Kolon Kanserinin Tedavisi
Yukarıda belirtildiği gibi kolon kanseri tedavisinde ilk uygulanan ve en yaygın tedavi yaklaşımı ameliyattır. Kanser erken evrelerindey-se gereken tek tedavi de bu olabilir. Minimal girişimsel polıpektomi ya da laparoskopik ameliyattan karın açılarak gerçekleştirilen ameliyata kadar farklı tipte ameliyatlar yapılabilir. Ameliyatın tipi ve boyutu kolon kanserinin yerine, kolonun ne kadarına yayıldığına ve komşu dokulara ne kadar geçtiğine bağlıdır.
Kolon Kanseri İçin Cerrahi İşlemler
Polip, kanserli de olsa endoskopi sırasında yakalanıp çıkarılabilir (polipektomi) durumdaysa ya da kanser sınırları belirgin bir alanday-sa ve barsak duvarını tutmadıysa genellikle ameliyata gerek olmaz.
Ameliyat öneriliyorsa, cerrah kolonda tümörün bulunduğu bölümü ve tümörün her iki yanında da kolonun sağlıklı kısımlarından bir bölümünü çıkarmayı planlayacaktır. Kolon kanseri için yapılan tipik bir ameliyatta kolonun dörtte biri ila yarısı alınır (30-90 cm'lik bir bölüm).
Ameliyatın niteliğini bir ölçüde kolonu besleyen kan ağı belirler. Cerrah, tümörü çıkarmak için bir damar ağıyla kolonun tüm bölümlerine giden ana kan akışını bozmak zorunda kalabilir. Kolonun bir bölümüne giden kanı sağlayan ana kan damarları tümörün çıkarılması için kesildiğinde, o bölüme giden kan da kesilmiş olur. Sonuç olarak kolonun bu bölümünün de çıkarılması gerekir, çünkü bırakılırsa yavaş yavaş çürüyecek ve barsak kanalının bütünlüğünü bozacaktır.
Çoğu durumda, karar vermeden önce farklı ameliyat seçeneklerini ve diğer tedavileri hekiminizle konuşmak için zaman vardır. Sadece ender durumda, barsak tıkanıklığı, iç kanama ya da karın içinde enfeksiyon (peritonit) gibi ivedilikle ameliyat gerektiren acil bir durum söz konusudur. Bu gibi durumlarda, uzman operatör acil durumun çaresine bakar ve gerekiyorsa sonra yapılacak ameliyatları da programa alır.
Kolon kanserinde uygulanan temel ameliyat radikal rezeksiyon olarak adlandırılan tümörün ve sağlıklı bitişik dokuların çıkarılması işlemidir. Belli başlı ameliyatlara verilen adlar, tümörün çıkarıldığı bölgeye işaret eder. Örneğin, transvers kolektomide cerrah transvers kolonu çıkarır; radikal sol hemikolektomide sol, yani inen kolon alınır (bak. s. 74'deki çizimler). Kısmi kolektomide sadece kanserli bölüm alınır (kolon kanserinde en sık uygulanan ameliyattır). Total kolektomide çekumdan rektuma kolonun tümü alınır.
Cerrah daha sonra kalan parçaları birbirine bağlar. Bazı bireylerde bağlantıyı yapmak için kolonun yönünün değiştirilmesi gerekebilir. Ender olarak yeniden birleştirilen kolonun iyileşmesine zaman vermek için geçici olarak kolostomi veya ileostomi (atıkların bedenden çıkarılmasına olanak verecek biçimde barsağın karın duvarıyla ağızlaştırılması) gerekebilir ve bu 6-8 hafta sonra genellikle kapatılabilir. Öte yandan kimi ender durumda, anal sfinkter (büzücü) kasların alınması gerekli olduysa, kolostomi veya ileostominin kalıcı olması gerekir.
Kolon Kanseri İçin Adjuvan Tedaviler
Adjuvan tedavi rejimini durumun niteliği belirler. Radyasyon ve/veya kemoterapi ameliyat öncesi veya sonrasında kullanılabilir, ama kolon kanseri söz konusuysa genellikle ameliyat sonrasında kullanılır.
Rektum ameliyatlarıyla karşılaştırıldığında kolon kanseri ameliyatlarının ardından radyasyon ender olarak verilir. Evre I kolon kanserinde kemoterapi kullanılmaz, evre 2de kullanımı konusunda ise araştırmalar sürüyor. Kanserin lenf nodlarına da sıçradığı evre III kolon kanserinde ve ilerlemiş ve metastaz yapmış kolon kanserinde kullanılır. Evre IV, yani metastaz yapmış kanserlerde de semptomları azaltmak ve ömrü uzatmak için palyatif tedavi olarak kullanılabilir.
