullanılmaktan vazgeçilen ürün, buzdolabı rafında en fazla 24 saat korunabilinir.
Transfüzyonu yapılmış artık ürün asla saklanmamalı ve yeniden kullanılmamalıdır.
Kan transfüzyonunu başlatma:
Hastanın adı soyadı ve doğum tarihi sorularak kan üniti üzerindeki kimlik bilgileri ile karşılaştırılmalıdır.
