Besin
İntoleransının Nedenleri
Toksik
Etkiler
Besinlerde doğal olarak bulunan veya bulaşma yoluyla
besinlere geçen toksinlerin etkisiyle Bİ oluşabilir. Bazı patates türleri ve
barbunya çiğ yenildiği takdirde, bu besinlerin içerdiği glukoalkoloidler
nedeniyle gastrointestinal semptomlar oluşturabilirler. İstakoz, karides,
midye, yumurta akı ve çilek gibi besinler, mast hücrelerinden histamin
salınımına neden olur ve klinik belirtiler ortaya çıkar. Ayrıca histamini
doğal olarak içeren peynir, bazı şarap ve balık türleri (tuna ve uskumru gibi)
de allerjik reaksiyonlara benzer klinik tablo oluşturabilirler. Besinlerin
depolanması ve işleme tabi tutulması sırasında oluşan deoksiketon artıkları da
histamin açığa çıkartarak Bİ’na neden olabilirler.
Farmakolojik
Etkiler
Besinlerde bulunan farmakolojik maddelerin etkisiyle
Bİ oluşabilir. Örneğin besinlere renk ve lezzet veren ya da mikroorganizmaların
üremelerini engellemek amacıyla eklenen katkı maddeleri, besin intoleransına
yol açabilirler. Bu maddelerin başında tartrazin, mono sodyum glutamat (MSG) ve
sülfitler gelir. Özellikle tartrazin, ürtiker oluşturabilir. Ayrıca et
ürünlerinde antioksidan ve bakterisid olarak kullanılan sodyum nitritin,
gastroenterit ve ürtikere neden olabildiği de ileri sürülmüştür.
Enzim Eksiklikleri
Enzim eksikliği olan kişilerde, bazı besinlere karşı
reaksiyon oluşmaktadır.
Aldehitdehidrogenaz eksikliği; alkol intoleransına
(bulantı, kusma, taşikardi),
Glikoz 6-fosfat dehidrogenaz eksikliği; baklagil
intoleransına (hemolitik anemi),
Laktaz eksikliği; laktoz intoleransına
(malabsorpsiyon, diyare) neden olabilir.
Psikolojik
Etkiler
Bireylerin bir dizi besinden kuruntu şeklinde nefret
etmesi ve kaçınması da Bİ’nin nedeni olabilir. Bu bireyler, nefret ettikleri
besini tüketmeleri durumunda kusma vb. reaksiyonlar verebilirler.
