Astımda
Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi
Astım, hastaların hayatını fiziksel, emosyonel ve
sosyal açılardan etkileyen kronik bir hastalıktır. Son yıllarda hastalığın bu
yönünü de değerlendirmek amacıyla yaşam kalitesi ölçüm formları
geliştirilmiştir. Yaşam kalitesi(YK) , günlük yaşamda hastalığın, hastanın
fiziksel, psikolojik ve sosyal fonksiyonlarına olan etkisini içeren bir
terimdir.
YK medeni durum, gelir düzeyi, iş tatmini, sosyal
olanaklar gibi sağlık dışındaki pek çok faktör ile etkilenir. Bu nedenle
sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi(SYK) yani kişinin yaşam kalitesinin sağlık
durumuyla ilişkili olan ve daha iyi sağlık bakımıyla geliştirilebilen kısmı
giderek YK ölçümlerinin yerini almıştır. SYK, hastalığın kişinin günlük yaşamı
ve iyilik hali üzerine olan etkisinin formal ve standardi ze bir şekilde ölçülmesidir.
Kronik solunum hastalıklarında SYK anketleri
genellikle tedavi modalitelerinin etkinliğini ve klinik sonuçlarını
değerlendirmek amacıyla kullanılmaktadır. Bu yaklaşımla bir yandan elde edilen
istatistiksel farklar analiz edilebilmekte, diğer yandan yaşam kalitesindeki değişikliklerin
klinik anlamı değerlendirilebilmektedir. Bu amaçla anketler en sık KOAH ve
astım daha sonra akciğer kanseri, interstisiyel fibrozis, bronşiektazi ve evde
mekanik ventilasyon uygulanan kronik solunum yetmezlikli hastalarda
kullanılmaktadır.
Astımlı hastalarda genel ve özel anketler
karşılaştırıldığında, Ware AQLQ’ın astım şiddet değişikliğinde SF-36 ya göre daha duyarlı olduğunu
göstermiştir. Astım şiddeti ile en yakın ilişkisi olan anketler SF-36 ve
özellikle daha ayırt edici olarak AQLQ olarak belirtilmektedir. Pek çok çalışma astımda özel anketlerin daha
geçerli, güvenilir ve hastalığın seyrindeki değişiklikleri saptamada daha
duyarlı olduğunu belirtmektedir.
