Ön Çapraz Bağ Yaralanmaları Tedavisi
Ön çapraz bağ lezyonu tedavisindeki temel amaç; dizin statik ve dinamik stabilitesini sağlamak ve mümkün olduğunca tama yakın diz biyomekaniğini elde etmektir. Ön çapraz bağ yaralanmasında tedavinin cerrahi veya konservatif olacağına karar vermede, hastada sadece semptomatik instabilite bulgularının varlığının olması yeterli değildir
Tedavi Şeklini Belirlenmesinde Etkili Faktörler: Ön çapraz bağ yırtıklarında tedavi şeklini belirlerken göz önünde bulundurulacak diğer faktörler şunlardır.
YAŞ
Adolesan Dönem:
Açık olan büyüme plağının hasarı ve buna bağlı olarak alt ekstremite boy ve dizilim sorunları riski nedeniyle cerrahi tedaviden kaygı duyulduğu bir gruptur. Son zamanlardaki yönelim, bu olguların mümkün olduğunca cerrahi olarak stabilize etmeye yöneliktir.
Genç ve aktif bireyler: Erken cerrahi tedavi en uygun tedavidir
Orta yaş ve üzeri: burada, orta yaş ile kastedilen, kronolojik yaştan çok, bireyin fonksiyonel yaşı ve spora ayırdığı zamanı dikkate alan bir yaş kavramı olmalıdır. Bu yaş grubu hastaların konservatif tedaviden oldukça iyi yaralandıkları gösterilmiştir. Bunun nedeni kendilerine önerilin rehabilitasyon programına tam uymaları ve daha hafif aktiviteli sporları kabul etmeleridir. Ancak bu yaş grubun dada olsa yüksek aktiviteli spor yapma isteği olan hastalara cerrahi tedavi yapılmalıdır (2). Buss ve ark. 30 yaş üstündeki sedanter bir yaşam biçimine sahip ve düşük aktiviteli hastaları 46 ay izlemiş, hastaların %42’sinde boşalma semptomlarını olmadığını, %22’sindede aralıklı olarak bulunduğunu belirlemişlerdir.
Aktivite düzeyi
Yaşa bağlı olmaksızın hastaların günlük yaşamlarındaki aktivite düzeyi göz önünde bulundurulmalıdır. Amatör düzeyde de olsa günümüzde birçok kişinin yüksek aktivite düzeyleri gerektiren yarışmalı sporlar yaptıkları bilinmektedir.
Semptomatik instabilite atakları ve bu ataklara bağlı olarak gelişecek dejeneratif değişiklikler, düşük aktiviteli, spor yapmayan kişilerle aynı olmayacaktır.(1 )
Yaşam Tarzı
Semptomatik instabilite bulguları olan hastalar sedanter bir yaşam sürüyorlarsa ya da yaralanma sonrası, işlerini ve yaşam tarzlarını değiştirmeye adapte olabiliyorlarsa tedavi konservatif olarak da yapılabilir. Literatürde konservatif tedaviyle yeterli sonuçların alınabildiğine ve hatta sportif aktivitelere geri dönülebildiğine dair çalışmalar vardır.(38,41,43)
Yaralanmanın Şiddeti ve Eşlik eden yaralanmalar: Kısmi yırtık: Doğal olarak konservatif tedaviden daha fazla fayda görürler
Johnson ve arkadaşlarına göre bağın %50’den fazlası korunmuşsa ve eksen oyuncu-
shift negatif ise konservatif tedaviye iyi bir adaydır
Laksitenin/instabilitenin büyüklüğü: Dizin sekonder stabilizatörleri kuvvetli
olan ve muayene bulguları iyi olan hastaları konservatif tedaviden fayda görme
ihtimali yüksekti.
