TRUS-biyopsi
Radikal prostatektomi spesimen bulgularının prognoza etkisi
Biopside 1 odakta 3mm’den az ve Gleason skor < 7 tümör olduğunda radikal prostatektomi spesimeninin %21’de ileri evre tümör bulunmaktadır. Benzer şekilde biopside Gleason skor 2-4 tümör bulunan olguların %55’inde ileri evre tümör bulunmaktadır (120). Bununla birlikte biopsi grade ve serum PSA seviyesi yada biopsi grade, biopsi tümör volümü ve serum PSA dansitesinin kombinasyonu tümör yayılımı hakkında daha doğru bilgi vermektedir (120,131). Örneğin, serum PSA seviyesi 3 ng/ml, klinik evre T2a ve Gleason skor 5 olan tümörlerin %81’inde tümör organa sınırlı iken, klinik evre T1 c, serum PSA seviyesi 15 ng /ml ve Gleason skor 7 olan tümörlerin yalnızca %24’ü organa sınırlıdır. Biopside perinöral invazyon bulunması prostatektomi spesimeninde %95’den fazla kapsüler penetrasyonla uyumludur. Radikal prostatektomi sonrası ortalama 6.5 yıl takip edilen 721 kişide seminal vezikül tutulumu olan fakat lenf metastazı olmayanların yalnızca %25’de 10 yıllık takipte progresyon görülmemiştir (132). Kapsül tutulumu olması progresyonda etkilidir. Patologlar tarafından genellikle kapsül penetrasyonunda daha az sıklıkla tanı konulmaktadır. Tümör prostatı penetre ettiği zaman peri-prostatik yağlı dokuda yoğun desmoplastik reaksiyona yol açar ve tümörün prostatın fibröz dokusu içinde mi yoksa gland dışına mı yayıldığını ayırmak zordur.Cerrahi sınır pozitifliği %18 posterior, %17 postero-lateral ve %4 lateral taraftan olmaktadır. Bu lokalizasyonlar evre T2 kanserlerinin çoğunun lokalizasyonları ile paralellik göstermektedir. Özellikle cerrahi pozitiflik bu üç tarafta da apekse doğru bulunmaktadır.
Yapılan çalışmalarda Gleason grade, kapsül penetrasyonu ve cerrahi sınır değerlendirilmesinin hepsinin tek başına progresyonu etkilediği görülmüştür. Seminal vezikül ve lenf nodu tutulumu olmaksızın gleason skor 2-4 olan kişilerin 5 yıllık takiplerinde progresyon görülmezken 10 yıllık takipte pogresyon oranı %4 iken bu oran Gleason skor 7’de %35 ve %50 Gleason skor 8-10’da ise %43 ve %66’dır. Organa sınırlı tümörde 5 yıllık takipte progresyon yok iken 10 yıllık takipte %17’dir. Cerrahi sınır pozitif olan gurupta 5 yıllık takipte progresyon %27, 10 yıllık takipte ise %46’dır. Gleason grade 5-6 ve organa sınırlı tümörde 5 yıllık takipte progresyon %1, cerrahi sınır pozitif tümörde ise % 15’dir. Gleason skor 7 ve organa sınırlı tümörde 5 yıllık takipte progresyon %17, cerrahi sınır pozitif tümörde ise %50’dir (132). Tümör volümü ile pataolojik evre iyi bir korelasyon göstermektedir. Mc Neal çalışmasında lenf nodu ve seminal vezikül tutulumunun kapsül penetrasyonu ile ilişkili olduğunu ve kapsül penetrasyonununda direkt tümör volümü ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu çalışmada tümör volümü 4cc’den az olanlarda hemen hemen yok denecek kadar az kapsül penetrasyonu izlenirken tümör volümü 12cc’ye ulaşan olguların hepsinde yaygın kapsül tutulumu izlenmiştir.
