İdiopatik Boy Kısalığı’nda SHOX Geninin
Önemi
BK vakalarının yaklaşık
1/40-1/150’sinde, genel popülasyonun 1/2000-1/5000’inde SHOX geni mutasyonu
olduğu tahmin edilmektedir (Leka ve ark., 2006, Marchini ve ark., 2007b).
SHOX geninde saptanan mutasyonun tipi
ve konumu ile fenotip arasında korelesyon kurulamamıştır. Tüm gen delesyonu ile
intragenik null alel arasında da fenotipik farklılık gözlenmemiştir.
SHOX geninin neden olduğu BK’da moleküler mekanizmaya bir alelin fonksiyon
kaybetmesinin (haploinsuffıciency) neden olduğu bildirilmiştirKullanılan tarama yönteminin ve hasta
seçim kriterlerinin farklılığına göre İBK’da SHOX geni mutasyonları %2-15
olarak bulunmuştur (Binder ve ark., 2000, Rappold ve ark., 2002, Stuppia ve
ark., 2003, Huber ve ark., 2006, Jorge ve ark., 2007, Rappold ve ark., 2007).
En sık görülen mutasyonlar SHOX genini
kapsayan ve birkaç kb’dan birkaç yüz kb’ya kadar değişen boyutlardaki
delesyonlardır. SHOX genine ait delesyonlar, SHOX geni mutasyonlarının yaklaşık
%80’ini kapsamaktadır. Mutasyonların geri kalan kısmı nokta mutasyonlarından
oluşmaktadır (Rappold ve ark., 2002, Blaschke ve Rappold, 2006, Huber ve ark.,
2006, Sabhenval ve ark., 2007, Binder, 2011). Öte yandan genin 50-250 kb downstream
yönünde bulunan düzenleyici enhancer bölgesinin delesyonlarının da
sık görüldüğü ve SHOX geni mutasyonuna bağlı fenotipe neden olduğu
bildirilmiştir (Benito-Sanz ve ark., 2005, Benito-Sanz ve ark., 2006, Fukami ve
ark., 2006, Sabhenval ve ark., 2007).
SHOX genini kapsayan delesyonların
karakterizasyonunu belirlemek amacıyla Benito-Sanz ve ark. tarafından yapılmış
olan bir çalışmada (Benito-Sanz ve ark.2006), delesyon taşıyan 47 LWD ve 1 LMD
toplam 48 hastada delesyonlar ilk olarak MLPA (Multiple Ligation Probe
Amplification) ve MSM’ler (DXYS10092, DXYS201, DYS290, DXYS10093, DXYS233, ve
DXYS234) ile gösterilmiş, daha sonra çok sayıda SNP ve MSM kullanılarak daha
ayrıntılı bir şekilde kırık noktaları belirlenmiştir. Sonuç olarak SHOX genini
içeren delesyonların oldukça heterojenite gösterdiği ortaya konmuştur (en az
8kb-en çok 38Mb). Bu 48 hastanın 44 tanesinde (yaklaşık %91.6) SHOX genini
tamamen içine alan delesyonlar saptanırken, 4 tanesinde (yaklaşık %8.4)
parsiyel delesyonlar tespit edilmiştir. Dört hastada saptanan parsiyel
delesyonların minimum ve maksimum boyutları:
1.
Egzon 4-6a’yı kapsayacak şekilde 8-21 kb,
2.
Egzon 1-2’yi kapsayacak şekilde 21-56 kb,
3.
Egzon 1-2-3-4-5-6a’yı kapsayacak şekilde 70-100 kb,
4.
Egzon 2-3-4-5-6a-6b’yi kapsayacak şekilde 28-83 kb olarak tespit edilmiştir.
