Helmint Yumurtalarının Sayımı
Helmintiyozlu kişilerin sağlık durumlarının klinik olarak değerlendirilmesinde, bir gram dışkıda bulunan yumurta sayısını saptamak, özellikle çengelli solucan ve şistozoma enfeksiyonlarında, çok önemlidir. Bu amaç için Beaver’ın veya Stoll’un önerdiği yumurta sayma yöntemlerinden biri kullanılır. Bunlardan birincisi, lam üzerinde, bazı kurallara uyularak hazırlanan direkt preparattaki yumurta sayısını belirleyip, belli hesaplar yapma esasına dayanır. Stoll’un yönteminde ise bir erlenmayer veya balon içine belli miktarda sodyum hidroksit konur, içine miktarı saptanabilecek şekilde dışkı konur; cam boncuklar ilave edilerek homojen bir süspansiyon elde edilir ve bundan alınan belli miktar numunede bulunan tüm yumurtalar sayılarak, gerekli hesaplamalar yapılır. Helmint yumurtalarının sayımı, yeni ilaçların etkisinin saptanmasında da önemlidir.
Yumurtaların / Larvaların Saklanması: Gerek eğitim, gerekse ileri incelemeler için, dışkıda görülen helmint yumurtalarını saklamak gerekir. Bu da uzun süreli ve kısa süreli saklama olmak üzere iki yönde düşünülebilir. Helmint yumurtalarını uzun süreli saklamak için, yumurtaların bulunduğu dışkıyı %10’luk formalin içine koyup, iyice karıştırarak, homojen bir süspansiyon elde etmek yeterlidir.
Bazı durumlarda, özelikle eğitim amacı ile helmint yumurtalarının preparatlarını hazırlamak gerekir. Eğitim-öğretimde en zor noktalardan biri bu tip preparatları muhafaza etmektir. Dikkatli bir şekilde saklanırsa birkaç yıl bozulmadan kalacak preparatlar ise şu şekilde hazırlanır: Lam üzerine konmuş bir damla gliserinle içinde helmint yumurtası bulunan dışkı örneğinden normal kalınlıkta bir süspansiyon yapılır; lamelle kapatılır (gliserinin dışa taşmamasına özen göstermelidir); oje veya benzeri bir yapıştırıcı ile lamelin kenarı kapatılır(63).
Dışkı örneklerinde görülen helmint larvaları, üzerlerine 1-2 damla laktofenol damlatıldıktan sonra lamelle kapatılarak incelenebilir, kenarı iyice temizlenip oje gibi bir yapıştırıcı ile kapatıldıktan sonra yıllarca saklanabilir. Kullanılan laktofenol içinde pamuk mavisi (cotton blue) boyası varsa veya içine kaliteli mürekkepten birkaç damla damlatılmışsa bu solüsyon larvanın içini de boyayacağından tanıda daha yardımcı olacaktır. Bu tip preparatlar anında karar verilemeyen objeleri saklayarak, daha deneyimli birine göstermek için de yararlıdır(63).
Perianal Bölge Materyalinin İncelenmesi: Bu materyal bağırsak içinde değil de perianal bölgede yumurtlayan Enterobius vermicularis ile yumurtlama deliği olmayan fakat gebe halkaları kendi hareketleri ile anüsten dışarı çıkabilen Taenia saginata enfeksiyonlarının tanısında kullanılır. Bu materyali almak için çeşitli yöntemler tanımlanmıştır. En sık kullanılan selofan bant (SB) yöntemidir. Enterobius vermicularis dişisi, genellikle geceleri yumurtladığı için en ideali SB yöntemini sabah erken saatlerde, kişi daha tuvalete gitmeden uygulamaktır(63).
Bu şekilde hazırlanan preparat ya direkt olarak veya bant ile lam arasına 1-2 damla ksilol (veya sirke) damlatıldıktan sonra 10’luk objektifle ve tüm alanlar taranarak incelenir. Ksilol perianal bölgede bulunan ölü epitel hücrelerini ve diğer kalıntıları eritip yok ettiğinden, her iki helmint yumurtaları kolaylıkla görülür. Eğer bölgede dışkı artıkları varsa preparatta Ascaris lumbricoides, Trichuris trichiura gibi helmintlerin yumurtaları da görülebilir
Normalde dışkı örneklerinde Enterobius vermicularis, Taenia saginata ve Taenia solium yumurtaları görülmez. Görüldüğü durumlarda Enterobius vermicularis’in erişkin dişisi, Taenia saginata ve Taenia solium’un da gebe halkaları bağırsak içinde parçalanmış demektir
Kaynak; http://zehirlenme.blogspot.com
