Kan Asit – Baz Denge Bozuklukları
Metabolik Asidoz Nedir
Etyoloji
1. Hidrojen ve klor iyonu alımı artması: Amonyum klorür, yüksek doz aspirin. (NaCI de hafif asiddir) 2. H+ iynu yapımı artması: Diabetes mellitus, yağ yıkılmsı artması (açlık grevleri). Doku anoksisi, hipotermi 3. Hidrojen iyonu retansiyonu: Oligüri, anüri, konjenital böbrek hastalıkları (Fonconi S. ) safra fistülü, intestinal sıvı aspirasyonu, üretorosigmoidostomi, karbonik anhidraze (diamox) ile tedavi. Diyetle yüksekmiktar klorür alınmasında perfüzyon görülebilmektedir.
Klinik belirtiler ve Nedenleri
Solunumun derinliğinin ve sayısının artması (Kusmaul solunumu) Mental bulanıklık ve koma görülür. Ayrıca asidoza götüren hastalığa bağlı kusma, diürez ve dehidratasyon dikkati çeker.
Kan pH düşük, plazma bikarboat 10 mEg/lt, den az, idrar pH sı düşük (4. 5-5. 5) (eğer böbrek fonksiyonları normalse)
Hiperkloremik metabolik sidoz görüldüğü durumlar: Renal tubuler asidoz, karbonik anhidraze inhibitörler , üreterosigmoidostomi. HCI ve Amonyum klorür kullanılması.
Metabolik asidoz sık görülür. Acil olarak kan şekeri, serum ketonu, kreatinin elektolitler ve ölçülemeyen anyonların hesabı gerekir. Bu ölçülemeyen anyonların hesabı anyon açığını (Anions Gap) ortaya çıkarmak üzere gereklidir ve şu formülle bulunur.
Na+- (CI+HC03).
Asidoz hafifse işaret ve belirtiler hafiftir. Ağır asidoz genellikle Kussmaul solunumu, dalgınlık, koma ve kalp yetmezliği vardır. Hasta arteriel pH. PC02 ve P02 ölçülmelidir.
Metabolik Asidoz Tedavisi
Hafif asidozda (venöz C02 12-16 mEg/lt, artiel pH 7. 2-7. 25) oral terapi uygulanır. 0. 6-1. 2 gr. Sodyum bikarbonat seviyesi 14-16 mEg/lt, yükseltilmeye çalışılır. Bunun için şu formülden yararlanılabilir.
Verilecek bikarbonat miktarı: Vücut ağırlığıxO. 5xplazma bikarbonat miktarındaki eksiklik. Şiddetli asidozda 15 dakikada 44 mEg geçmemek şartıyle 4-6 defa i. venöz verilir. Sodyum bikarbonat hipokalsemi, renal yetersizlik ve konjestif kalp yetmezliği gibi belirtiler varsa tehlikeli olabilir. Bu durumlarda dializ hayat kurtarıcıdır.
