Beta katenin Yapısı
b-katenin, proteinlerin armadillo ailesine aittir. Bu proteinler “armadillo repeat” adı verilen 42 amino asit tekrarından oluşan santral bir domain ile karakterizedir. Bu bölge, helikslerden oluşan bir süperheliks meydana getirir ve pozitif yüklü bir kanal oluşturur (54). b-katenin, adezyon reseptörü kaderin, degradasyon kompleksi aksin/APC, transkripsiyon faktörleri LEF/TCF gibi çoğu negatif yüklü ligandlarla etkileşim için bu tek bağlanma bölgesini kullanır
b-katenin’in fonksiyonu armadillo bölgesi ile hangi faktörün etkileştiğine bağlı olarak değişir. Genelleme olmamasına rağmen, bağlanan proteinlerin fosforilasyonu negatif yükle yüklenmelerine ve b-katenin’in pozitif yüklü bölgesine bağlanma afinitesini artırır. Böylece ligand fosforilasyonu b-katenin’in transkripsiyonda mı veya hücre-hücre adezyonunda mı kullanılacağını belirleyebilir. b-katenin’in kendisinin fosforilasyonu da bazı ligand etkileşimlerini etkileyebilir. b-katenin’in amino ve karboksil uçları regülatuar bölgeler olup adezyon ve sinyal iletimi için gerekli kofaktörleri buraya toplar. Bazı durumlarda, karboksi ucu b-katenin armadillo tekrar bölgesinin kaderinler veya APC için kullanılabilirliğini kısıtlayabilir.
Beta katenin ve kaderin adezyon kompleksi
b-katenin, kaderin/katenin adezyon kompleksinin temel bileşenidir. Kaderinler, tip 1, tek transmembran geçişli glikoproteinler olup, ekstrasellüler domainleri ile hücreler arası kalsiyum bağımlı adezyonu sağlarken, sitoplazmik domainleri adezyon için gerekli yapısal ve sinyal iletimi aktivitelerine katılır
Alfa katenin, kaderin kompleksini aktine bağlayan “aktin bağlayıcı” bir proteindir (57). Alfa katenin, hücre-hücre adezyonunun önemli regülatörü olmasına rağmen b-katenin’in kaderine bağlanması adezyon için ilk koşuldur çünkü kaderin sitoplazmik domainini hızlı degredasyondan korur. Böylece, kaderin-katenin kompleksi bitişik hücrelerde moleküler köprüler kurulmasını sağlar
Kaderin ailesi reseptörlerini hücre iskeleti elemanlarından aktine bağlayan sitoplazmik plak proteini rolüne ek olarak b-katenin aynı zamanda Wnt sinyal yolağının bir bileşeni olarak nukleusta TCF/LEF ile beraber kotranskripsiyonel aktivatördür. b-katenin her hücre tipinde eksprese edilen bir protein olduğundan, b-kateninin transkripsiyondaki koaktivatör rolü önceleri ayrı ve ilişkisiz bir fonksiyonu olarak görüldü. Bu birbiri ile ilişkisiz gibi görünen fonksiyonlar aslında son derece düzgün bir şekilde koordine edilmiştir
Sitoplazmada b-katenin APC ve aksin proteinlerine bağlanır. Bu bağlantıdan sonra GSK3b ve kazein kinaz 1 (CK1) adlı kinazlar bu bölgeye toplanarak b-kateninin N-terminalinde serin ve treonin amino asitlerinden fosforile ederler. Böylece b-katenin poliubiquitinlenerek 26S proteasome tarafından degrade edilmek üzere işaretlenir
