Sistemik Lupus Eritematosus
Bağ dokusunun yaygın enflamasyonu ile karakterize tüm organların damar ve bağ dokularında kimyasal ve yapısal değişiklikler yapan ciddi, sistemik bir hastalıktır. Nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, daha çok immünolojik olduğu düşünülmektedir. Hastalık; genç kadınlarda daha sık görülmektedir.
Belirti ve Bulgular
Yüzde kelebek şeklinde (burundan yanaklara doğru) kırmızı eri-temli bir döküntü.
Yaygın ya da yer yer saç dökülmesi (Alopesi), Vücudun değişik yerlerinde yuvarlak (diskoid) deri döküntüleri, Ağızda özellikle yumuşak damakta ülserasyonlar, Güneş ışınlarına hassasiyet (fotosensitivite), Çoğunlukla soğukta ya da stresle ortaya çıkan ve özellikle perife-rik ekstremitelerde, örneğin; ellerde görülen solma, morarma, kızarma gibi değişiklikler (Reyno fenomeni),
Artrit; özellikle deformitesiz yani şekil bozukluğu olmadan ağrının ön planda olduğu eklem yakınmaları,
Hematolojik bulgular; Çoğunlukla pansitopeni yani, hem eritrositlerde, hem lökositlerde, hem de trombositlerde azalma olması, Seroz doku tutulumu; Seroz zarları olan dokularda iltihaplanma (örneğin; plevrit, perikardit gibi)
Böbrek tutulumu; Ciddi böbrek komplikasyonları (örneğin; nefrotik sendrom gibi) Sinir sistemi tutulumu; Merkezi sinir sistemini tutarak lupus psikozu ve epilepsiye benzer konvülsiyonlar
Diğer belirtiler; Zayıflık, halsizlik, iştahsızlık, beden ısısında artma
Laboratuvar Bulguları;
Kan sedimentasyon hızında yükselme
Kanda LE hücresi ve ANA pozitiflliği
Sitiliz testlerinde yalancı pozitiflik
Tanı
Sistemik lupus eritematosus'da tanı; ayrıntılı fizik muayene, anam-nez ve laboratuvar incelemeleri (kan analizleri-eritrosit-lökosit, sedimentasyon hızı, kanda LE hücresi aranması ve ANA testi, tanıyı destekleyici sitiliz testleri) ile gerektiğinde iç organ (örneğin böbrek biyopsisi) ve deri biyopsileri yapılarak tanı konur.
Sistemik Lupus Eritematosus Tedavisi ve Hemşirelik Bakımı
1. İlaç Tedavisi;
Asetil Salisilik asit grubu (Aspirin) özellikle hastalığın ciddi sistemik belirtileri yoksa, deri belirtileri ve artrit yakınmaları ön planda ise uygulanır.
Kortikosteroid grubu (Prednison): Özellikle sistemik belirtileri ve iç organ tutulumları şiddetli ise uygulanır.
İmmünosupresif ilaçlar (Imuran) Kortikoterapiden yanıt alınamayan ciddi olgularda başlanır.
Sistemik lupus eritematosus ciddi, sistemik, prognozu oldukça kötü bir hastalıktır. Bu açıdan hemşirenin; Hastayı iyi izlemesi, değişiklikleri kaydetmesi, İlaç tedavisini aksatmadan ve doğru ve bir şekilde sürdürmesi ve ilaç yan etkilerinin kontrolü, Hastanın istirahat etmesini sağlaması,
Hastayı enfeksiyonlardan ve güneş ışınlarından koruması ve bu konuda bilinçlendirmesi,
Hastanın fizik ve emosyonel streslerden uzak kalmasına dikkat etmesi,
Hastanın vitamin ve kalori açısından yeterli ve dengeli beslenmesini sağlaması,
Hastayı, hastalığı ve tedavisi açısından bilgilendirmesi ve psikolojik destek sağlanması çok önemlidir.
