Kalp Nakli Ameliyatı
Kök hücredeki gelişmeleri 10-15 yıla yaydığınıza göre elimizde son alternatif olarak kalp nakli kalıyor...
Diğer tedavilerle sonuç alınamayan, yakınmaları nedeniyle günlük hayatını sürdüremeyen, özellikle de genç hastalarda son çare olarak bu tedavi gündeme geliyor.
Türkiye'de kalp nakli ve nakil bekleyen hastaların listeleri uzayıp gidiyor. Bunun nedeni nedir?
Dünyanın her yerinde bu sorun var, ABD'de de çok sayıda bekleyen hasta var. Orada da ihtiyaç çok daha fazla olmasına rağmen yılda ancak 2.500 kalp nakli yapılabiliyor. Ama tabii ülkemizde durum, çok daha kötü. Verici bulmak her yerde çok büyük bir sorun. Hasta sayısı ile verici sayısı arasında çok büyük bir orantısızlık var. Ülkemizde de, ancak çok az sayıda hastaya uygulanabiliyor, yılda 30-40 hastayı bile bulmuyor, bekleyen hastalar düşünüldüğünde çok düşük bir rakam bu. Çok da pahalı bir tedavi tabii bir taraftan da, reddin önlenmesi için hayat boyu tedavi gerekiyor. Ama maliyetinden ziyade, verici bulunamaması şu anda daha büyük bir sorun gibi görünüyor.
Kalp nakli hakkında bilgi
Kalp yetersizliğinin ve kalp naklinin bir yaşı var mı?
Kalp yetersizliği her yaşta olabilir. Çocuklarda da, doğuştan kalp hastalıklarına bağlı sebeplerle olabilir. Nakil için ise, daha çok genç yaşta olanlar ve eşlik eden hastalığı olmayanlar tercih ediliyor. 55 yaş genellikle üst sınır, 55 yaşın üzerindeki hastalara pek yapılmak istenmiyor, ama kesin değil, uygun verici bulunursa, başka bir hastalığı yoksa bu yaşın üstündeki kişilere de yapılabilir. Çocuklarda kalp nakli çok daha az uygulanıyor.
Yetişkin bir vericinin kalbi bir çocuğa, bir çocuğun kalbi yetişkine takılabilir mi?
Boyutun uygun olması gerekir. Bir yetişkinin kalbi bir bebeğe konulamaz. Nakledilecek kalbin o kişiye uygun boyutta, büyüklükte olması lazım.
Yani yaş gruplarının yakın olması lazım...
Erişkinler için çok sorun olmaz. 20 yaşındaki bir kişinin kalbini her yaştaki erişkine nakledebilirsiniz, ama 2 yaşında bir çocuğa takamazsınız. (kalp kapağı nakli)
Cinsiyet farkı var mı?
Hayır. Kadının kalbi erkeğe, erkeğin kalbi kadına takılabilir.
Kadın kalbi takılan erkek, nakil sonrası kadın gibi hisseder mi kendini?
Biliyorsunuz hissetmenin merkezi beyin. Kadının beynini bir erkeğe naklederseniz olabilir belki! Kalp naklinde böyle bir şey söz konusu değil.
Kalp ile beyin arasındaki ilişkiye gelelim. Nakil yapılabilmesi için kalbin atmaya devam etmesi gerekiyor. Bir de beyin ölümünün gerçekleşmiş olması değil mi?
Çoğunlukla ikisi birden oluyor. Kalbin durmasından sonraki 4-6 dakika içerisinde beyin hasarı başlıyor, en geç 10 dakika içerisinde eğer kalp tekrar çalıştırılamazsa hasta kaybediliyor. Siz diyelim ki 7-8 dakika sonra kalbi çalıştırdınız, ama bu sırada beyin kansız kaldı, fonksiyonlarını geri kazanamadı, beyin ölümü gerçekleşti. Böylece kalbi çalışan, ama beyin fonksiyonları geri dönülemez bir biçimde kaybolmuş bir kişi ortaya çıkıyor. Beyin ölümü kesin olarak ortaya konmuş ve belgelenmişse o zaman bu hastaların diğer organlarından nakil için yararlanılabiliyor. (ilk başarılı kalp nakli)
Beyin ölümünün gerçekleştiği nasıl anlaşılıyor?
Geri dönüşsüz beyin ölümünün gerçekleştiğine, farklı dallardaki doktorlardan oluşan bir kurul gerekli incelemeleri yaparak karar veriyor.
Mesela beyin ölmemiş, ama hasta komada. Bu durumda ne yapılıyor?
Kalp çalışıyorsa ve beyin fonksiyonlarının tekrar kazanılabileceğine ilişkin küçücük de olsa bir ümit varsa, yaşam desteği süresiz devam ettirilir.
Kalbin atması yeterli değil...
Evet. Kalp atabilir, ama beyin ölmüşse o hasta ölmüş demektir aslında.
