Mesane Nedir
Mesane idrar deposu görevi üstlenen içi boş kastan ibaret bir organdır. Kadınlarda arka duvarı ve kubbesi uterusla komşudur. Yetişkin mesanesi 350-400 mili litrelik kapasiteye sahiptir.
Mesane Anatomisi
Mesanenin şekli ve konumu boş ve dolu oluşuna göre değişir. Boş mesane, simfiz pubisin arkasında yer alan tepesi önde ve yukarda, tabanı arkada ve aşağıda bir üçgen piramit şeklindedir. Dolu iken simfiz pubisin çok üstüne yükselir ve kolaylıkla ele gelebilir veya perküsyon yapılabilir. Mesanenin en üst noktasını oluşturan apeks, simfiz pubisin hemen yukarısında karın ön duvarına doğru uzanır ve embriyolojik dönemdeki urakusun artığı olan fibröz bir bantla (chorda urachii) göbeğe bağlanır. Mesane tabanı erkeklerde rektumla komşudur, aralarında fasya rekto vezikalis (Denonviller fasyası), vezikula seminalisler ve vazdeferenslerin ampullası bulunur. Kadınlarda mesane tabanı vajina ön duvarı ve uterus ile komşudur, aralarında gevşek bir bağ dokusu vardır.
Erkeklerde mesane üst düzeyi tamamen periton ile kaplı olup sigmoid kolon ve ince barsaklarla komşudur. Kadınlarda ise uterus ve ince bağırsaklarla komşudur. Mesanenin peritonla örtülü olmayan alta yan yüzleri simfiz pubis, levator ani ve internal obturatuar kaslarla komşudur. Simfiz pubisle aralarında Retzius aralığı denilen bir fasyal aralık vardır. Bu aralıkta gevşek yağ, bağ dokusu ve bir ven pleksusu (Santorini) bulunur.
Mesanenin İnnervasyonu
Mesane üzerinde otonom sinir sisteminin hem afferent, hem efferent bütün lifleri ve somatik lifler etkilidir. Somatik innervasyon bölgesi pudental sinirin motor kolinerjik liflerinin ulaştığı pelvik tabandır. Sempatik lifler torakal11-12 ve lomber1-2 kaynaklı iken parasempatik lifler ise sakral 2-4. segmentlerden gelir. Parasempatik motor lifler detrusörü innerve ederek mesanenin boşaltılmasını sağlayan gücü oluşturmaktadır. Mesaneden kaynaklanan ağrı, sıcaklık, dokunma ve gerilme gibi duyular sempatik ve parasempatik afferent lifler ile taşınmaktadır
Mesane Fizyolojisi
İşemenin refleks merkezi sakral 2-4. segmentlerindeki parasempatik liflerdir. Mesanenin dolmasıyla oluşan uyarılar sempatik ve parasempatik aferent lifler ile sakral işeme merkezine gelir. Burada oluşan refleks ile merkezden detrüsöre parasempatik efferent motor uyarı iletilir ve kasılma ile boşaltım sağlanır. Serebral korteksin işemeyi etkilemediği çocuk yaşlarda, işeme bu refleks arkı ile sağlanır. Yetişkin hayatta merkezi sinir sisteminin devreye girmesiyle işeme daha çok inhibisyon yöntemi ile gerçekleşir. Korteksi etkileyen sorunlarda daha çok aşırı aktif mesane görülmesi inhibisyonun kalkması ve refleks işemenin öne çıkması ile açıklanır . Mesanenin dolması sırasında mesane boynunun kapalı kalmasının işeme sırasında ise tümüyle gevşemesini sağlayan ise sempatik sinir sistemidir. Sempatik hakimiyet mesanenin dolmasını, parasempatik sistem boşalmasını sağlar.
