Helikobakter Pilori Nedir
Mide mukozasında yerleşen spiral yapılı mikroorganizmalan ilk olarak 1893 yılında Bizzozero saptamış, fakat Helikobakter Pilori'mn tammlanarak izole edilmesi ve peptik ülserle ilişkisinin ortaya konması 1983 yılında Marshall ve Warren tarafından gerçekleştirilmiştir (1). Helikobakter Pilori (HP) gram-negatif, mikroaerofîlik, üreaz üreten, spiralli, hareketli bir basil olup gastrik veya duodenal peptik ülser hastalığının esas nedeni olarak bilinmektedir
Bunun yamsıra Helikobakter Pilori'nin peptik ülserle sonuçlanabileceği düşünülen B tipi kronik antral gastritten sorumlu olduğu, ayrıca atrofik gastrit, gastrik maligmteler ve non-ülser dispepsi patogenezinde etiyolojik rolü olabileceği bildirilmektedir (1-7). Helikobakter Pilori üreaz dışında mikroorganizmanın virulansından sorumlu olan diğer baza enzimler ve faktörlere de sahiptir. HP virulansından sorumlu potansiyel faktörler motilite, adhezinlerin varlığı, proteazlar, fosfolipazlar, sitokinler, sitotoksinler ve üreaz olarak bildirilmektedir. Bu virulans faktörleri vasıtasıyla mikroorganizma gastrik asit etkisinden kurtulmakta, kolonize olmakta ve gastrik epitel hücrelerinde hasar oluşturarak inflamatuar bir reaksiyon başlatmaktadır. Bunu destekleyecek şekilde üreaz üretmeyen mutant bir Helikobakter Pilori susunun deney hayvanlarında kolonize olamadığı bildirilmiştir (2). Üreaz enzimi memeli hücrelerinde ve normal insan gastrik mukozasında bulunmamaktadır. Helikobakter Pilori, üreaz enzimi vasıtasıyla üreyi parçalayarak amonyum ve karbondioksit açığa çıkmasına neden olur. Amonyumun mide mukozası üzerinde harabedici etkisi bulunmaktadır. Amonyum iyonu diğer taraftan gastrik pHyı yükselterek mikroorganizmamn kendini asit etkisinden korumasını sağlamaktadır. Ayrıca Helikobakter Pilori'nin gastrik mukusu parçalayan enzimleri bulunduğu gibi, parietal hücre fonksiyonunu inhibe eden bir protein oluşturduğu da bildirilmektedir
Helikobakter Pilori bulaşı ekzojen bir kaynaktan olabileceği gibi en sık insandan insana geçiş şeklindedir. İnsandan insana geçiş yollan bilinmemektedir. Mikroorganizma gaitadan veya yiyecek ve sulardan izole edilememiştir. Bununla birlikte endoskopi ve biopsi uygulamaları esnasında insandan insana bulaş olabileceği gösterilmiştir (2). Gastroenterologlarda enfeksiyon prevalansı normal popülasyonun iki katı olarak büdirilrniştir. Sağlıklı asemptomatik kişilerde HP prevalansı sosyoekonomik durumla da ilgili olmak üzere yaşla artış göstermektedir. Bu oran 30 yaşın altında %10 düzeyinde iken, 60 yaş üzerinde %601ara ulaşmaktadır (2). Gastritte %80, gastrik ülserde %75 ve duodenal ülserde %90 düzeyinde HP saptanmaktadır. Bununla birlikte pernisiyöz anemi, eozinofilik gastrit, Crohn gastriti, Menetrier hastalığı, gastrektomi sonrası reflü gastriti veya lenfositik (varioliform) gastrit gibi hipoklorhidri veya aklorhidri ile seyreden hastalıklarda HP prevalansının oldukça düşük düzeylerde bulunması, Helikobakter Pilori'nin inflame gastrik mukozaya afinite gösteren basit kommensal bir mikroorganizma olmadığına işaret etmektedir.
