Larinks Kanseri, Larenks Nedir, Larenks Kanseri
Üç haftadan fazla süren ses kısıklığı, sigara içen bir kimsede öncelikle kanseri düşündürmelidir. Ses kısıklığı, ses kıvrımları tutulduğunda birincil olarak ya da öteki bölgeler tutulduğunda ikincil olarak ortaya çıkar. Dispne ve disfaji önemli bir tutulum olduğunu gösterir. Kulağa vuran ağrı ve boyunda lenfadenopati de hastalık belirtisidir.
Anamnezde sigara-alkol bağımlılığı, kronik larinjit, yaş ve genel durumla ilgili bilgiler alınmalıdır. Ses kısıklığına eşlik eden yutma, yutkunma güçlüğü, hemoptizi, kulağa vuran ağrı, kilo kaybı ve halitozis sorulmalıdır.
Klinik muayenede inspeksiyonla larinks deformitesi ve boyunda şişlik aranır.
Palpasyonla kıkırdak tutulumu, interkarti-lajinöz membranların durumu, karaciğer metastazı aranır.
Larinks kanseri tanısı ayna ya da fiberop-tik araçlarla yapılan laringoskopi sırasında tümörün görülmesi ile konur. Larinks kanserinin %10-15'i ikinci bir lokalizasyon gösterir. Bu nedenle panendoskopi yapılması gereği vardır. Direkt laringoskopi ile tümörün yayılımı saptanır, biyopsi alınır ve panendoskopi ile ikinci lokalizasyon aranır. Kesin tanı alman biyopsinin patolojik tetkiki ile konur. Boyun BT'si larinks tutulumu ve LAP belirlenmesi açısından gereklidir.
Karaciğer ultrasonu, akciğer grafisi metastaz açısından gereklidir. Bu incelemeler sonucu tümör TNM sınıflaması ile sınıflandırılır. T1-T2 larinks hareketlidir. Tümör 1 veya 2 anatomik bölgeyi tutmuştur. T3-T4 daha geniş tümör ve larinksin hareket kısıtlılığını gösterir. Boyunda lenfadenopatiler N ile gösterilir:
NO + Adenopati yok
Nl 3 cm'den küçük LAP
N2 3-6 cm arası LAP
N3 6 cm'den büyük LAP
MO metastazın olmadığını; M metastaz olduğunu gösterir.
Larinks kanseri tedavisi cerrahi ve radyoterapi ile yapılır. Tedavide eşit şartlar söz konusu olduğunda sesin korunması bakımından daha iyi sonucu veren tedavi seçilir.
ileride ikinci bir kanser çıkacağını düşünerek, elde tedavi şansları bulundurmaya dikkat etmek gerekir.
Tedavi seçeneklerinden total larinjektomi larinksin tamamının rezeke edilip trake-anm deriye ağızlaştırılması ile yapılır. Parsiyel larinjektomi ile hava yolu korunur ancak ameliyat sonrası aylarca aspirasyon sorunu yaşanabilir. Parsiyel larinjektomi kontrendikasyonları arasında ileri yaş, solunum yetersizliği, tümörün yayılımı sayılabilir. Sadece vokal kıvrımlara lokalize tümörler dışında her zaman boyun diseksi-yonu endikasyonu vardır.
Radyoterapi de Kobalt ve Lineer Akseiera-tör kullanılır. 6 ay süre ile radyodermit görülebilir. Eğer radyoterapi sonrası nüks gelişirse, ilk lezyon parsiyel cerrahi endikasyonu sınırında olsa bile total larinjektomi yapılmalıdır. Bunun nedeni, radyoterapiye bağlı majör iyileşme sorunlarından kaynaklanmaktadır. Kemoterapinin tedavide doğrudan yeri olmamakla birlikte adjuvan tedavi olarak Cisplatinium ve 5/Flurora-uracile kullanılmaktadır. Tedavi seçiminde yaş-meslek, tümörün yayılımı, TNM sınıflaması ve hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak karar verilmelidir. Ses kıvrımı hareketli ise kordektomi, frontolateral ve subtotal suprakrikoid larenjek-tomi yapılabilir. Larinks fikse ise total larinjektomi endikasyonu vardır.
Supraglottik bölge lezyonlarında ventrikül tutulmuşsa ileri bir vaka demektir ve total larinjektomi uygun olur. Sadece vestibüle sınırlı lezyon varsa supraglottik parsiyel larinjektomi endikasyonu vardır. Subglot-tik larinks kanserinde tedavi seçeneği total larinjektomidir. Boyun lenf gangliyon-larının mutlaka cerrahi tedavisi yapılmalıdır. Glottik bölgenin bu bölgeye sınırlı lezyonlarında boyun diseksiyonu lenf drenajı olmadığından gerekmez. 2 cm'den küçük LAP'lar için fonksiyonel boyun diseksiyonu daha büyük LAP'lar için radikal boyun diseksiyonu uygundur.
Larinks kanserinin radyoterapisi stage 3 ve stage 4 tümörlerde ve +LAP'larda cerrahi tedavi sonrası ya da birincil olarak hasta cerrahi istemiyor ya da cerrahiye kontren-dikasyon varsa yapılır. Kemoterapi yardımcı tedavi yöntemi olup genelde 3 ila 5 kür FU ve Cisplatinium beraber kullanılır.
Prognoz Tl ve T2 tümörlerde çok iyidir. Prevansiyon için alkol ve sigaranın bırakılması gerekir.
