Kene Yoluyla Bulaşan Bakteriyel Hastalıklar
Bu grupta, Afrika kene ateşi, insan granülositik anaplasmosis, insan monositik erhlichiosis, Lyme borreliosis, Akdeniz lekeli ateşi, Q ateşi, Kayalık Dağlar lekeli ateşi, kene kökenli dönek ateş ve tularemi yer alır.
Tularemi
Etken: Gram negatif bir basil olan Francisella tularensis’dir. F. tularensis kenede ve vertebralı konağında pek çok dokuyu tutabilme özelliğine sahiptir.
Vektör: Hastalık keneler, tabanid sinekleri ve sivrisineklerle geçer. Pek çok kene türü biyolojik vektör olabilme kapasitesindedir. F. tularensis vertikal olarak kenenin bir döneminden diğerine geçer, fakat transovaryal geçiş nadirdir. Tavşan kenesi, H. leporispalutris önemli bir enzootik vektördür. İnsana geçmesinde önemli vektörler, Kuzey Amerika’da D. variabilis, D. andersoni, D. occidentalis, A. americanum, Avrupa ve Asya’da D. reticulatus’tur
Epidemiyoloji: Kuzey Yarıkürede Arktik bölgelerden subtropikal bölgelere kadar yaygındır. Kuzey Amerika, Avrupa, İskandinavya, Rusya, Tunus, Türkiye, İsrail, İran, Çin, Japonya’da görülür.
Klinik, tanı ve tedavi: Kuluçka süresi 3-5 gündür, takiben akut başlangıçlı ateşli hastalık tablosu görülür. F. tularensis en bulaşıcı bakteriyel ajanlardan birisi olup, önemli bir biyolojik silahtır. Kontamine su ve gıdalarla büyük salgınlara yol açar. Yüksek derecede enfeksiyöz olup ağır hastalık tablosuna neden olur. F. tularensis laboratuar çalışanları için de tehlikelidir. En çok görülen klinik formu, ülseroglandüler ve glandüler tularemidir. Ateş, bölgesel lenfadenopati, ülseratif lezyon olabilir. Daha ciddi formları tifoidal form, plöropnömoni, menenjittir. Tedavi edilmemiş ağır formlarda ölüm oranı %30 lara ulaşır.
Lekeli Ateş Grubu Riketsiyozlar
Etken: Rickettsia rickettsii (Kayalık dağlar lekeli ateşi etkeni), Rickettsia conorii kompleksi (Akdeniz lekeli ateşi etkeni), Rickettsia sibirica (Kuzey Asya kene tifüsü etkeni), Rickettsia australis (Queensland kene tifüsü etkeni) dir .
Vektör: D. variabilis, D. andersoni, D. occidentalis gibi kene türleridir.
Epidemiyoloji: Rickettsia rickettsii Kanada ve Arjantina arasındaki bölgede, Akdeniz lekeli ateşi, tüm Akdeniz ve Karadeniz çevrelerinde, Orta Doğu ve Afrika’da, Hindistan’da, Kuzey Asya kene tifüsü, Sibirya, Orta Asya, Çin, Mongolia, ve Pakistan’da, Queensland kene tifüsü, Avusralya’nın doğusunda görülür.
Klinik, tanı ve tedavi: Kuluçka süresi 2-12 gündür. Ateş (tedavi edilmezse 2-3 hafta sürebilir), baş ağrısı, myalji, makülopapüler döküntü, bulantı, kusma, karın ağrısı, konjunktivit, sıklıkla görülür. Döküntü genellikle hastalığın 3. gününden sonra görülür. Döküntü el bileği ve ayak bileğinden başlayarak vücudun geri kalanına yayılır, peteşial veya ekimotik özellik kazanır. Hastalık kene ısırması yanı sıra, enfekte kenenin parçalanması ile ortaya çıkan sıvılarla temas ile de bulaşabilir.
Uygun antibiyotik tedavisi başlanmazsa sistemik enflamatuar yanıt sendromu ve ölüm gerçekleşebilir. Ölüm oranı %5-20 arasındadır .
