Arter Hastalıkları
Hipertansiyon (Arter Hastalığı)
Sistolik kan basıncının 140, diyastoiik kan basıncının ise 90 mm Hg'dan yüksek olması durumudur. Sınıflandırma: Etiyolojik faktörlere göre hipertansiyon iki gruba ayrılır.
Primer (esansiyel) hipertansiyon : Nedeni bilinmemektedir. Sekonder hipertansiyon: Böbrek hastalıkları, feokromasitoma. Ku-şing sendromu, aort koarktasyonu, gebelik toksemisi, kafa içi basıncının yükselmesi sekonder hipertansiyona yol açabilen başlıca durumlardır.
Tipleri
Hipertansiyonun üç klinik tipi vardır.
Sistolik hipertansiyon (Volum Hipertansiyonu): Hastada sadece sistolik kan basıncı yüksektir.
Diyastoiik (vazokonstriktif) hipertansiyon: Sadece diyastoiik kan basıncı yüksek bulunur.
Miks hipertansiyon: Hem sistolik hem de diyastoiik kan basıncı yüksektir.
Belirti ve Bulgular
Hipertansiyon erken dönemde genellikle asemptomatiktir. Baş ağrısı, sallantı hissi (dizziness) kulak çınlaması, geç dönemlerde ise gözde; göz dibi arterlerinde daralma, pa-pilödemi (malign hipertansiyonda), görme bozuklukları, beyinde; mental ve nörolojik bozukluklar, ensefalopati, serebro vasküler olay, kardiyovasküler sistemde; sol ventrikül yetmezliği, anjina, ko-roner ve periferal arterlerde arteriosklerotik sürecin hızlanmasına ilişkin belirtiler, böbreklerde ise böbrek yetmezliğine ilişkin belirti ve bulgular ortaya çıkar.
Tıbbi Tedavi
Hipertansiyon sekonder ise buna yol açan nedenin tedavisi gerekir. Esansiyel hipertansiyonda ise tedavi üç aşamalıdır.
Diyet: sistolik tip hipertansiyonda diyette sodyum kısıtlamasının yanı sıra kalori de azaltılır. Hayvansal yağlar kısıtlanır. Hasta sigara içmemelidir.
Antihipertansit ve diüretik ilaçlar: reserpin, metil dopa, aldomet gibi antihipertansiflerin yanı sıra tiyazid grubu diüretikler, aldosteron, kalsiyum antagonistleri ve furosemid kullanılabilir. Beta reseptör blokerleri ise kalp atımlarını ve kardiyak out-put'u azaltarak tansiyonu düşürürler.
Hemşirelik Bakımı
Hipertansiyonu olan hastanın bakım ve bilgi gereksinimi şöyle özetlenebilir;
Çevresel stres ve anksiyetesini azaltma yöntemlerine ilişkin bilgi gereksinimi,
Diyetine ilişkin bilgi gereksinimi Tıbbi tedavisine ilişkin bilgi gereksinimi, Uygun aktivitenin önerilmesi Tansiyon ölçebilmeyi öğrenme
Bu gereksinimler doğrultusunda hastaya çevresel stresten korunma ve anksiyetesini azaltma yöntemlerine ilişkin bilgi verilir. Gevşeme teknikleri öğretilir.
Diyet kısıtlılığı varsa bunun önemi üzerinde durulur. Hayvansal katı yağların olumsuz etkilerinden söz edilir.
İlaçların düzenli kullanılmasının gerekliliği üzerinde durulur. Tansiyonu düştüğü zamanlarda da ilaçlarını almaya devam etmesi gerektiği anlatılır.
Bunların yanı sıra hastanın hareketsiz kalmaması ve yorucu olmayan bir aktiviteyi düzenli yapmasının önemi üzerinde durulur, örneğin düz yolda yürümek gibi.
Hasta günde üç kez kendi tansiyonunu ölçüp, kaydetmelidir. Hastaya kendi tansiyonunu nasıl ölçeceği öğretilmeli, sonuçlarını bir yere kaydetmesi gerektiği anlatılmalıdır.
