Çok Kocalılık, Çok Eşlilik
Çokkocalılık, çokkarılığa oranla daha az rastlananıdır. Tibet'te ve Güney Hindistan Todaları'nda doruk noktada görülen çokkocalılık olgusu, bir kadının aynı zamanda birden fazla kocayla evliliği durumudur. Temelde yatan gereksinme ekonomiktir. Todalarda yaşam koşullarının güçlüğü sonucu kız çocuklar bakım ve beslenme açısından daha çok ihmal edildiğinden, ileri yaşlarda kadın eksikliği doğar. Çokkocalılık, cinsler arasındaki bu dengenin bozulmasına bir çözüm olarak ortaya çıkar.
Bu topluluklarda şayet erkek, yalnız başına bir kadına sahip olacak olanaklardan yoksunsa bu sorunun çözümlenmesine kadar geçici olarak evli kardeşlerinin yardımlarına başvurur ve onların kadınlarıyla birlikte olmak için izin ister, kadın hamile kalıncaya kadar ortaklık devam eder. Çokkocalılığın kardeşler arasında yaygın görülmesi dirliği sağlamada önemli koşul olarak kabul edilir. Bu durumda birden fazla erkek kardeş ,bir kadını paylaşırlar. Kadının kısır çıkması ya da ölmesi durumunda ikinci kadın olarak baldız yeğlenir. Mallar paylaşılmadan erkek kardeşler bir kadınla idare eder, kadın hamile kaldığında da büyük kardeş yalın bir törenle kendisini ve diğer erkek kardeşlerini doğacak çocuğun ortak babası ilan eder. Bu ortaklık erkeklerin aynı eve, tarlaya ve kadına sahip olmalarından ötürü dirlik içerisinde sürüp giderken, bir kadının ayrı ayrı evlere ve tarlalara sahip olması, hatta erkeklerin ayrı obalardan olması babalık konusunda kimi güçlükler doğurur. Örneğin, babalık saptanması töreninde kadın, kocalarını bir araya getiremez, lodalarda kocalar, doğacak çocukların ortak babaları olarak törenle kabul edilirken, Tibet'te babalık saptaması bir tür yarışla yapılır. Sözgelimi, aynı kadınla yaşayan erkekler bu törende ok yatışı yaparlar ve oku en iyi atan çocuğun babası olarak kendini ilan eder. Güçlüye, iyi avcıya daha çok ürettiği için değer verilir. Günümüzde bu topluluklardaki kimi' değişmeler doğal dengeye doğru gelişme gösterdiği biçimindedir. Örneğin, eskilerde bir kadını üç, kimi zamanda dört erkeğin paylaştığı durumların giderek bir kadına iki erkek düşecek biçime dönüştüğü gözlenmektedir.
Birden fazla kardeşin bir kadına sahip olmaları gibi çokkacalılık evliliği içinde bir de Crow topluluklarında rastlanan karısını dostlarından bir erkeğe ikram etme adeti vardır. Sözgelimi, doğa üstü gücünden yararlanılmak istenen bir saygın bireye, kardeşlerden biri, diğer kardeşlerinden izin alarak karısını bir ya da birkaç gece için bu erkeğe verir. Kadın ikram etme ya da ödünç verme olayına aşırı konukseverlik olarak bakılır. Örneğin, Eskimolar Massai kümelerinde evine konuklamaya gelen erkek arkadaşı için koca, hem karısını hem de kulübesini terk edebilir ve bu davranışını sürekli bir uzlaşmanın simgesi olarak düşünür. Böylece Eskimo, iyi bir insan olarak her türlü özveride bulunabileceğini kanıtlamış olur.
Çokkocalılık tür evliliğin yanında kimi geleneksel topluluklarda örneğin Güney Amerika Bororo yerlilerinde varolan ilginç bir evlilik de "küme evliliği" ya da "seksüel komünizm" türüdür.
