Eser Mineraller; İz Mineral
Çok az oranda alınması ile vücut gereksinimini karşılayan madenler de vardır. Bu madenlere eser veya iz elementler demekteyiz. Bunlar hakkında da kısa bilgiler vermeye çalışacağım.
1) Bakır Nedir, Bakır
Bakır Özellikleri: Kırmızı küre yapımında, demir emiliminde ve metabolik olaylarda etkin görevleri vardır.
Bakır Eksikliği; Kansızlık, kemikleşmede bozukluk, sersemlik ve serum kolesterolünde artma gözlenir.
Bakır Fazlalığı, Bakır Fazla alındığında; Siroz gelişmesine neden olabilir.
Bakır İçeren Besin kaynakları: Karaciğer, et, balık, tahıllar, kabuklu kuruyemişler ve baklagillerdir.
2) İyot Nedir, İyot İçeren Yiyecekler
İyot Özellikleri: Tiroid hormonunun yapısında bulunur.
İyot Eksikliği, Yetersizliği: Kretinizm, iyot azlığına bağlı bölgesel yaygınlık gösteren bir tiroid
hastalığıdır.
Fazla alındığındaki yan etkileri: Besinlerle fazla alınamadığından ancak ilaçlarla fazla alınmalarında, zehirlenme ve goitre (guatr, tiroid bezinde büyüme) gelişebilir.
İyot İçeren Besinler: Deniz ürünleri, iyotlu tuzlar, iyotlu topraklarda yetişen bitkiler.
3) Flor Nedir, Flor Elementi Simgesi (F)
Florun Özellikleri: Diş ve kemik yapısında bulunur.
Flor Eksikliği: Diş çürümelerinin önlenmesinde etkilidir.
Flor Fazlalığı yan etkileri (florözls): Dişte lekelenme ve fazla alındığında yumşak dokularda kireç çökmesi, adelelerde sertleşme, eklemlerde tutukluluk gelişir.
Flor İçeren Besin Kaynakları: Su, deniz ürünleri, flor kapsayan bitki ve hayvansal besinlerdir.
4) Çinko Nedir, Çinko Besinleri
Çinko Özellikleri: Çeşitli enzimlerin yapısında vardır.
Çinko Eksikliği: Cücelik, demir eksikliği kansızlığı, karaciğer ve dalak büyüklüğü, ciltte döküntülü bir hastalık, savunma sisteminde baskılanma, yaralarda geç iyileşmedir.
Çinko Fazlalığı: Bakır eksikliği ve gastrointestinal bozukluklar gelişir.
Çinko İçeren Besin Kaynakları: Et, tahıl, peynir, fındık gibi kuruyemişler.
5) Kromium, Krom Elementi Simgesi (Cr)
Kromun Özellikleri: Insülin metabolizmasında etkilidir.
Krom Eksikliği: Deney hayvanlarında şeker hastalığına neden olmaktadır.
Krom Fazlalığı: Bilinmemektedir.
Krom İçeren Besin Kaynakları: Mayalarda bulunur.
6) Kobalt Nedir, Kobalt Elementi Simgesi (Co)
Kobaltın Özellikleri: B12 vitaminin yapısında bulunur.
Kobalt Eksikliği: Kansızlık.
Kobalt Fazlalığı: Kalp adalesinde bozukluk, tiroid bezinde bozukluklara (goitrojenik=guatrojenik) sebep olabilir.
Kobalt İçeren Yiyecekler: Besinlerde yaygın olarak bulunur.
7) Manganez Nedir, Manganezin Simgesi Elementi (Mn)
Manganez Özellikleri: Enzimlerin aktif olması, normal kemik yapısı, karbonhidrat metabolizmasında gereklidir.
Manganez Eksikliği: Bilinmemektedir.
Fazla alındığındaki yan etkiler: Besinlerle alınması ile toksik doza ulaşmaz. Ancak ilaç gibi fazla alındığında (toksik alınımda) sersemlik, şuur bulanıklığı olur.
Manganez İçeren Besin Kaynakları: Baklagiller, fındık gibi kuru yemişler, tahıllar, yeşil yapraklı sebzelerdir.
8) Molybdenum (molibdenyum)
İşlevleri: Enzimlerin yapısında bulunur.
Eksikliğinde gözlenenler: İnsanlarda eksikliği bilinmemektedir.
Fazla alındığındakl yan etkiler: Tanımlanmamıştır.
Kaynaklar: Baklagiller, tahıllar, koyu yeşil yapraklı sebzeler, böbrek gibi organlar.
9) Selenium, Selenyum Nedir, Selenyumun Sembolü (Se)
Selenyum Özellikleri: Hücrenin solunumunda rol oynar.
Selenyum Eksikliği: Hayvanlarda adale hastalığı gelişir.
Selenyum Fazlalığı: Hayvanlarda toksisite gözlenmiştir.
Selenyum İçeren Besin Kaynakları: Sebze ve etlerde
10) Sülfür, Kükürt Elementi
Kükürt Özellikleri: Bazı proteinlerde bulunur. Sistin ve metionin adlı aminoasitler sülfür kapsarlar.
Kükürt Eksikliği: Sülfür kapsayan aminoasitler alınmaz ise büyümede gerilik olabilir.
Kükürt Fazlalığı: İdrarla atıldığı için birikim gözlenmez.
Kükürt İçeren Besin Kaynakları: Proteinli yiyecekler ortalama %1 sülfür kapsarlar.
