Özofagus Anatomisi ve Gelişimi
Özofagus ve trakea ilk kez intrauterin hayatın üçüncü haftası sonunda ön barsakta bir divertikül olarak belirir. Dördüncü hafta sonunda, ön barsak iki ayrı yapıya ayrılarak önde trakea, arkada özofagusu oluşturur ve mideden makroskopik olarak ayırt edilebilecek büyüklüğe ulaşır. Özofagus embriyolojik gelişimde iki kısımdan meydana gelir; üst kısım (retrotrakeal kısım) ön barsağın farengeal bölümünde trakeadan meydana gelirken alt kısım (infratrakeal kısım) ön barsağın pregastrik bölümünden meydana gelir. Yedinci hafta sonunda kısmen esas boyutuna ulaşır. Özofagusta bulunan epitel ve bezler endoderm kökenlidir. Epitel hücreleri çoğalarak lümenin bir kısmını veya tamamını kapatır. Ancak embriyonik sürecin sonuna doğru rekanalizasyonla tekrar lümen açıklığı oluşur. Başlangıçta ince ve çok sıralı kolumnar epitel ile döşeli olan özofagusta, 6. ve 7. haftalarda vakuolizasyon başlar ve 8. haftada silialı epitel oluşur. 10. haftada kolumnar hücre tabakası kardioözofagial bezleri oluşturur.
Özofagus Hastalıkları
Özofagusun 1/3 üst kısmında yer alan muskularis externa tabakası çizgili kaslardan oluşur ve kaudal farengeal arkta yer alan mezenşimden köken alır. Splanknik mezenşimden ise özofagusun 1/3 alt kısmındaki düz kaslar meydana gelir. Bu iki tür kas tipi, kaudal farengeal ark’ı da innerve eden n. vagus tarafından innerve edilir. Böylece özofagusun çizgili kasları perinatal dönemde gelişerek normal fonksiyonlarını kazanırlar. 6. haftada sirküler kaslar, 9. haftada longitudinal kaslar oluşmaya başlar ve 5. ayda özofagusun tüm kasları normal anatomik yapısına kavuşurlar. Özofagusun seroza tabakası ve mezenteri yoktur. Mukozası yassı epitel, lamina propria ve muskularis mukozadan oluşur. İç yüzü çok katlı, non-keratinize yassı epitel ile döşelidir. Lamina propria ve muskularis mukoza bu epitelin altında yer alır. Hipofarinksten başlayıp kardiaya kadar uzanan yassı epitel kardiada yerini kolumnar epitele bırakır.
Özofagusta iki tip salgı yapan bez vardır;
1.Süperfisyal veya mukozal bez: Nötral müsin salgılar.
2. Derin veya submukozal bez: Asidik müsin salgılar.
