Bowen Hastaligi Nedir

Bowen Hastalığı Nedir (İntraepidermal Epitelyom)

Bowen hastalığı, epidermis içinde sınırlı bir lokal epidermal neoplazi'dir.

Klinik özellikler

Bowen hastalığının en tipik özelliği kabarık, kırmızı ve pullu plak şeklin­de olmasıdır. Lezyonlar genellikle psoriazise çok benzeyebilir. En çok gü­neşin gördüğü yerlerde bulunurlar, kadınlarda daha çok bacağın alt kıs­mında görülürler, çünkü bu bölgeler normal yoldan ve kal­dırım taşlarından yansıyan UVR'yi alırlar. Sık olarak sadece bir lezyon görülmesine rağmen, bazen çok sayıda da olabilir. Gövdedeki çok sayıda lezyonlar, psoriasis ve diğer benzer hastalıkların tedavisinde geçmişte ar­seniğin kullanıldığı dönemlerde sık görülürdü. Lezyonlar gittikçe büyüyüp kalınlaşabilir ve sonunda skuamöz hücreli karsinoma dönüşebilir.

Patoloji ve etiyopatogenez

Solar keratozun abartılı bir versiyonu olarak tarif edilebilen histolojik gö­rünümünde, belirgin bir kalınlaşma ve epidermal hücrelerde belirgin fark­lılıklar görülür. Garip, büyük keratinositler (canavar hüc­reler) tipik tabloyu tamamlar. Aynı zamanda parakeratoz ve psoriasize yüzeyel bir benzerlik vardır.

Queyrat'ın Eritroplazisi

Bu terim Bowen hastalığı, glans penisi tuttuğunda kullanılır. Kırmızı, yu­muşak ve yavaşça ilerleyen bir yara olarak çıkar ve tedavi edilmediğinde skuamöz hücreli karsinoma dönüşebilir. En iyi tedavi yöntemi o alanın cerrahi eksizyonudur.

Skuamöz Hücreli Karsinom (Skuamöz Hücreli Epitelyom)x

Klinik özellikler

Skuamöz hücreli karsinomda, lezyonların çoğu siğil benzeri nodüller ve­ya plaklar şeklinde olup, yavaşça veya bazı olgularda hızla ilerleyerek ekzofitik erode nodüller veya ülsere plaklara dönüşürler. Çoğunlukla sadece bir lezyon bulunur. Bazen birden fazla kanserli lezyon, çok sayıda solar keratoz ve solar hasarın olduğu bir alanda ortaya çıkabilir.
Primer lezyonlar tedavi edilmediğinde metastazlar olur ve lokal lenf düğümleri, etraftaki deriye ve en son akciğer, kemik ile beyine yayılır.
Skuamöz hücreli karsinomun gelişiminden şüphelenilecek durumlar:
Ağır fotohasar
X-ışınlara bağlı dermatit
Eritema ab iğne gibi kronik ısı hasarları
Kronik diskoid lupus eritematozus ve kronik hipertrofik liken planus
gibi, kronik yangılı deri hastalıkları.

Patoloji ve etiyopatogenez

Hücresel ve nüklear değişiklikler, belirgin epidermal kalınlaşma, atipi ve anormal mitotik aktivite görülür. Bununla birlikte fokal ve anormal kera-tinizasyon ile "keratin incileri" olarak adlandırılan oluşumlar görülür. Aynı zamanda epitel kümeleri ve kolonlar olarak, etraftaki do­kulara invazyon gösterir.

Skuamöz hücreli karsinom, hipertrofik liken planus, prurigo nodularis ve liken simpleks kronikusta görülen ve psödoepitelyomatöz hiperplazi olarak adlandırılan masif ama benign epidermal kalınlaşma gösteren has­talıklardan ayırt edilmelidir.

Skuamöz hücreli karsinomun etiyolojisindeki faktörler aşağıda sunul­muştur.
Güneşe bağlı kronik UVR hasarı. Deride uygulanan X-ışınlara bağlı hasar.

Deride uzun süre ısı hasan (eritema ab iğne örneğindeki gibi). Kronik yangılı ve skar oluşturan deri hastalıkları, ör. diskoid lupus eri-tematozus, hipertrofik liken planus ve distrofik epidermolizis bülloza. Bazı genodermatozlar ve lokalize konjenital malformasyonlar, ör. kse-roderma pigmentozum, epidermodisplazia verrusiformis ve epidermal nevüs.

Papilloma virüs enfeksiyonlan-bazı antijenik tipler (ör. HPV5, HPV16 ve HPV18) immünsüprese renal transplantlı hastalarda, epidermodisp­lazia verrusiformiste, genital bölgelerde görülen dev siğillerde malign transformasyonlar oluşturma eğilimindedir.

Kimyasal karsinojenlere maruziyet, ör. katran ve zift ile çalışanlar ve­ya arseniğin sistemik kullanımı.

Epidemiyoloji ve Hastalığın Seyri

Çoğunlukla skuamöz hücreli karsinom, solar keratoz için anlatılan predis-poze gruplarda görülür. Maalesef sıklığı hakkında kesin rakamlar vermek çok zordur. Bunun nedeni, hastalığın bildiriminin gerektiği seviyelerde yapılmamasındandır. Subtropikal Avustralya'da yapılan bir araştırmada, 40 yaşın üzerindeki insanların %2 'sinde muayene sırasında skuamöz hüc­reli karsinom saptanmıştır. Yapılan araştırmalar skuamöz hücreli karsino-mun diğer melanom dışı deri kanserlerinde olduğu gibi, sıklığının gittik­çe arttığını göstermektedir.

Skuamöz hücreli karsinomlann çoğu metastaz yapmadan çıkartılır ama bazı hastalar lezyonlarm yayılmasından dolayı kaybedilebilir.

Bowen Hastalığı Tedavisi

Bütün neoplastik dokuyu ve biraz da sağlam doku kapsayan uygun sınır­lı eksizyon, hastaların %95'i için yeterli bir tedavidir. Soliter, büyük ve çı­kartılması zor lezyonları olan çok yaşlılar için, radyoterapi ile tedavi en kolay ve en etkili yöntem olabilir. Çok sayıda solar keratoz ve fotohasara bağlı diğer lezyon bulguları olduğunda, sistemık retmoidler kullanılabilir. Büyük lezyonlar için intralezyonal interferon uygun olabilir.