Kukurt Dongusu Sulfur Dongusu

Kükürt Döngüsü (Sülfür Döngüsü)

Kükürt, canlılar için vazgeçilmez organik moleküller olan proteinlerin biyosentezinde temel elementlerden birini oluşturmaktadır. Doğadaki kükürt, element formunda bulunduğu gibi, hidrojen sülfid (H2S), sülfit (SO2) ve sülfat (SO4) gibi çeşitli oksidasyon formlarında da bulunmakta­dır. Bitkisel ve hayvansal atıklardaki proteinlerin yapısında bulunan or­ganik kükürt, bakterilerin aktiviteleri sonucu hidrojen sülfide (H2S) dö­nüştürülür. Hidrojen sülfid de bazı bakterilerce okside edilerek önce sülfitlere sonra da sülfatlara dönüştürülür. Sülfatlar, bitkilerce alınarak kul­lanılabilecek olan kükürt formudurlar. Bitkiler bu formuyla kükürdü alarak proteinlerin biyosentezinde kullanırlar ve besin zinciri yoluyla tüm tüketicilere ulaştırırlar. Canlıların toprağa bıraktıkları organik atık­lar, kükürt dolaşımındaki sürecin tekrar başlamasına neden olur. Bu şe­kilde kükürdün canlılarla cansız çevre arasındaki dolaşımı kükürt dön­güsünü oluşturur. Kükürt aynı zamanda petrol ve kömürün yapısında bulunmaktadır ve bunlar yandığı zaman kükürt dioksit olarak atmosfere verilmektedir.

Diğer Elementlerin Döngüsü

Yukarıda sayılan madde döngülerinden başka, canlılar için önemli olan kalsiyum, magnezyum, sodyum, potasyum, klor, magnezyum, de­mir, bakır, alüminyum, bor, brom, krom, kobalt, iyot, molibden gibi di­ğer elementlerin de canlılarla cansız çevre arasında sürekli olarak döngü­leri söz konusudur.

Bunlardan demir hemoglobin, magnezyum da klorofil denen önemli organik molekülün yapısına katılmakta, kalsiyum bitkisel hücre çeperi­nin, pek çok omurgasız hayvanın kabuğunun ve omurgalı iskeletinin yapısında bulunmakta, sodyum ve potasyum bitkisel ve hayvansal or­ganizmaların fizyolojik aktivitelerinde rol almaktadır. Ayrıca, bu ele­mentlerin çoğu biyolojik katalizörler olan enzimlerin aktivasyonunda et­kilidirler. Bunların canlılardaki etkinliklerine ilişkin daha birçok özellik­leri sayılabilir. Yani canlılar için her biri ayrı ayrı önemlidir.