Hepatit B Enfeksiyonu
Hepatit B enfeksiyonu, akut ve kronik karaciğer hastalığının tüm dünyada görülen en sık sebebidir. Dünyada yaklaşık iki milyardan fazla kişinin HBV ile enfekte olduğu, her yıl 1-2 milyon kişinin direkt olarak HBV infeksiyonu ve komplikasyonlarına bağlı olarak yaşamını yitirdiği bildirilmektedir. Tüm dünyada nüfusun yaklaşık %5'inde HBV taşıyıcılığının olduğu varsayılmakta ve tüm dünyadaki HBV taşıyıcılarının sayısının 350 milyon civarında olduğu kabul edilmektedir. Gelişmiş batı ülkelerinde taşıyıcılık sıklığı %1’den düşük, gelişmekte olan bazı ülkelerde (örneğin Güneydoğu Asya'da) %20'den fazladır. Dünya nüfusunun üçte biri yüksek enfeksiyon riski olan bölgelerde yaşamaktadır. ABD'de her yıl 140.000 yeni hepatit enfeksiyonu bildirilmektedir. Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı kayıtlarına göre 1996 ve 1997 yıllarında HBV infeksiyonu morbidite hızları yüzbinde 3.9 ve 6.9, taşıyıcılık oranı %5-8 ve %4-14 olarak bildirilmiştir
HBV, akut hepatitin yanı sıra kronik hepatit, karaciğer sirozu ve hepatoselüler karsinoma yol açması nedeniyle tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu durumundadır. HBsAg pozitifliği oranı Birleşik Amerika ve Kuzey Avrupa ülkelerinde %0.1-0.2 iken, bu oran Afrika ve Uzak Doğu'da %10-15 civarındadır. Ülkemizde ise çeşitli çalışmalarda elde edilen oranlar %6-10 arasında değişmektedir
Hepatit B akut enfeksiyonunu takiben, kronik enfeksiyon geliştirme riski yaşla ters orantılıdır ve doğumda enfekte olanların yaklaşık %90’ı, 1-5 yaşları arasında enfekte olanların %25-50’si, 5 yaşından sonra enfekte olanların %1-5’i kronik HBV enfeksiyonu geliştirmektedir.
Kronik enfekte kişilerin yaklaşık üçte birinde, orta veya ciddi kronik hepatit, siroz veya primer hepatoselüler kanser gelişebilmektedir. Ayrıca infant ya da genç çocuk olarak enfekte olanlarda erken ölüm oranları %25 civarındadır.
Akut HBV enfeksiyonunun inkübasyon zamanı 45 ile 160 gün arasında (ortalama 120 gün) değişebilmektedir. Akut hastalığın başlangıcı genellikle sinsidir.
Enfekte olan kişilerde, HBsAg, HBV enfeksiyonundan 30-60 gün sonra serumda belirlenmektedir. HBsAg varlığı, devam eden HBV enfeksiyonunu ve potansiyel enfeksiyöz durumunu göstermektedir. Bütün HBV enfeksiyonlarında anti-HBc gelişmektedir ve geçmiş veya devam eden enfeksiyonu işaret etmektedir. Akut veya yeni alınmış enfeksiyonu anlamak için anti-HBc’nin IgM sınıfına bakılabilir. Anti-HBc IgM akut hepatit B’nin başlangıcında belirlenir ve 6 ay kadar kalır. HBV enfeksiyonundan iyileşen kişilerde, HBsAg 2-3 ay içinde serumdan kaybolur ve iyileşme döneminde anti-HBs gelişir. Anti-HBs varlığı, iyileşmeyi ve HBV enfeksiyonuna immüniteyi belirtir. HBeAg, akut ve kronik hastaların serumunda belirgindir. HBeAg varlığı viral replikasyon ve yüksek virüs seviyesi ile ilgilidir. Anti-HBe varlığı replikasyonun olmaması ve virüs seviyesinin azalmasıyla ilgilidir. Fakat HBsAg-pozitif kişiler, potansiyel enfeksiyöz olarak düşünülmelidir
HBV, Hepadnaviridae ailesindendir. Hepadnavirüsler 42 nm çapında, enveloplu virüslerdir. Elektron mikroskobunda çift katmanlı olarak görünmekte, dıştaki katman viral envelop, HBsAg’den oluşmakta; içteki katman ise ikosahedral nükleokapsiddir, HBcAg’den oluşmakta, 37 nm çapında ve viral DNA genomunu çevrelemektedir
