Protein S Eksikliği
Protein S ilk defa 1977 yılında DiScipio tarafından tanımlanmış, 70.000 D moleküler ağırlığında 635 aminoasit büyüklüğünde, sentezi K vitaminine bağımlı tek zincirli bir plazma glikoproteinidir. Karaciğerde, endotel hücrelerinde, megakaryositlerde ve testis leyding hücrelerinde sentezlenir. Normal bireylerde plazma konsantrasyonu 25µg/ml’dir. Plazmada %40’ı serbest, %60’ı C4b-bağlayıcı protein (C4b-BP) ile dolaşan PS; APC’nin FVa ve FVIIIa’yı inaktivasyonunda nonenzimatik kofaktördür
Protein S geni, 3. kromozomun p11.1-p11.2 bölgesine lokalize olmuştur. Bu gen üzerinde çoğu nokta mutasyonu olmak üzere, 13’ten fazla mutasyon tespit edilmiştir
Kalıtsal PS eksikliğine bağlı tromboz eğilimi, ilk kez 1984 yılında tanımlanmıştır. Kalıtımı otozomal dominant olan PS eksikliğinin; genel populasyonda sıklığı 1/1000 olup, klinikte 3 tip PS eksikliği tanımlanmıştır
Tip I PS eksikliği: Tip I PS eksikliğine neden olan mutasyonların çoğu nükleotid değişimi, delesyon ve insersiyonlardır. Hastalığın en sık şekli olan tip I PS eksikliğinde; total PS antijeni, serbest PS antijeni ve PS aktivitesi birlikte azalmıştır.
Tip II PS eksikliği: Bu tip eksikliğin nedeni olarak 5’i yanlış anlamlı, 1’i kırpılma bölgesi mutasyonu olmak üzere 6 mutasyon bildirilmiştir. Bunlarda serbest PS düzeyi düşük, total PS düzeyi normaldir.
Tip III PS eksikliği: Bu eksikliğe ise; 9’u anlamlı, 1’i nükleotid değişimi olmak üzere 10 mutasyonun neden olduğu bildirilmiştir. Bu durumda yalnızca PS aktivitesi düşüktür
Sıklığı venöz trombozlularda %1-2 olan PS eksikliğinin, tromboz riskini yaklaşık 10 kat arttırdığı düşünülmektedir
