Beyin Olumu Tanisi

Yetişkinlerde Beyin Ölümü Tanısı

Beyin ölümü, korteks ve beyin sapı fonksiyonlarının geri dönüşümsüz bir şekilde kaybı ile sonuçlanan beyin hara-biyetidir. Bu durum genellikle ağır kafa travmaları, yaygın intraserebral hemo-raji veya infarktlara bağlı ortaya çıkar. Bazen de hipoksi veya hipotansiyona yol açarak beyin hasarına neden olan durumlar beyin ölümü ile sonuçlanabi­lir.

Tarihsel gelişime bakıldığında ölüm, hekimler tarafından "somatik ölüm" ve­ya "kardiyak ölüm" olarak da tanımlan­dığı üzere; kalp atımlarının ve solunu­mun kalıcı bir şekilde durması olarak kabul edilmekteydi. Solunumun venti-latörler ile yapay olarak sağlanması, ilaç infüzyonları ile kalp atımlarının sürdürülmesi ve dolaşımın desteklen­mesi gibi ileri medikal yaklaşımların uygulanmasına bağlı olarak beyin ölü­mü gelişmiş bir hasta yaşıyormuş gibi görünebilir. Uzun süreli yapay solunum ve ileri medikal yaklaşımların uygula­nabildiği yoğun bakım ünitelerinin ge­lişmesi ve yaygınlaşması sonucu ölüm, anlık bir olay olmaktan çıkarak bir sü­reç içinde oluşmaya başlamıştır. Ancak, beyin ve beyin sapının ölümünü sapta­mak, hastanın öldüğünü saptamakla eş değerdedir. Kalp atımları süren ve solu­numu yapay olarak sağlanan hastaya beyin ölümü tanısının erkenden konul­ması gerekliliğinin üç önemli nedeni vardır:

1- Henüz fonksiyonlarını sürdürmek­te olan organların transplantasyon amacıyla değerlendirilmesine olanak sağlan­ması

2- Beyin ölümü kesinleşmiş hastanın ailesine sonucun bildirilmesi ve yakın­larının daha fazla yıpranmasının önüne geçilmesi

3- Ülkemizde sayısal olarak yetersiz olan yoğun bakım yataklarının kurtarı-labilecek hastaların tedavisine sunul­ması

Beyin ölümünün ilk kez 1959'da Mollareî tarafından tanımlanmasından sonra, çeşitli ülkeler kurallar oluştura­rak yayınlamaya başlamıştır. Ölümün tanımlaması 1968 yılında yayınlanan "Harvard" bildirisi ile değişerek, beyin ölümü saptanmış hasta ölü olarak kabul edilmiştir.

Türkiye'de, 29.5.1979 tarih ve 2238 sayılı Organ ve Doku Nakli hakkındaki kanunun III. Bölüm 11. maddesi gere­ğince "Tıbbi Ölüm Hali" olarak ifade edilen beyin ölümü; kardiyolog, nöro­log, beyin cerrahı, anesteziyoloji ve rea-nimasyon uzmanından oluşan dört kişilik hekimler kurulunca oy birliği ile saptanmaktadır. Ayrıca 20 Ağustos 1993 gün ve 21674 sayı ile Resmi Ga-zete'de yayınlanan Organ Nakil Mer­kezleri Yönetmeliği'ne ilave edilen Ek-l'de beyin ölümü kriterleri belirlen­miştir.