Akut Viral Menenjitler
Birçok nedene bağlı olarak gelişebilen aseptik menenjit, iltihabi meninks hastalığıdır
Beyin omurilik sıvısının rutin inceleme, boyama ve kültürlerinde bir nedenin
gösterilemediği, BOS’ da genellikle lenfositik nitelikte hücre artışının ve protein
artımının belirlendiği durumlar aseptik menenjit olarak tanımlanır (39,40).
Virüsler aseptik menenjitin önde gelen nedenidir (39). Ayrıntılı tanısal incelemeler
yapılmadığında, aseptik menenjit vakalarının yalnızca % 10’unda bir etken belirlenebilmektedir . Ancak ayrıntılı epidemiyolojik ve mikrobiyolojik
araştırmalarla hastalarda %55-70’ e ulaşan oranlarda viral bir etken saptanabilmektedir
Enterovirüsler viral menenjitin ilk sıradaki nedenidir ve bir etkenin gösterilebildiği
aseptik menenjit vakalarının %80-95’inden sorumludur
Enterovirüslerden tip 1-3 poliovirüsler; A1-14, 16-18, 21, 22, 24 ve B1-6 “coxsackie virüsler”; tip 1-9, 11-27, 29-33 “echovirüsler” ve enterovirüs 71 ile menenjit gelişebilir. Enterovirüs menenjiti açısından en duyarlı yaş grubu önceden karşılaşmamaya bağlı bağışıklık eksikliği nedeniyle süt çocukları ve küçük çocuklardır. Sağlıklı bireylerde farklı enterovirüsler serotipleriyle birkaç kez menenjit gelişebilir
Bağışıklık yetmezliği ve fizik egzersiz, enteroviral menenjite zemin hazırlayabilen etmenlerdir
Virüsler, kana bulaşma ertesinde kan-beyin bariyerini (KBB) aşarak MSS’ne ulaşır MSS’nin virüslerce tutulumu çeşitli yollarla olabilir. MSS’ye ulaşım çoğu virüs için doğrudan KBB’ nin temelini oluşturan beyin kılcal endotel hücreleri üzerinden olur (27). Bazı virüsler komşu glia ve nöronların infeksiyonu öncesinde, doğrudan beyin küçük damar endotel hücrelerini enfekte eder. Bazı virüsler ise endotelyal hücre enfeksiyonu olmaksızın başlangıçta glial hücreleri enfekte eder. MSS’de hastalığın gelişimi, virüsün duyarlı hücreler tutunması ve girmesini, sinir sistemi içinde yayılımını ve hücresel değişikliklerin uyarılmasını gerektirir. Koroid pleksus üzerinden subaraknoid aralığa giriş ertesinde, virüs BOS içinde dağılarak meningeal ve epandimal hücreler ulaşır. Sonraki yayılım glial hücrelerin ve nöronların infeksiyonu biçiminde gelişir (27). Virüsler dendrit, akson ve glia gibi yapılar ile hücreler arasındaki hücre dışı boşluklar boyunca yayılabilir, glia yoluyla nöronların yoğun akson ve dendrit dallanmaları ve ağı boyunca ilerleyebilir veya iltihaba yanıtta yer alan hareketli lökositlerde taşınabilir (27). Deneysel kanıtlar, virüs taşınmasının her tipini desteklemektedir. Çeşitli infeksiyonlarda, viral ulaşım yollarının tümü değişik derecelerde yer alabilir
MSS’de virüs kaynaklı infeksiyon geliştiğinde, genellikle bir iltihabi hücre yanıtı ortaya çıkar. Ancak, iltihap hücrelerinin infeksiyon alanında toplanmasına yol açan mekanizmalar ve MSS viral infeksiyonlarındaki rolleri kısmen anlaşılabilmiştir (27). Başlangıçtaki iltihabi yanıtın, bağışıklık açıdan özgül olduğu ve virüse karşı duyarlılaşmış bir lenfosit topluluğundan oluştuğu düşünülmektedir. Bazı virüs kaynaklı MSS infeksiyonlarında bağışık bir yanıt gelişmeyebilir. Yanıt virüsün kendisinden çok konağın yaşına bağlı olabilir. Duyarlılaşmış lenfositler, olasılıkla, yayılan ya da endotel hücrelerden geçiş ile endotel yüzeyine taşınan, özgül bir virüs proteinine yanıt verirler ve iltihabi sitokinler salınır
