Ampiyem Nedir (Pyotoraks), Ampiyem Tedavisi
Ampiyem, pürülan plevra epansmanıdır, başladıktan sonra giderek artar ve ciddileşir. Ampiyem en çok akciğer infeksiyonlarının plevraya yayılmasından ileri gelir. Bundan başka toraks travmaları, toraks cerrahi girişimi ve subfrenik abse ampiyeme sebep olabilir. Pnömoni, akciğer absesi, akciğer tüberkülozu , kanser ve bronşektazi ampiyem komplikasyonunun başlıca nedenleridir.
Pyojen stafılokok, pnömokok ve strepkoklar ampiyemde en çok görülen infeksiyon etkenleridir. Bu bakteriler çok kez anaerob bakteriler, gram pozitif ve negatif bakterilerle birlikte bulunur.
Patoloji
Eğer plevra sıvısı pürülan bir nitelik kazanırsa ampiyem söz konusudur. Bazı vakalarda fıbröz yapışıklıklar ampiyemin lolalize veya ankiste olmasına sebep olur. Bazan tedaviyle enfeksiyon kısmen kontrol altına alınınca iki plevra yaprağı lokal veya yaygın olarak yapışır. Erken ve etkili bir tedavi yapılan vakalarda plevra yüzeyindeki anormallikler kaybolarak birkaç ay içinde normal bir duruma dönüşür.
Bazı vakalarda bronş ve plevra boşluğu birbirine birleşerek bronkoplöral fistül husule gelir. Daha nadir olarak ampiyem toraks duvarına açılarak "ampyema nesessitatis" husule gelir.
Klinik ve radyolojik bulgular
Yeterli bir antibiyotik tedavisine cevap vermeyen pnömoni veya akciğer absesi vakalarında ampiyem komplikasyonundan kuşkulanmalıdır.
Ampiyem başlangıcında akut hastalık belirtileri, bacaklı yüksek ateş, uykusuzluk, iştahsızlık ve anemi vardır. Birkaç hafta sonra parmaklarda çomaklaşma başlayabilir.
Akciğer radyografisinde plevra sıvısı görünümü vardır, ancak kesin tanı kalın bir iğne ile aspire edilen sıvının cerahatli olduğu görülerek sağlanır. Alınan sıvı sitolojik ve bakteriyolojik incelemeye gönderilir. Bronkoskopi ile bronş kanseri veya yabancı cisim olup olmadığı araştırılmalıdır. Bronkoplöral fistül kuşkusu varsa plevra içine steril %2 metilen mavisinden 2 mi enjekte edilir. Balgam mavi gelirse bronkoplöral fistül vardır. Rifampisin gibi kırmızı renk bir antibiyotik intraplöral enjekte edilirse balgamın kırmızıya boyanması bronkoplöral fistül olduğunu kanıtlar. Bu vakalarda bronkografı yapılırsa fıstülün yeri ve bronşektazi olup olmadığı belirlenir.
Ampiyem Tedavisi
İnfeksiyonun kontrolü, plevra boşluğundan cerahatin boşaltılması ve akciğerin ekspanse olması başlıca tedavi amaçlarıdır. Çok koyu cerahatin olmadığı ampiyem vakalarında, sık sık aspirasyon ve antibiyotik tedavisiyle iyi sonuç alınabilir.
Torasentezle boşaltılan sıvının Koch basili kültürü ve aerob, anaerob kültürü incelenir. Ve kültür sonucuna uygun antibiotik tedavisi yapılır. Gereken aspirasyon veya direnaj uygulanır.. Tıbbi tedavi etkili olmazsa, cerrahi tedavi uygulanır. Kalınlaşmış paryetal plevra soyularak çıkarılır (dekortikas-yon) ve bronkoplöral fistül sütürle kapatılır. Pyojen infeksiyonlarda ilaç tedavisine birkaç hafta devam edilir. Bazı tüberküloz ampiyemlerinde tedavi uzar 2 yılda bazan daha uzun bir sürede tamamlanır.
Bronş kanseri komplikasyonu ampiyem vakalarında tedavi palyatif niteliktedir. Sıvı fazla olduğu zaman boşaltılıp, lokal antibiyotik ve sitostatik enjekte edilir.
